«تابناک با تو» - شاید تا الان دقت نکرده باشید ولی اگه یک بار دیگه کارتون و انیمیشن ها رو با دقت بیشتری ببینید متوجه می شید که همه شخصیت های انیمیشنی چهار انگشتی هستند! چه چیزی پشت این چهار انگشتی بودن شخصیت ها هست که بصورت مداوم تکرار میشه؟ البته یک جواب مشخص و دقیق برای این اتفاق وجود نداره اما اگر علاقه دارید رمز و راز پشت این اتفاق رو بدونید با ما همراه بشید تا بهتون بگیم داستان چی هست.
شاید تا الان دقت نکرده باشید ولی اگه یک بار دیگه کارتون و انیمیشن هایی مثل تام و جری، باب اسفنجی، سیمپسون ها، فامیلی گای، غول چراغ جادو، انیمیشن علاءالدین و… رو با دقت بیشتری ببینید متوجه می شید که همه شخصیت های انیمیشنی چهار انگشتی هستند! همه اونها سه تا انگشت با یک شست دارن و از انگشت پنجم خبری نیست.
باب اسفنجی که همه جزئیات و اتفاقات زندگیش شبیه آدمها هست پس چرا چهار تا انگشت داره؟ سیمپسون ها که اصلن آدم هستند و دیگه زیر دریا زندگی نمیکنند چرا چهار انگشتی هستند؟ چه چیزی پشت این چهار انگشتی بودن شخصیت ها هست که بصورت مداوم تکرار میشه؟ البته یک جواب مشخص و دقیق برای این اتفاق وجود نداره اما اگر علاقه دارید رمز و راز پشت این اتفاق رو بدونید با ما همراه بشید تا بهتون بگیم داستان چی هست.
والت دیزنی و صرفه جویی اقتصادی
والت دیزنی پدر انیمیشن سازی دنیاست و این فقط بخاطر خلاقیت و ایده های جذاب و بی نظیرش برای تولید میکی موس و گوفی و صدها شخصیت دیگه نیست، اون یکی از بهترین مغزهای اقتصادی آمریکا رو هم داشت و استودیوی والت دیزنی الان بزرگترین استودیوی فیلم سازی دنیا با بیشترین موفقیت و گردش مالی هست. (در سال ۲۰۱۷ این استودیو بیش از ۷ میلیارد دلار فروش جهانی داشته) والت دیزنی خیلی زود متوجه شد که نکشیدن یک انگشت در طراحی هر دست میتواند میزان خیلی زیادی زمان و البته پول رو برای سازندگان انیمیشن صرفه جویی کند. از اون جایی که طراحی انگشت سخت ترین قسمت طراحی هر کاراکتر هست، دیزنی توانست با همین ایده چهار انگشتی کردن شخصیت های انیمیشنی، تولید رو راحت تر کند. باید این رو بدونید که هر ثانیه از انیمیشن ها از ۲۴ فریم تشکیل میشدند و برای هر فریم باید طراحی جداگانه ای انجام میشد، حالا حساب کنید که یک انگشت کمتر چقدر صرفه جویی میتوانسته باشد.
حالا شاید برای شما سوال بشه که چرا شخصیت ها رو با سه انگشت طراحی نکردن تا هم در هزینه و هم زمان صرفه جویی بیشتری بشه. خوب، باید بگیم که در این صورت دیگه شخصیت ها خیلی غیر واقعی و تقلبی به نظر میرسیدند. برای سه انگشتی شدن شخصیت ها فقط یک موقعیت بنظر منطقی میرسه و اون هم این هست که اونها فضایی باشند و از جایی خارج از زمین و فیزیولوژی زمینی ها اومده باشند. لاکپشت های نینجا یکی از مشهورترین سه انگشتی های کارتونی هستند که البته اونها از خارج از زمین نیومدند، فقط دچار جهش ژنی شدند و سه انگشت دارند.
ولی این تنها دلیل والت دیزنی برای چهار انگشتی کردن میکی موس نبود. کاراکترهای انیمیشنی اولیه بیشترشون از ترکیب دایره ها تشکیل میشدند (یک بار دیگه به میکی موس دقت کنید) به همین خاطر دیگر فضای زیادی برای گذاشتن ۵ انگشت روی دست های میکی موس وجود نداشت. والت دیزنی یک بار گفته بود که طراحی پنج انگشت برای این شخصیت مثل این هست که کف دست اون یک دسته موز طراحی کرده باشیم. به هر حال والت دیزنی پدر انیمیشن سازی دنیا بوده و احتمالن بهتر از هر کسی میدونست که چه چیزهایی برای شخصیت های انیمیشنی بهتر هست.
حالا بد نیست این رو هم بدونید که در بعضی از انیمیشن ها ما با شخصیت هایی ۶ انگشتی روبه رو میشیم! در صحنه پایانی قسمت ۱۱ فصل دوم مجموعه گراویتی فالز Gravity Falls شخصیتی با اسم The Author of the Journals از ناکجاآباد ظاهر میشود که شش انگشت دارد.
حیوانات نباید خیلی شبیه انسانها باشند
بیشتر شخصیت های انیمیشنی را حیوانات تشکیل میدهند که دیگه واقعن لزومی نداره برای اونها ۵ انگشت طراحی کنیم. طبق یک تئوری روانشناسی با عنوان دره عجایب Uncanny valley اگر چیزی خیلی شبیه واقعیت باشه اما در واقعیت همچین چیزی وجود نداشته باشه (مثلن صحبت کردن حیوانات در انیمیشن ها که اونها رو شبیه آدمها میکنه) اون چیز میتواند باعث احساس ترس و چندش در آدمها بشود. پس حالا که قرار هست حیوانات شبیه آدمها باشن و صحبت کنند بهتره که یک انگشت از دست هاشون کم کنیم تا شباهتشون به آدم ها کم بشود.
نکته جالب راجع به تئوری دره عجایب این هست که اونجا توضیح میده وقتی قرار هست شخصیت های انسانی را ببینیم، هر چقدر خصوصیات اون شخصیت ها با انسان های واقعی فرق کنه و متفاوت باشه، از نظر مخاطبین اون شخصیت ها خوش نما تر و جذاب تر به نظر میرسند. (به رنگ زرد شخصیت های سیمپسون یا صحبت کردن استووی گریفینِ Stewie Griffin نوزاد در مجموعه فامیلی گای و سرِ خیلی بزرگ جیمی نوترون Jimmy Neutron دقت کنید) این دلیلی هست که چرا در انیمیشن های مختلف با اغراق های زیادی راجع به طراحی شخصیت ها روبه رو میشیم.
انیمه های ژاپنی و تعداد انگشتان در شرق آسیا
در انیمه های ژاپنی البته اوضاع یک مقدار فرق میکند، تمام انیمه های ژاپنی و همه شخصیت ها پنج انگشت دارند. اگر بخوایم از نظر اقتصادی و مالی به قضیه نگاه کنیم پس چرا ژاپنی ها به فکرشون نرسیده که این صرفه جویی رو انجام بدن؟ خوب، انگار داستان در ژاپن یک کم فرق میکند.
در زبان و فرهنگ ژاپنی کلمه چهار معنای مرگ رو هم میده و درواقع نشانه ای از بدشانسی به حساب میاد. مثل بیشتر جاهای دنیا که عدد سیزده را نشانه بدشانسی میداند، ژاپنی ها هم نسبت به عدد چهار احساس بدی دارند. توی خیلی از آسمانخراشهای بزرگ شهرهای کشورهای غربی، از طبقه دوازده به طبقه چهارده میرید و خبری از طبقه سیزدهم نیست.
یک دلیل دیگه برمیگرده به گروه های مافیایی ژاپن که با اسم یاکوزا Yakuza شناخته میشوند. توی این گروه ها رسمی وجود داشته به این شکل که وقتی یکی از اعضا کار اشتباهی میکنه باید یکی از انگشت هاش رو قطع کرد! بر اساس یک تحقیق که در دهه پایانی قرن بیستم بین اعضای یاکوزا صورت گرفت مشخص شد که تقریبن نصف اعضا حداقل یکی از انگشت هاشون رو از دست دادند. پس داشتن یک انگشت کمتر در واقع نشانه ای از خلافکار و عضو مافیا بودن به حساب میاد که انیماتورهای ژاپنی اصلن دلشون نمیخواد همچین چیزی رو توی کارهاشون به بیننده ها انتقال بدهند.
این مسائل فرهنگی انقدر در ژاپن مهم و حساس بوده که خیلی از انیمیشن های غربی وقتی خواستن در ژاپن اکران بشوند دوباره با همون پنج انگشت معمولی ساخته شدند. باب معمار و پت پستچی از این جمله انیمیشن ها هستند.
البته تمام این صحبت ها به معنای این نیست که همه شخصیت های کارتونی و انیمیشنی غرب چهار انگشتی هستند. آواتار: آخرین بادافزار و سامورایی جک و ریک و مورتی جزو مجموعه انیمیشن هایی هستند که شخصیت هاشون با پنج انگشت ساخته شدند.
در نهایت باید بگیم که دلیل چهار انگشتی بودن شخصیت های انیمیشنی همونقدر که ساده است (بخاطر صرفه جویی مالی و راحت تر بودن کار انیماتورها و …) همونقدر هم پیچیده و سردرگم کننده (دره عجایب و سنت های گروه های مافیایی ژاپن) میتواند باشد.
منبع: صبح من
