چگونه بشر دُم خود را از دست داد؟

دانشمندان با جداسازی یک ژن ویژه از ساختار ژنتیکی موش‌های آزمایشگاهی، رشد دم در این موش‌ها را متوقف کردند.

حدود پانصد میلیون سال پیش نیاکان ما دم داشتند، دمی که مثل ماهی از آن برای شناکردن در آب‌های «کامبریا» (بریتانیا) استفاده می‌کردند. بعدها با روند تکامل و هنگامی که سیر تکامل آن‌ها را به رده پستانداران متحول کرد، دمشان همچنان به آن‌ها در حفظ تعادل و جهیدن از این شاخه به آن شاخه درخت‌های جنگل‌های دوره «اِئوسِن» (عصر زمین‌شناسی که با ظهور پستانداران آغاز شد و بیش از سه میلیون سال ادامه پیدا کرد) کمک کرد. اما جایی حدود ۲۵ میلیون سال پیش پدرانمان دمشان را از دست دادند.

این چارلز داروین، زیست‌شناس بریتانیایی بود که نخست متوجه این تغییر گسترده در کالبدشناسی دیرین بشر شد، اما این‌که این اتفاق چگونه و به چه دلیلی روی داد همچنان یک معما باقی مانده است.

اکنون گروهی از دانشمندان آمریکایی در نیویورک می‌گویند آن جهش ژنتیکی که احتمالا عامل جدا شدن دم ما بوده است را یافته‌اند. بنا به گزارشی که به تازگی منتشر شده، آن‌ها با جداسازی این ژن بخصوص از ساختار ژنتیکی موش‌های آزمایشگاهی، رشد دم در این موش‌ها را متوقف کرده‌اند.

این تغییر کالبدی چشمگیر پیامدی بسیار گسترده بر تکامل ما داشته است به این شکل که پس از آن عضلات دم نیاکان ما به شبکه ننو مانندی در عرض لگن خاصره تبدیل شد. هنگامی که پدران بشر سرانجام روی دو پا ایستادند این شبکه ننو مانند آماده بود تا به تحمل وزن اندام‌های داخلی آن‌ها در حالت ایستاده کمک کند.

هرچند نمی‌توان به طور قطع ثابت کرد که این جهش ژنتیکی دم نیاکانمان را از آن‌ها گرفته است اما به گفته سندریک فِشوُت، متخصص ژنتیک در دانشگاه کورنل آمریکا که در این مطالعات شرکت نداشته «این نزدیک‌ترین نظریه‌ای است که می‌توان با توجه به شواهد ارائه داد.»

چارلز داروین با ادعای این‌که ما فرزندان پستانداران دم‌دار هستیم جامعه بریتانیای قرن نوزدهم را تکان داد. او گفت هرچند بشر و برخی میمون‌ها دم قابل رویتی ندارند اما دارای چند مهره ستون فقرات هستند که از (استخوان) لگن خاصره بیرون زده است. این ساختار در علم کالبدشناسی به دنبالچه یا «کاکسیکسا» شناخته می‌شود.

داروین در یادداشت‌هایش می‌گوید: «تردیدی ندارم که این یک دم بدوی و اولیه است.»

ایندیپندنت فارسی