تابناک باتو ــ گوزن‌موش‌ها که احتمالا فراوان‌ترین پستانداران در آمریکای شمالی‌اند، نسبت به موشهای اولدفیلد، خویشاوندان تکامل‌یافته‌شان، ارزش‌های خانوادگی بسیار متفاوتی دارند.
به گزارش واشینگتن پست، موشهای اولفید تک‌همسرند و پدرها فرزندان را تیمار می‌کنند، آن‌ها را گرم نگه می‌دارند و مواظب‌اند که از لانه زیاد دور نشوند. اما گوزن‌موش‌ها در انتخاب شریک جنسی سبک زندگی آزادانه‌تری دارند و غیرعادی نیست که بچه‌های یک مادر از چهار پدر مختلف باشند. در مورد گوزن‌موش‌های پدر هم باید گفت که آن‌ها کاملا بی‌تفاوت‌اند و به نظر نمی‌رسد چیزی بتواند مهر و محبت پدرانه را در آن‌ها برانگیزد.
محققان دانشگاه کلمبیا، با بررسی این دوگونه موش متوجه تفاوت‌های مهمی شدند: موشهای اولدفیلد سلول فوق‌کلیوی (آدرنال) دارند که در موشهای دیگر وجود ندارد. این سلول هورمونی تولید می‌کند که پس از تزریق به هر دو جنس گوزن‌موش‌های باکره آن‌ها (حتی نرها) را ۱۷ درصد تحریک می‌کند که از فرزندانشان مراقبت کنند و آن‌ها را نزدیک لانه نگه دارند. اما وقتی نوبت به گوزن‌موش‌های چندهمسر رسید، این هورمون تاثیری نداشت.
به گفته آندرس بندیسکی، یکی از نویسندگان این پژوهش که روز چهارشنبه در مجله طبیعت (Nature) منتشر شد، این هورمون عاملی نشد که آن‌ها بخواهند زمان بیشتری را با شریک زندگی‌شان سپری کنند. بندیسکی و تیمش متوجه شدند که این سلول تازه کشف‌‌شده حدود ۲۰ هزار سال قبل در موشهای اولدفیل پدیدار شده که در مقیاس زمان تکامل، همچون «یم چشم به هم زدن» است.
به گفته بندیسکی، در حالی که فرزندپروری و تک‌همسری ویژگی‌های متمایز و متفاوتی‌اند از لحاظ زیست‌شناسی به هم ارتباط دارند. در واقع، رفتارهای والدینی و تمایل به نگهداری و مراقبت از فرزندان ممکن است با تک‌همسری و تشکیل پیوندهای پایدار بین والدین مرتبط باشند. این ارتباط می‌تواند به دلیل مزایای تکاملی باشد که این رفتارها برای بقا و رشد فرزندان فراهم می‌کنند.
طبق گفته بندیسکی، اغلب پستانداران یعنی حدود ۹۲ درصد، مانند گوزن‌موش‌های در امور جنسی بی‌قیدوبندند. هنگامی که گوزن‌موش‌های ماده در دوران برانگیختگی جنسی قرار می‌گیرند، گاهی اوقات در یک شب با چندین نر جفت‌گیری می‌کنند و به پدران فرصت می‌دهند تا تخمک‌های مختلف را بارور کنند. در بیشتر گونه‌های چندهمسر، نرها در مراقبت از فرزندان مشارکت ندارند.
موضوع تک‌همسری در قلمرو حیوانات همچنان بحث‌برانگیز است و برخی دانشمندان معتقدند که تنها سه تا پنج درصد پستانداران تک‌همسرند. محققان به دو نوع تک‌همسری متمایز اشاره می‌کنند: تک‌همسری اجتماعی که در آن زوج‌ها طی یک یا چند فصل جفت‌گیری با هم زندگی می‌کنند و تک‌همسری ژنتیکی که در آن زوج‌ها انحصارا با یکدیگر جفت می‌شوند.
بندیسکی که حدود ۱۲ سال مشغول تحقیق بر تفاوت‌های موشهای اولدفیلد و گوزن‌موش‌ها بود، به سرنخی غیرمنتظره در آناتومی این دو گونه دست یافت. طبق نتایج به دست‌آمده، هر کدام از غدد فوق‌کلیوی در موش اولدفیلد هفت میلی‌گرم است که چهار برابر سنگین‌تر از غدد فوق‌کلیوی گوزن‌موش‌ها است.
غدد فوق‌کلیوی یکی از مهم‌ترین منابع هورمون استروئیدند که به عنوان کنترل‌کننده مهم رفتار از جمله مراقبت‌های والدی عمل می‌کنند. این تفاوت آشکار در اندازه غدد فوق‌کلیوی بیانگر آن است که موشهای اولدفیلد هورمون‌های استروئیدی بیشتری تولید می‌کنند.
منبع: ایندیپندنت فارسی
