«تابناک با تو» - با گذشت زمان و افزایش سن، چشمان ما تحت تأثیر فعالیت‌های روزمره قرار می‌گیرند. چه به دلیل خیره شدن طولانی‌مدت به صفحه نمایش برای کار و چه به خاطر قرار گرفتن در معرض آفتاب در طول تابستان، فعالیت‌های روزانه ممکن است خطر خستگی چشم و مشکلات بینایی را افزایش دهند.
با بالا رفتن سن، این مسائل بیشتر می‌شوند و تغییرات بینایی معمولاً به سمت بدتر شدن پیش می‌رود. دیدن اشیاء نزدیک، تمایز بین رنگ‌ها و موارد مشابه ممکن است با چالش‌های بیشتری همراه شود.
بسیاری از مشکلاتی که ممکن است با افزایش سن تجربه کنید، ناشی از شرایط خاصی هستند. در ادامه، شش مشکل رایج چشم که باید مراقب آنها باشید را معرفی می‌کنیم. این فهرست کامل نیست، اما نقطه شروع خوبی برای آگاهی از این مشکلات است.
پیرچشمی (Presbyopia)
«پیرچشمی» یعنی دوربینی ناشی از افزایش سن است. اگر متوجه شدید که برای خواندن منو‌های رستوران چشم خود را تنگ می‌کنید یا روشنایی صفحه گوشی خود را افزایش می‌دهید، ممکن است با این مشکل روبرو باشید.
بعد از ۴۰ سالگی، تقریباً همه افراد به نوعی با پیرچشمی مواجه می‌شوند. خوشبختانه، گزینه‌های زیادی برای اصلاح این مشکل وجود دارد، از جمله عینک، لنز‌های تماسی و حتی راهکار‌های جراحی. با پزشک چشم خود مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای حفظ دید شفاف شما حتی با افزایش سن پیشنهاد شود.
تخریب ماکولا وابسته به سن (Age-related Macular Degeneration – AMD)
تخریب ماکولا وابسته به سن، دید مرکزی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما دید محیطی شما را تغییر نمی‌دهد. این بیماری یکی از علل اصلی مشکلات بینایی و حتی از دست دادن دید در افراد بالای ۵۰ سال است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که ماکولا، که بخش مهمی از شبکیه است، دچار تغییراتی می‌شود.
بیشتر افراد با نوع خشک AMD مواجه می‌شوند که باعث از دست دادن تدریجی دید مرکزی می‌شود. می‌توانید با استفاده از یک «جدول آمسلر» (Amsler Grid) در خانه این مشکل را روزانه بررسی کنید. اگر متوجه هرگونه مشکل در دید خود شدید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. اصلاح رژیم غذایی و استفاده از مکمل‌ها می‌تواند به کاهش سرعت پیشرفت AMD کمک کند.
خشکی چشم (Dry Eyes)
خشکی چشم یک مشکل رایج است که با افزایش سن بیشتر می‌شود. بدن به‌طور طبیعی با افزایش سن، اشک کمتری تولید می‌کند. این وضعیت می‌تواند منجر به قرمزی، احساس سوزش و حتی تاری دید شود. خوشبختانه، بسیاری از افراد با استفاده از اشک‌های مصنوعی بدون مواد نگهدارنده بهبود می‌یابند. اگر این راهکار مؤثر نبود، می‌توانید روش‌هایی مانند «پلاک‌های پلکی» (Punctal Plugs) را امتحان کنید.
گلوکوم (Glaucoma)
گلوکوم، که به آن آب سیاه نیز گفته می‌شود، یک بیماری چشمی است که با آسیب تدریجی به عصب بینایی همراه است. این آسیب معمولاً ناشی از افزایش فشار داخل چشم (IOP) است، هرچند ممکن است در برخی موارد، گلوکوم حتی بدون افزایش فشار چشم رخ دهد. عصب بینایی نقش مهمی در انتقال تصاویر از چشم به مغز دارد، بنابراین هر گونه آسیب به این عصب می‌تواند به کاهش بینایی منجر شود.
گلوکوم به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: گلوکوم زاویه باز و گلوکوم زاویه بسته. در گلوکوم زاویه باز، خروج مایع زلالیه از چشم به مرور زمان دچار مشکل می‌شود و فشار داخل چشم به تدریج افزایش می‌یابد. این نوع گلوکوم معمولاً بدون علامت و به طور تدریجی پیشرفت می‌کند. در مقابل، گلوکوم زاویه بسته، به دلیل مسدود شدن ناگهانی زاویه تخلیه مایع زلالیه، به سرعت فشار داخل چشم را افزایش داده و ممکن است به درد شدید و کاهش سریع بینایی منجر شود.
گلوکوم اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، می‌تواند به از دست دادن دائمی بینایی منجر شود. درمان‌های موجود برای گلوکوم شامل استفاده از قطره‌های چشمی برای کاهش فشار داخل چشم، لیزر درمانی و در موارد شدیدتر، جراحی است. تشخیص زودهنگام این بیماری از طریق معاینات منظم چشمی، به ویژه در افراد با سابقه خانوادگی گلوکوم یا دیگر عوامل خطر، بسیار مهم است.
آب مروارید (Cataracts)
آب مروارید یا کاتاراکت (Cataracts) یک بیماری چشمی است که در آن عدسی چشم که به طور معمول شفاف است، به تدریج کدر و مات می‌شود. این بیماری باعث کاهش دید می‌شود، زیرا نور نمی‌تواند به خوبی از عدسی عبور کند و به شبکیه برسد. آب مروارید معمولاً به دلیل تغییرات وابسته به سن در پروتئین‌های عدسی رخ می‌دهد، اما می‌تواند ناشی از آسیب‌های چشمی، برخی بیماری‌ها مانند دیابت، یا استفاده طولانی‌مدت از دارو‌هایی مانند استروئید‌ها نیز باشد.
آب مروارید در ابتدا ممکن است تنها تأثیر کمی بر بینایی داشته باشد و بسیاری از افراد متوجه تغییرات اندکی در دید خود می‌شوند. اما با پیشرفت بیماری، بینایی به طور تدریجی تار می‌شود، رنگ‌ها ممکن است کمتر واضح به نظر برسند و مشکلاتی مانند حساسیت به نور و مشکل در دید شبانه بیشتر می‌شود. در موارد پیشرفته‌تر، عدسی چشم ممکن است به طور کامل کدر شود و دید فرد به شدت کاهش یابد.
درمان اصلی آب مروارید جراحی است. در این روش، عدسی کدر شده از چشم خارج شده و با یک عدسی مصنوعی جایگزین می‌شود. جراحی آب مروارید یک روش بسیار رایج و ایمن است که معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و زمان بهبودی پس از آن نسبتاً کوتاه است. با اینکه برخی تغییرات در شیوه زندگی و استفاده از عینک می‌تواند به مدیریت علائم خفیف کمک کند، اما جراحی تنها راه حل قطعی برای رفع آب مروارید است.
تغییرات دیگر در دید
علاوه بر مشکلات خاص، افزایش سن می‌تواند به تغییرات دیگری در دید منجر شود. بر اساس گزارش موسسه ملی پیرشناسی (National Institute on Aging)، مشکلاتی مانند دشواری در تشخیص رنگ‌ها و نیاز به زمان بیشتر برای سازگاری با تغییرات نور، طبیعی هستند.
ممکن است متوجه حساسیت بیشتر به درخشش (Glare) یا نیاز به نور بیشتر برای انجام کار‌های خاص شوید. این تغییرات نشانه‌هایی هستند که باید معاینه چشم را جدی بگیرید. در بسیاری از موارد، پزشک چشم شما می‌تواند درمانی برای اصلاح تغییرات در چشم‌های شما پیشنهاد دهد.
چگونه از چشمان خود محافظت کنیم؟
بیماری‌های چشمی ذکر شده مشکلاتی برای شما ممکن است ایجاد کنند، اما نیازی نیست که صرفا منتظر بروز آنها باشید. اگر به دنبال راهکار‌هایی برای مراقبت روزانه از چشمان خود هستید، چندین چیز ساده را باید شروع کنید. می‌توانید رژیم غذایی خود را برای داشتن چشمان سالم‌تر اصلاح کرده و عادات زندگی خود را تغییر دهید: همیشه از عینک‌های آفتابی با محافظت UV استفاده کنید. همچنین هنگام کار با صفحه نمایش باید به چشمتان استراحت متناوب بدهید، هر چند وقت یک بار ارادی پلک بزنید. از صفحه نمایش خوبی استفاده کنید و اگر احساس خشکی چشم کردید، از قطره‌های چشمی استریل اشک مصنوعی استفاده کنید.
علاوه بر این، معاینات منظم چشمی نقش زیادی در پیشگیری از مشکلات بینایی دارد. یک پزشک چشمی ماهر می‌تواند چشمان شما را ارزیابی کرده و مشکلات را در مراحل اولیه، زمانی که درمان آنها آسان‌تر است، تشخیص دهد.
منبع: یک پزشک
