آرام و بی صدا وارد محیط خانه می شود بدون اینکه کسی متوجه حضور آن شود و این مهمان ناخوانده روزهای سرد سال زمانی حس می شود که میزبانان از همه جا بی خبر دچار سر درد، تنگی نفس و تار شدن چشم ها می شوند. میزبان های این قاتل نامرئی بعد از گذشت مدت کوتاهی قادر به انجام هیچ کاری نخواهند بود،نه می توانند در و پنجره ها را باز کنند نه به نزدیکان خود برای کمک خواستن تماس تلفنی بگیرند یا حتی بلند فریاد بزنند و درخواست کمک کنند.
هر ساله با شروع فصل سرما، شمارش معکوس برای مرگ و میر ناشی از گازگرفتگی در نقاط مختلف کشور شروع می شود. البته رعایت نکردن نکات ایمنی در ساخت و ساز‌ها توسط بعضی از سازندگان و انبوه سازان مسکن و همچنین تولید بعضی وسایل گرما‌زای غیراستاندارد، زمینه افزایش آمار مرگ و میر ناشی از گازCO2 را فراهم می کند.
اشتباهی که قربانی می گیرد
قاسم غلامیان متخصص گوش و حلق و بینی در خصوص گاز مونو اکسید کربن گفت: مونوکسیدکربن، گازی است قابل اشتعال، بدون رنگ، بدون بو و بدون مزه. گاز سمی مونوکسیدکربن، در صورت احتراق ناقص گاز، نفت، زغال سنگ، چوب، نفت و غیره حاصل می شود.
دودکش را جدی بگیرید
غلامیان در ادامه به منابع ایجاد کننده این گاز سمی اشاره کرد و گفت: بخاری گازی، شومینه، کوره، اجاق چوب سوز، اگزوز ماشین، موتور با سوخت پروپان، وسایل گازوئیل سوز، و جوشکاری در فضاهای بسته را می توان منابع ایجاد کننده گاز خطرناک مونوکسید کربن دانست.
co با بدن مصدومان چه می کند؟
این متخصص گوش و حلق و بینی در مورد عوارض مسمومیت با این گاز افزود: مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در انسان باعث ایجاد عوارضی از قبیل : بیماری های مغزی و یا قلبی عروقی،کاهش بروندهی قلب،کم خونی و اختلالات خونی، کاهش فشار هوا و افزایش سرعت سوخت و ساز بدن می شود.
غلامیان در خصوص علایم مسمومیت با مونوکسید کربن تصریح کرد: علائم مسمومیت با منواکسید کربن بیشتر شبیه به علائم سرماخوردگی است،به همین دلیل اکثر افراد فکر می کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده اند.مبتلا شدن تمام افراد خانواده به علایمی شبیه به آنفلوآنزا، نشان دهنده مسمومیت در افراد می باشد.
این پزشک در خصوص علایم مشترک مسمومیت ها اظهار داشت: از جمله علایم عمومی که در بیشتر مسمومیت ها مشاهده می شوند می توان به سردرد،ضعف جسمانی،سرگیجه و بی قراری،تهوع،استفراغ،خمیازه کشیدن بیش از حد و کاهش دید اشاره کرد.همچنین علاوه بر علایم ذکر شده ، خواب آلودگی شدید،کسل بودن ،خستگی و کاهش قدرت عضلانی از جمله علایم اولیه مسمومیت در افراد هستند. علایم پایانی مسمومیت با گاز منواکسیدکربن (CO) مانند کبودی دست، دور لب‌ها و نوک انگشتان است که فرد در نهایت دچار تنگی نفس شده و فوت می‌کند.
سیستم تنفسی علیه تنفس
غلامیان از روند تاثیر گذاری مونوکسیدکربن بر انسان افزود : مونوکسیدکربن با هموگلوبین خون ترکیب شده و تبدیل به کربوکسی هموگلوبین می شود. در نتیجه میزان حمل اکسیژن در خون کم می شود. کاهش ظرفیت حمل اکسیژن در خون وابسته به مقدار کربوکسی هموگلوبین می باشد. لذا مقدار اکسیژن در بافت ها کم می شود (هیپوکسی بافتی) تمام عواملی که در حالت عادی موجب افزایش تنفس و گردش خون می شوند، به همان نسبت موجب افزایش سرعت تشکیل کربوکسی هموگلوبین می شوند؛ مثل ورزش کردن، افزایش دما، ارتفاع بالا و کم خونی.
تنها گازی که زنان را بیشتر می کشد
این متخصص گوش و حلق و بینی در خصوص افراد آسیب پذیر افزود: این گاز بر سیستم عصبی، قلبی و نیز زنان باردار اثرات مخرب بر جای می گذارد. کودکان،زنان باردار و سالمندان آسیب پذیرترین گروه در معرض خطر مسمومیت با گاز سمی منوکسید کربن هستند و علایم مسمومیت در آنها سریع تر و با شدت بیشتری بروز می کند.
اگر علائم سرماخوردگی داشتید شک کنید!
غلامیان در مورد شناسایی وضعیت مسمومیت گفت: اگر همه اعضای خانواده در زمانیکه وسایل گرمایشی یا گاز روشن هستند، دارای علائم شبیه علائم سرماخورگی باشند و همگی یکباره مریض شوند با درصدی اطمینان بالایی می توان گفت که این افراد دچار مسمومیت خفیف شده اند. با اتقال این افراد به محیط بیرون از خانه علائم کاهش می یابد.همچنین می توان افزایش رطوبت پشت پنجره ها (عرق کردن شیشه ی پنجره) را به عنوان علایم هشدار در نظر گرفت.
وی ادامه داد: اگر افرادی را که دچار مسمومیت خفیف شده اند، فورا به محیط خارج و هوای آزاد ببریم، به سرعت بهبود می یابند. افرادی که دچار مسمومیت متوسط تا شدید شده اند، دچار عدم تمرکز، بی هوشی، درد قفسه سینه، تنگی تنفس و کما می شوند. افراد دچار مسمومیت شدید، غالبا می میرند. اما افرادی هم دیده شده اند که بعد از گذشت هفته ها، دچار کمبود حافظه، عدم هماهنگی و عدم کنترل ادرار گردیده اند.
اورژانس های پزشکی در فصل سرما
قاسم غلامیان متخصص گوش و حلق و بینی در پایان راه های جلوگیری از مسمومیت را بیان کرد و گفت: از وسایل و دستگاه های سوخت در فضاهای بسته مثل گاراژ استفاده نکنید. هیچگاه ذغال چوب را در داخل خانه، گاراژ، ماشین و یا چادر مسافرتی نسوزانید.
هرگز از وسایل گازسوز بدون لوله بخاری برای گرم کردن خانه استفاده نکنید
اجاق گاز و فر را با کاغذ آلومینیومی نپوشانید. این کار باعث می شود گاز مونوکسید کربن ایجاد شود. هیچ گاه از وسایل گازسوز بدون لوله بخاری، در اتاق خواب استفاده نکنید.
توسط یک شخص ماهر و مجرب، وسایل گرمایشی خانه را سالانه کنترل کنید. در طی بازسازی خانه، مطمئن شوید که دودکش ها باز هستند و بسته نیستند.
فوریت های پزشکی
افراد با خارج شدن از فضای آلوده می‌توانند از پیشرفت مسمومیت منو اکسید کربن پیشگیری کنند و ضمن تماس با اورژانس ۱۱۵،فرد مسموم از محیط آلوده به هوای آزاد منتقل و یقه پیراهن و کمربند و لباس های تنگ وی را باز کنند و در صورت امکان اکسیژن دهی انجام شود.
در مکان هایی که از سیستم گرمایشی مانند شومینه و بخاری استفاده می شود، درز و پنجره به طور کامل بسته نباشد و از قراردادن آبگرمکن در فضای بسته جلوگیری شود.
همچنین از ساخته شدن آشیانه پرندگان بر دودکش ها که خود یکی از دلایل شایع گازگرفتگی است جلوگیری شود. بدین منظور لازم است از دودکش های دارای کلاهک مخصوص به شکل H استفاده شود.
باشگاه خبرنگاران
