هر روزه میلیون‌ها تن ماده پلاستیکی در طبیعت بعد از مصرف انباشته و به دلیل عدم بازگشت به طبیعت باعث آلودگی محیط زیست می‌شوند. ساختار شیمیایی این پلاستیک‌ها به گونه‌ای است که میکرو ارگانیسم‌ها این اجازه را نمی‌دهد تا آنها را تجزیه کرده تا به شکل مطلوب به طبیعت برگردند. همانطور که مشخص است به‌دلیل حجم بالای استفاده از پلاستیک‌ها، مواد بسته‌بندی پلاستیکی بیشترین حجم زباله‌های شهری را تشکیل می‌دهند. در حقیقت بیش از 30 درصد از تمام پلاستیک‌های سنتزی که در صنایع بسته‌بندی مصرف می‌شوند بعد از مصرف در محیط زیست باقی می‌مانند. مقادیر زیادی از مواد پلاستیکی و ظروف یک‌بار مصرف بدون کوچک‌ترین توجه به خسارت ایجاد شده به محیط زیست به راحتی در مکان‌های مختلف دفن می‌شوند. پدیدآمدن خسارت و زیان‌های زیادی برای سلامت انسان شده و باعث واردآمدن خسارت به منابع زنده، آکولوژی سیستم و محیط زیست می‌شود که این تعریف شامل انواع ظروف یک‌بار مصرف می‌شود که به‌دلیل خنثی بودن نسبی آن در مقابل واکنش‌های شیمیایی موجب افزایش مصرف و در نهایت تولید زباله‌های غیرقابل بازیافت می‌شود و به همین علت پلاستیک‌ها در سرتاسر دنیا پخش شده است و جامعه نباید و نمی‌تواند از کنار این مساله با بی‌تفاوتی بگذارد.
ایران به‌دلیل عدم فرهنگسازی، جزو 10 کشور اول در تولید و مصرف مواد پلاستیکی است و مردم کشور ما یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ظروف یک‌بار مصرف و نایلکس در دنیا هستند. حتی ایران در مقایسه با کشورهای اطراف از جمله ترکیه، امارات متحده عربی و عربستان و همچنین کشورهای توسعه‌یافته اروپایی و آمریکایی جزو 10 کشور آخر به لحاظ توسعه‌یافتگی محسوب می‌شود و این درحالی است که یکی از شاخص‌های توسعه پایدار هر کشوری، تولید و مصرف پایین آلاینده‌های مختلف زمین و هوا از جمله تولید اینگونه مواد پلاستیکی است. در واقع، به دلیل اینکه ظروف پلاستیکی از مشتقات مواد نفتی است ساختار آن به گونه‌ای است که در دمای پایین حتی زیر 30 درجه نیز می‌تواند وارد مواد غذایی شود. این ظروف از پلیمر ساخته شده‌اند که این پلیمرها زمانی در معرض مواد داغ مانند سوپ، آش و چای قرار می‌گیرند به مونومر تبدیل می‌شوند و این مونومرها همراه غذا وارد دستگاه گوارش و بدن ما می‌شود. با توجه به اینکه صدمات ظروف پلاستیکی از لحاظ زیست‌محیطی سلامتی و دیگر آسیب‌ها بر کسی پوشیده نیست، چند سالی است که شاهد وجود ظروف گیاهی یک‌بار مصرف در بازار هستیم که به گفته مسئولان امر این ظروف در مقایسه با دیگر ظروف یک‌بار مصرف صدمات کمتری را برای محیط زیست و سلامت جامعه در پی دارد.
ضرورت نگاه همگانی به محیط زیست
یک فعال محیط زیست درباره تاثیر ظروف یک‌بارمصرف به آرمان می‌گوید: زباله‌های پلاستیکی و ظروف یک‌بار مصرف به عنوان تهدیدی برای سلامت زیست‌بوم در جهان محسوب می‌شود. هومان خاکپور می‌افزاید: هم‌اکنون بحث قاره هفتم در کشور مطرح است، بالطبع در کشورهایی که شهروندان مسئول‌تری دارد حفاظت از محیط زیست هم با حساسیت ویژه از سوی مردم دنبال می‌شود و باید ما نیز ملاحظات محیط زیستی به عنوان فرهنگ را نسبت به این مقوله لحاظ کنیم. به گفته او متاسفانه ظروف یک‌بار مصرف به عنوان یک مشکل در مناطق گردشگری و گردش‌پذیر کشور خودنمایی می‌کند و در این مناطق بیشتر شاهد رها شدن زباله‌ها در دامن طبیعت هستیم. خاکپور تاکید می‌کند: در اکثر مناطق گردشگری کشور این آلودگی خود را نشان می‌دهد و باعث به خطر افتادن سلامت شهروندان و صدمات به منابع آب و خاک می‌شود. این فعال محیط زیستی تصریح می‌کند: با توجه به اینکه ظروف یک‌بار مصرف و پلاستیکی معضل آلودگی محیطی را برای افراد به دنبال دارد، شاهد بروز خسارت‌های فراوانی به محیط زیست هستیم. باید توجه کافی به کاهش استفاده از ظروف پلاستیکی شود. به گفته او در این زمینه دستگاه‌های ذی‌ربط باید با نظارت، جدیت و با افزایش سطح آگاهی افراد به ایجاد حساسیت درباره نحوه استفاده از ظروف یک‌بار مصرف بپردازند. خاکپور با بیان اینکه فعالیت‌ها در زمینه بازیافت آن‌طور که باید و شاید نبوده است، تصریح می‌کند: در برخی موارد شاهد رهاسازی ظروف یک‌بارمصرف در شهر هستیم و به‌دلیل اینکه شهرداری موظف به جمع‌آوری این آلودگی‌های است فقط شاهد جمع‌آوری مقطعی هستیم و تاکنون در زمینه بازیافت هم هیچ اقدام خاصی انجام نشده است که همین امر سبب بروز آسیب‌های فراوان و آلودگی محیط زیست و تهدید سلامت محیط زیست منطقه را در پی دارد.
عزم همگانی برای مقابله با رهاسازی زباله
یک عضو کمیسیون بهداشت مجلس درباره صدمات موجود در ظروف یک‌بار مصرف و پلاستیکی، می‌گوید: سالانه حدود 177 هزار تن پلاستیک در کشور تولید و2/1میلیون تن پلاستیک مصرف و وارد چرخه پسماند می‌شود. عبدالعزیز مصری می‌افزاید: امروزه مصرف پلاستیک در جوامع شدت گرفته و هر روز شهروندان زیادی مبادرت به تولید زباله و پلاستیک می‌کنند. به گفته او با توجه به اینکه به نظر مسئولان امر حدود 500 سال زمان می‌برد تا این مواد جذب طبیعت شود، بالطبع این آمار خود گواه وجود مشکلات و نارسایی محیط زیستی فراوان است. مصری با بیان اینکه برای کم‌کردن استفاده از آسیب‌های موجود در زمینه محیط زیستی باید فرهنگسازی کرد، تاکید می‌کند: وقتی شهروندان بدانند که با استفاده از ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی مقداری پلاستیک به دلیل حرارت موجود در غذا وارد بدن می‌شود و در بلندمدت باعث بروز انواع بیماری دستگاه گوارش، بیماری‌های خونی و... می‌شود، دیگر به سراغ استفاده از این وسایل نمی‌روند و مبادرت به استفاده از وسایل موجود می‌کنند.
روزنامه آرمان
