علائم اصلی اوتیسم در بزرگسالی که باید بدانید

«تابناک با تو» - یکی از نشانه‌های برجسته اوتیسم در بزرگسالان، احساس دائمی متفاوت بودن از دیگران است. افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً این حس را تجربه می‌کنند که همیشه خارج از چارچوب‌های اجتماعی قرار دارند و نمی‌توانند به‌طور طبیعی با محیط پیرامون سازگار شوند. این احساس معمولاً در دوران‌های خاصی مانند نوجوانی ظاهر نمی‌شود، بلکه در طول زندگی ادامه دارد. برخی افراد این حس را به‌صورت قوی تجربه می‌کنند و ممکن است احساس کنند مانند یک «بیگانه» هستند. درحالی‌که دیگران ممکن است این احساس را کمتر و به‌صورت ظریفی تجربه کنند. نکته مهم این است که این احساس همیشگی است و به مرور زمان افراد مبتلا ممکن است بتوانند خودشان را با این تفاوت‌ها وفق دهند و حتی آنها را به‌عنوان نقطه قوت درک کنند. در برخی محیط‌ها، به‌ویژه جایی که افراد نورودایورجنت (neurodivergent) راحت‌تر پذیرفته می‌شوند، این افراد احساس تعلق بیشتری می‌کنند. با بالا رفتن سن، بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اوتیسم ممکن است کمتر نگران تفاوت‌های خود باشند و به‌جای آن، به نقاط قوت خود پی ببرند.

مشکل در درک نشانه‌های اجتماعی

یکی دیگر از نشانه‌های رایج اوتیسم در بزرگسالی، مشکل در درک نشانه‌های اجتماعی است. افراد مبتلا به اوتیسم اغلب نمی‌توانند به‌طور طبیعی و غریزی برخی نشانه‌های غیرکلامی اجتماعی مانند میزان مناسب تماس چشمی یا زمان مناسب برای قطع کردن لبخند را تفسیر کنند. این افراد ممکن است یاد بگیرند که این رفتار‌ها را تقلید کنند، اما این رفتار‌ها برایشان به‌صورت خودکار رخ نمی‌دهد و به جای اینکه حس طبیعی باشد، نتیجه‌ی یادگیری و تمرین است. این مشکل ممکن است در موقعیت‌های مختلف اجتماعی و حتی روابط بین‌فردی، چه دوستانه و چه عاشقانه، ظاهر شود و باعث سردرگمی فرد مبتلا به اوتیسم شود. در بسیاری از مواقع، این افراد نمی‌دانند چرا برخی از روابطشان به ناگهان دچار مشکل می‌شود، درحالی‌که از نگاه دیگران مشکل مشخص و واضح به نظر می‌رسد.

تفاوت‌های حسی

تفاوت‌های حسی یکی از علائم دیگر اوتیسم در بزرگسالان است. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به ورودی‌های حسی مانند صدا یا نور حساسیت بالایی داشته باشند یا حتی ممکن است در برخی موارد این ورودی‌ها را به‌طور کامل نادیده بگیرند. به‌عنوان مثال، یک فرد مبتلا به اوتیسم ممکن است صدای تیک‌تاک ساعت در خانه‌ای دیگر را دائماً بشنود و به آن حساس شود، یا ممکن است به صدا‌های بلند مانند صدای آژیر یا بوق خودرو بسیار حساس باشد. این حساسیت‌ها می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند و برخی افراد ممکن است این حساسیت‌ها را به‌طور مداوم تجربه کنند.

علاقه‌مندی‌های خاص و شدید

یکی دیگر از نشانه‌های رایج اوتیسم، علاقه‌مندی‌های شدید و خاص به یک یا چند موضوع مشخص است. افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به‌صورت عمیقی به یک فعالیت یا موضوع خاص علاقه داشته باشند و تمام توجه خود را به آن معطوف کنند. این علاقه‌مندی‌ها معمولاً بیشتر از یک علاقه‌ی ساده هستند و می‌توانند محور اصلی زندگی فرد شوند. این افراد ممکن است از هر فرصتی استفاده کنند تا در مورد علاقه‌مندی خود صحبت کنند یا آن را به دیگر موضوعات زندگی خود پیوند بزنند. برای مثال، اگر یک فرد مبتلا به اوتیسم به یک سریال خاص علاقه‌مند باشد، ممکن است در هر گفتگویی که درباره موضوعات روزمره است، به‌نوعی به آن سریال اشاره کند و همه چیز را از دریچه علاقه خود ببیند. این علاقه‌ها ممکن است در مسیر شغلی فرد هم تأثیرگذار باشد.

نیاز به تنهایی بعد از تعاملات اجتماعی

یکی دیگر از علائم مهم اوتیسم در بزرگسالی، نیاز به تنهایی پس از حضور در جمع‌ها یا موقعیت‌های اجتماعی است. بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم بعد از قرار گرفتن در موقعیت‌های پر استرس اجتماعی احساس خستگی شدیدی می‌کنند و نیاز دارند که به‌تن‌هایی و در محیط‌های آرام و ساکت استراحت کنند. این افراد ممکن است برای مدتی طولانی بعد از یک جمع اجتماعی به فضای شخصی خود پناه ببرند تا بتوانند انرژی خود را بازیابی کنند. این موضوع به دلیل «ماسک‌زدن» است که در آن فرد مبتلا به اوتیسم سعی می‌کند ویژگی‌های اوتیسمی خود را پنهان کرده و با انتظارات اجتماعی هماهنگ شود. این تلاش دائمی برای هماهنگ‌شدن می‌تواند بسیار خسته‌کننده باشد و فرد را به سوی انزوا و تنهایی سوق دهد.

تمایل به روتین و تکرار

تمایل شدید به رعایت روتین و تکرار نیز یکی از علائم رایج اوتیسم است. افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً از روتین‌های ثابت و پایدار در زندگی روزمره خود لذت می‌برند و هرگونه تغییر در این روتین می‌تواند منجر به استرس و اضطراب شود. این روتین‌ها ممکن است بسیار جزئی باشند؛ به‌عنوان مثال، فرد ممکن است هر روز از یک فنجان خاص برای نوشیدن قهوه خود استفاده کند. همچنین، برخی از رفتار‌های تکراری مانند تکان دادن بدن، تکان دادن دست‌ها یا چرخیدن نیز ممکن است در این افراد دیده شود که به آن «استیمینگ» می‌گویند.

خستگی از مکالمات کوتاه

یکی دیگر از نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالان، نداشتن علاقه به مکالمات کوتاه است. این افراد معمولاً تمایلی به گفتگو‌های سطحی ندارند و ترجیح می‌دهند که در مورد موضوعات عمیق‌تر و معنادارتر صحبت کنند. برای بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم، مکالمات کوتاه ممکن است خسته‌کننده و غیرضروری به نظر برسد.

تمایل به ارتباطات مستقیم و صریح

افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً به ارتباطات مستقیم و صریح علاقه دارند و از پیچیدگی‌های غیرضروری در مکالمات اجتناب می‌کنند. این افراد معمولاً تمایل دارند که همه چیز به‌صورت واضح و شفاف بیان شود و در مواجهه با تعابیر استعاری یا مفاهیم غیرمستقیم دچار سردرگمی می‌شوند. برای مثال، اگر به فردی مبتلا به اوتیسم گفته شود که «گربه و سگ می‌بارد»، او ممکن است در ابتدا به‌طور تصویری این عبارت را تصور کند و بعد متوجه شود که این فقط یک استعاره برای بارش شدید باران است.

منبع: یک پزشک