کلمه باطوم، باتوم و باتون هر سه میتواند صحیح باشد، زیرا این کلمه فارسی نیست و از کلمه انگلیسی Baton گرفته شده است، ولی ما در اینجا از دیکته صحیح آن در زبان پارسی، یعنی باتون استفاده میکنیم.
کوه یعنی ناهمواری،
کوه یعنی شیب رو به بالا یا رو به پایین، کوه یعنی پستی و بلندی و راه رفتن و گام برداشتن در چنین مسیری، یعنی هر لحظه امکان به هم خوردن تعادل و گاه زمین خوردن؛ پس باید کسی که در کوه گام برمی دارد، چندین برابر شرایط معمولی مواظب باشد تا اتفاقی برای او نیفتد و اولین برنامه کوهنوردی او آخرین کوهنوردی او نگردد.
اما لازمه این کار دو چیز است؛۱- دیدن آموزشهای لازم و نیز استفاده از تجربیات پیشکسوتان،
۲- و استفاده از ابزارهای لازم به منظور تضمین سلامتی و نیز استفاده کامل از آموزههایمان
ورزش کوهنوردی را شاید بتوان در ردیف پرتلفاتترین فعالیتهای ورزشی دانست و آگاهی به این مسأله اهمیت مراقبت از خود را در زمان کوهنوردی صدچندان میکند.
در سالیان گذشته، پژوهشگران بر اساس تجارب به دست آمده ـ که متأسفانه گاه محصول از دست دادن جان تعداد قابل توجهی از کوهنوردان بوده است ـ سعی کردهاند، با اختراع ابزار و وسائل لازم، ضریب ایمنی ورزشکاران را در این زمینه روز به روز افزایش دهند؛ بنابراین، افزایش ضریب ایمنی در این رشته ورزشی، ارزان به دست نیامده است و استفاده از این ابزار، نه تنها ایمنی را افزایش میدهد، که به نوعی قدردانی از زحمات و جانفشانیهای آنها نیز هست.
یکی از این ابزارها باتون است. شاید به جرأت بتوان گفت که بعد از کفش مناسب کوهنوردی، مهمترین ابزار برای یک کوهنوردی سالم و ایمن، استفاده از باتون مناسب است.
انواع باتون۱- باتون با اندازه ثابت که بیشتر در اسکی استفاده میشود
۲- باتون تلسکوپی. این باتون با توجه به قابلیت تغییر طول آن در شرایط مختلف، مناسب کوهنوردی است.
در موارد زیراستفاده از باتون بسیار ضروری است و استفاده نکردن از آن در این شرایط میتواند موجب آسیبهای جبران ناپذیر باشد؛
۱- کوه پیماییهای طولانی
۲- حمل کولههای سنگین
۳-صعودهای زمستانی
۴- افراد سالمند و مسن
۵- افراد با اضافه وزن
۶- سابقه ناراحتی مفاصل و ستون فقرات
نکته ضروری
استفاده از یک باتون، نه تنها کمک نمیکند بلکه در بعضی شرایط؛ میتواند موجب به هم خوردن تعادل بدن شود؛ بنابراین همیشه باید باتون مورد استفاده؛
۱- یک جفت و شبیه هم باشند.
۲-اندازه آنها یکسان باشد.
مزایای استفاده از باتون ۱-حفظ تعادل بدن در شیبهای تند و یا مسیرهای باریک
تقویت عضلات بالا تنه
در کوهنوردی معمولا عضلات بالا تنه، فعالیت آنچنان ندارند و تنها اندام پایینی بدن فعالیت میکند و کسی که به صورت حرفهای کوهنوردی میکند، لازم است عضلات بالاتنه او نیز فعالیت داشته باشد و این مورد امکان پذیر نیست مگر با استفاده از باتون مناسب.
۲-کاهش فشار روی مفاصل مچ، زانو و کمر
به طوری که در یک روز، فعالیت کوهنوردی، استفاده از باتون، نزدیک به
30 تن فشار از روی پایین تنه برمی دارد.
نکته افرادی که اندام سالم دارند و اضافه وزن ندارند و کوله سنگین حمل نمیکنند، بهتر است در مسیرهای هموار از باتون استفاده نکنند تا بدن آنها بتواند بدون باتون نیز، تعادل طبیعی خود را حفظ کند.
روش صحیح استفاده از باتون ۱- زاویه آرنج باید هنگام استفاده ۹۰ درجه باشد. در این حالت مفصل آرنج که از آسیب پذیرترین مفاصل بدن است، آسیب نخواهد دید.
۲-بازو باید در امتداد بدن و ستون فقرات باشد. در صورتی که بازو با بدن زاویه داشته باشد و زاویهٔ آن زیاد باشد، موجب آسیب به تاندون های مفاصل میشود.
۳- در زمان استفاده، حتما «باید ابتدا دست را از داخل بند حمایت باتون عبور داد، آن گاه دسته باتون را گرفت. فواید این کار؛
الف) در شرایطی که به استفاده از باتون نیاز نیست و باید از دست استفاده کرد، میتوان آن را رها کرد، بدون اینکه به زمین بیفتد.
ب) نیروی بدن، روی مچ دست تقسیم میشود و آسیبی به مچ دست نمیرسد.
۴- یرای اینکه در شیب رو به بالا و رو به پایین زاویه
آرنج ۹۰ درجه بماند، باید اندازههای آن را در زمان بالا رفتن و پایین آمدن تغییر داد.
قسمتهای تشکیل دهنده باتون شامل۱-بند حمایت
زمان استفاده باید نخست دست را از داخل بند حمایت عبور داد، آنگاه دسته باتون را گرفت.
۲-دسته باتون
از جنس پلاستیک یا لاستیک ساخته شده و عایق است.
۳-سیستم قفل
برای تنظیم ارتفاع باتون قرار داده شده است. چرخاندن به چپ باز میشود و به راست بسته میشود.
۴-گل باتون
قطعهای پلاستیکی به منظور جلوگیری از فرو رفتن باتون در برف و گل و شن به کار میرود و قطر آن بر اساس برف، گل و یا شنی بودن محیط فرق دارد.
۵-سُخمه
از جنس تنگستن است و با فرو رفتن در برف و زمین از لغزش جلوگیری میکند.
۶-محافظ سُخمه
در خارج از کوه از آن برای حمل ایمن باتون باید استفاده شود.
فراموش نکنیم؛اگر هدف از
ورزش تضمین
سلامتی و ارتقای آن است، لازمهٔ آن اندکی هزینه کردن و تهیهٔ لوازم مورد نیاز است. در غیر این صورت ممکن است آن ورزش نه تنها مفید نباشد، بلکه سرعت فرسایش بدن را افزایش دهد.
علیرضا، داودی پزشک دانشگاه خوارزمی و مسئول مرکز بهداشت (تهران)
باطوم؟
باتوم؟
یا
باتون؟
ههههه