«تابناک با تو» - یخ ماله یا پاتیناژ نام نوعی ورزش شاد و مفرح است که با اسکیت روی یخ به صورت انفرادی و یا تیمی در سالن‌های مخصوص انجام میشود. این ورزش از زیباترین ورزش هاست و شامل کشش و حرکت بدن همراه با حفظ تعادل می‌باشد که حرکات نمایشی و سرعتی این رشته بیننده را به وجد می‌آورد. حالا این که این رشته از کجا آمده است و الان در چه وضعیتی است در ادامه خواهید خواند.
تاریخچه ورزش پاتیناژ
زمان‌های بسیار دور و ماقبل تاریخ زمان و روند شکل گیری دقیق پاتیناژ نامعلوم است. شواهد باستان شناسی از اسکیت‌های بدوی ساخته شده از استخوان جانوران در نقاط سردسیری، چون روسیه، اسکاندیناوی، بریتانیا، هلند، آلمان و سویس نشان میدهد که انسان‌ها در زمان‌های دور نیز از این روش سریع و ساده برای عبور از مناطق بزرگ و یخ زده استفاده میکرده اند. ورزش پاتیناژ در قرون گذشته در کشور‌های هلند و انگلستان جایگاهی خاص و ویژه‌ای داشته و ورزش مورد علاقه مردم این دو سرزمین در زمستان بوده است. قدیمی‌ترین مدرک جهان درباره پیدایش ورزش پاتیناژ به یک راهب اهل کانتربوری به نام ویلیام فیتز استفن که در لندن بین سالهای ۱۱۷۵ تا ۱۱۱۸ زندگی می‌کرد، برمی گردد.
کانادا ۱۸۹۰
ویلیام فیتز استفن درباره ورزش پاتیناژ وقایعی را کتاب زندگینامه اش بیان کرده است. او در کتاب خود چنین نوشته است:
(اگر زمین‌های باتلاقی فینزبوری و مورفیلد یخ بزنند، کودکان اهل لندن به بازی میپردازند. بعضی از این بچه‌ها استخوان‌هایی به مچ پای خود میبندند و چوب دستی‌هایی ساده و کارکرده در دست میگیرند. آن‌ها مانند پرندگان یا تیر‌هایی از چله کمان در رفته، بر روی یخ پرواز میکنند. ناگهان دو کودک با هم مقابله میکنند، چوب دستی‌های خود را بالا گرفته و تا جایی که یکی بر زمین بیافتد به یکدیگر میتازند. سر این بچه‌ها معمولا ضربه میخورد یا دست و پایشان میشکند)
به تصویر کشیدن ورزش پاتیناژ برای اولین بار توسط یوهانس بروگمن
اولین تصویرپاتیناژ در یک اثر هنری در قرن پانزدهم و توسط یوهانس بروگمن هلندی تصویر شده است.
حومه لندن ۱۹۰۱
روزی لیدونیا برای اسکی روی یخ به دریاچه‌ای می‌رود و در هنگام برخورد با یخ دنده هایش میشکند و هرگز درمان نمی‌شود و متاسفانه جان خود را از دست میدهد. به موجب چنین اتفاقی، یوهانس بروگمن تصمیم می‌گیرد که این سانحه دردناک را به تصویر همگان بگذارد.
چگونگی حرکت با کفش‌های پاتیناژ
امروزه ورزش پاتیناژ از جمله ورزش‌های زیبا در جهان به حساب می‌آید. طبق مطالعات انجام شده یخ در دمای ۷- درجه سانتیگراد از کمترین میزان اصطکاک برخوردار است؛ به همین دلیل تمامی پیست‌های سرپوشیده پاتیناژ سیستم خود بر مبنای این درجه تنظیم میکنند.
در کفش‌های امروزی پاتیناژ برای ایجاد شتاب و کنترل حرکات اسکیت باز، سر تیغه جلویی را کمی به طرف پایین خم میکنند.
تیغه فولادی زیر کفش میتواند با کمترین اصطکاک با سطح یخی به اطراف حرکت کند و با اندکی خم کردن تیغه و فرو بردن آن در یخ اسکیت باز در بالا بردن اصطکاک، کنترل حرکات کمک می‌کند. اسکیت باز میتواند با حرکت بر روی لبه منحنی تیغه و با قرار دادن بدن خود در زاویه مناسب و خم نگهداشتن زانو، از نیروی جاذبه برای کنترل و سرعت بخشیدن به حرکات خود استفاده کند.
برای ایجاد شتاب روش دیگری وجود دارد که فشردن تیغه در بخش جلویی آن روی یخ است به طوریکه یخ بریده میشود و اسکیت باز را به جلو هل میدهد. اسکیت باز ماهر میتواند با ترکیب دو تکنیک فوق که ” ترسیم” یا drawing نام دارد، به حالتی برسد که ظاهرا بدون هیچ کوشش خاصی در مسیر‌های منحنی زیبا میخرامد.
خطرات ورزش پاتیناژ
اگر این ورزش در سالن مخصوص اسکیت برگزار شود احتمال خطر آسیب دیدگی برای اسکیت بازان کم میشود، اما پیست‌های فضای باز که در دریاچه‌ها صورت می‌گیرد، خطرات جدی با خود به همراه دارد.
۱. سقوط بر روی یخ که به کیفیت سطح یخ، طراحی اسکیتف سرعت اسکیت باز و همچنین مهارت و تجربه او بستگی دارد، هرچند در این حالت آسیب اسکیت باز بعید است، اما غیرممکن نیست.
۲. سقوط از میان یخ به داخل آب بسیار سرد از اتفاقات بسیار خطرناک در این رشته ورزشی است. این حادثه میتواند موجب آسیب دیدگی شدید یا حتی مرگ انسان در اثر شوک، غرق شدن یا سرمازدگی شود.
بیرون آمدن از آب و بازگشت به یخ تقریبا کاری غیرممکن است، زیرا لبه‌های یخ به طور مداوم می‌شکنند و کفش‌ها به دلیل خیسی سنگین می‌شوند و فرد را به زیر آب می‌کشند.
ورزش پاتیناژ به ۴ رشته زیر تقسیم میشود
۱- پاتیناژ نمایشی (Figure Skating):
افراد در این ورزش به صورت تک تک، دو نفره و حتی گروهی به انجام حرکاتی زیبا و متناسب با یک قطعه موسیقی میپردازند.
۲- هاکی روی یخ (Ice Hockey):
در این ورزش تیمی اعضای هر تیم با در اختیار داشتن توپ میدان به دروازه تیم مقابل یورش برده و گل می‌زنند.
۳- پاتیناژ سرعتی (Speed Skating):
شرکت کنندگان در این ورزش در طول مسافت مشخص با حداکثر سرعت خود حرکت میکنند.
۴- پاتیناژ نوردیک (Tour Skating):
رشته‌ای سرگرم کننده که در آن زمان مطرح نیست و شرکت کنندگان باید مسافتی بسیار طولانی را بر روی یخ‌های طبیعی طی کنند.
ورزش پاتیناژ در ایران
قدمت این رشته‌ی ورزشی در ایران حدود ۵۰ سال است. ۴۰ سال پیش به بهانه بازی‌های آسیایی تهران اولین سالن پاتیناژ در سالن ۱۲ هزار نفری مجموعه ورزشی آزادی راه اندازی شد، اما هزینه‌های بالای تجهیز و نگهداری از سالن‌های پاتیناژ باعث شد این سالن استاندارد هم تغییر کاربری بدهد.
پس از سال‌ها دوباره یک سالن پاتیناژ استاندارد در ایران با حضور مسئولان وزارت ورزش، اداره کل ورزش و جوانان استان تهران و فدراسیون اسکی در مجموعه تندرستی آرامیس برای آن‌هایی که به ورزش‌های یخی علاقمند هستند، افتتاح شد.
شش سال پیش طرح اولیه ساخت نخستین سالن استاندارد پاتیناژ در ایران روی کاغذ آمد، اما تحریم‌ها علیه ایران، این کار را به تاخیر انداخت. راه اندازی این سالن حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار یورو هزینه دربرداشت که میتواند سرآغازی برای رشد و توسعه ورزش‌های یخی در ایران باشد.
هارمونی و حرکات نرم و زیبای این ورزش همراه با آهنگ های آرامش بخش خیلی دلنشین هست.