بار اول ساعت ۲ بامداد و بدون حکم آمدند. "رزا" می‌گوید دهان و چشمان اش را بستند و دستان اش را نیز با کابل بسته بودند. او می‌گوید:" من فلج شدم. احساس کردم کسی مرا خفه می‌کند. آنان مرا "سوسیالیست روسپی" خطاب می‌کردند. من با لباس نامناسب بودم. آنان مرا لمس کردند. یکی از آنان به من تعرض کرد". اعتراضات گسترده در جوجوی در شمال آرژانتین در واکنش به تغییرات گسترده در قانون اساسی رخ داد. این اصلاحات در همان ساعات اولیه پشت درهای بسته تصویب شد و دو ماده را تحت تاثیر قرار داد: یکی محدود کردن حق تظاهرات و دیگری اصلاح حق بر زمین‌های بومی با هدف اعلام نشده تسهیل استخراج لیتیوم. رزا معلم ۴۲ ساله و فعال سیاسی می‌گوید: "افسران که دو زن و یک مرد بودند به من گفتند که دیگر اعتراض نکن. وقتی رفتند ۱۳ ساعت روی زمین بی حرکت مانده بودم".
به نقل از گاردین، جوجوی در "مثلث لیتیوم" امتدادی از رشته کوه‌های آند و نمکزار‌های آرژانتین، شیلی و بولیوی قرار دارد که حاوی بیشتر ذخایر لیتیوم جهان است. آرژانتین دومین ذخایر بزرگ آن عنصر در جهان را در خود جای داده و ۳۸ پروژه معدنی در شمال آن کشور برنامه ریزی شده که سه پروژه در حال حاضر در حال بهره برداری است. صادرات لیتیوم آرژانتین در سال ۲۰۲۲ میلادی ۲۳۵ درصد رشد داشت در حالی که خاویر میلئی" رئیس جمهور جدید آن کشور متعهد شده که آن بخش را توسعه دهد.
اصلاحات قانون اساسی در ژوئن ۲۰۲۳ بدون رضایت آگاهانه مردم آن کشور به گفته سازمان‌های حقوق بشری از جمله جمعیت قابل توجه بومی آن کشور حقی که در قانون از سال ۲۰۰۰ میلادی به تصویب رسید را از شهروندان سلب کرد. این اصلاحات در بحبوحه افزایش تقاضای جهانی برای لیتیوم، "طلای سفید" انجام می‌شود که برای باتری خودروهای برقی، لپ تاپ و گوشی‌های تلفن همراه بسیار مهم است.
روزنامه "گاردین" شهادت ۲۲ نفر را جمع آوری کرده و شواهد ویدئویی را بررسی کرده و با کارشناسان حقوق بشر، وکلا و روزنامه نگاران محلی درباره سرکوب ادعایی پلیس در هفته‌های پس از اصلاحات مصاحبه کرد تهدیدی که به گفته فعالان تا به امروز ادامه دارد.
بسیاری از گزارش‌ها به استفاده پلیس از زور بی رویه علیه معترضان و اجرای کارزار ایجاد وحشت و ارعاب اشاره دارند. چندین نفر در جریان آن کارزار نابینا شدند. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند از ارائه مراقبت‌های پزشکی خودداری بعمل آومده و برخی دیگر ادعا کردند که افراد لباس شخصی به تظاهرکنندگان حمله کرده اند.
بسیاری از جوامع بومی مالکیت زمین‌های خود در جوجوی را ندارند، اما بر اساس قانون اساسی آرژانتین در سال ۱۹۹۴ میلادی حق مالکیت سرزمین‌های اجدادی خود را دارند. هوماهواکا شهری خاکی و پاستلی شکل که در درهای در کنار آثار امپراتوری اینکا‌ها قرار دارد یکی از حوزه‌هایی است که اعتراضات در شب اول ژوئیه در آن بالا گرفت.
"جوئل پاردس" یک سرامیک کار ۲۸ ساله است. پدر او صاحب زمین‌های غنی از مواد معدنی مانند اکسید آهن و اکسید مس است و او نگران "غصب زمین" توسط دولت بوده است. او می‌گوید:"می خواستم برای حقوق ام و برای بسیاری از افرادی که زمین‌های شان را از دست می‌دهند مبارزه کنم". نیمه شب در حالی که مردم به آرامی آواز می‌خواندند پلیس شروع به فریاد زدن و سپس تیراندازی کرد. او به یاد می‌آورد:"ما مجبور بودیم فرار کنیم". فیلم‌های ویدئویی قبل از اقدامات پلیس خانواده‌ها را با بنر‌ها و پرچم‌های آرژانتین نشان می‌دهند و افسران با لباس ضد شورش مشغول تماشای آن هستند.
پاردس می‌گوید:"مادران فریاد می‌زدند. گلوله‌های لاستیکی به چشم راست ام اصابت کرد و احساس کردم که سوزنی به پشت سرم چسبیده است. در آن زمان متوجه شدم که نابینا شده ام". در بیمارستان پزشکان از او در برابر پلیس محافظت کردند. او می‌گوید:"پلیس آمد و نام من را خواست. آنان می‌خواستند ما را ساکت نگه دارند".
در سن سالوادور پرجمعیت‌ترین شهر آن منطقه اعتراض مشابهی در تاریخ ۲۰ ژوئن رخ داد. صد‌ها نفر شعار می‌دادند:" نه به لیتیوم، بله به آب و زندگی". سزار آنگولو روزنامه نگار ۳۹ ساله تظاهرات مسالمت آمیزی را توصیف می‌کند که توسط پلیس به خشونت تبدیل شد. او می‌گوید:"مردم آواز می‌خواندند و می‌رقصیدند و اعتراض مسالمت آمیز بود. سپس پلیس شروع به حمله کرد. تماشای آن صحنه‌ها وحشتناک بود".
فیلم‌های ضبط شده‌ای که توسط عفو بین‌الملل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته نشان می‌دهد که نیرو‌های پلیس گلوله‌های لاستیکی را به سوی سر تظاهرکنندگان شلیک می‌کنند که استفاده از آن برای پلیس فدرال و ژاندارمری در آرژانتین ممنوع است، اما نیرو‌های پلیس ایالتی این گونه نیستند.
"ارنستو خورخه آگوئیر" ۵۲ ساله و نقاش در حال دویدن به سمت ساختمان کنگره شهر مجروح است. او می‌گوید: "پلیس یک گاز اشک آور به سوی صورت ام شلیک کرد. مثل یک بمب بود. خونریزی زیادی داشتم و آمبولانس‌ها از راه نمی‌رسیدند". او بر اثر این حمله چشم چپ اش نابینا شد و بینی اش شکست.
"ماریلا گوتیرز" ۳۰ ساله در روستای پورمامارکا در جوجوی آرژانتین می‌گوید:" در حالی که فرزندم را در آغوش گرفته بودم هدف تیراندازی قرار گرفتم. از آن زمان به این سو مجبور شدم پنهان شوم. پلیس به دنبال من بوده است". بسیاری از کسانی که تابستان گذشته خشونت پلیس را تجربه کردند هم چنان نگران امنیت خود هستند.
مبارزه در سراسر جوجوی البته در مقیاس کمتر ادامه داشته است. عفو بین الملل اعلام کرده که مردم به دلیل شرکت در تظاهرات مجرم شناخته شده و اکنون از شرکت در تظاهرات بیشتر هراس دارند. بسیاری نیز نگران افزوده شدن نام شان به فهرست سیاه مقام‌های محلی هستند. یک زن ۸۰ ساله که از ترس انتقام‌جویی می‌خواهد تنها با عنوان "مادربزرگ" شناخته شود شاهد خشونت پلیس بوده و تهدید شده است. او می‌گوید:"ماموران پلیس هر روز می‌آیند و از ما فیلمبرداری می‌کنند".
گوتیرز در ناحیه نمکزار‌های جوجوی سالیناس گراندز زندگی می‌کند که غنی از لیتیوم است. او در اعتراضات شرکت کرده، زیرا نگران تاثیر معدنکاری بر محیط زیست منطقه محل زندگی اش می‌باشد. او می‌گوید:"لیتیوم برای آب مان مضر است. ما لیتیوم داریم و نمی‌خواهیم آب ما آلوده شود". استخراج لیتیوم برای هر تن به حدود ۲ میلیون لیتر آب نیاز دارد و از آنجایی که نمکزار‌های آرژانتین در مناطق خشک یافت می‌شوند نگرانی‌هایی در مورد کاهش منابع وجود دارد. لوسیای ۷۱ ساله می‌گوید:"با گذشت شش ماه جوامع هنوز در حال از هم پاشیدن هستند. ما از بیرون رفتن می‌ترسیم. خیابان‌ها خالی از جمعیت هستند و بچه‌ها بازی نمی‌کنند".
ورونیکا مادر سه فرزند می‌گوید که پلیس سه روز قبل از تخریب خانه اش از خانه اش بازدید بعمل آورد و او را مجبور به امضای توافق نامه کرد بدون این که اشاره‌ای به تخریب خانه اش داشته باشد. او می‌گوید:" پلیس به من گفت که اگر امضا نکنم بچه هایم را می‌برند و دستگیر می‌شوم. این یک تله بود. من با بچه هایم داخل بودم. ما نتوانستیم کاری انجام دهیم". زمینی که از او گرفته شد برای استخراج لیتیوم استخراج نخواهد شد، اما به نظر می‌رسد که راه را برای یک مرکز خرید جدید برای گردشگران باز می‌کند.
او می‌گوید:"آنان می‌توانند به دلیل اصلاحات قانون اساسی این کار را انجام دهند. اکنون هیچ کاری نمی‌توان انجام داد. ما تمام حقوق خود را از دست داده ایم". گروه‌های حقوق بشری به طور گسترده سرکوب اعتراضات را محکوم می‌کنند. آنان اشاره می‌کنند که "استفاده بیش از حد از زور توسط مقام‌های مجری قانون" را شناسایی کرده اند و این اصلاحات در تضاد با تعهدات بین المللی حقوق بشری آرژانتین است".
"هوراسیو پیتراگالا" وزیر سابق حقوق بشر آرژانتین نیز در این باره به اظهارنظر پرداخته و دادخواستی را به دادگاه عالی آن کشور تسلیم کرد و خواستار پایان دادن به سرکوب شد. ماریانا فونتورا مارکز بازپرس عفو بین الملل می‌گوید که جوامع محلی با کمبود کامل حقوق برای دفاع از خود مواجه هستند. او می‌گوید:"تنها راهی که این افراد می‌توانند از طریق آن حرف شان را به گوش دیگران برسانند رفتن به خیابان‌ها است، زیرا در پارلمان یا دولت نماینده‌ای ندارند".
"سیلوانا یانز" یکی از چهار وکیلی است که به مبارزه برای حقوق مردم محلی ادامه می‌دهد. او می‌گوید:"دولت می‌خواهد جامعه بومی را از بین ببرد و زمین را به خاطر آب، لیتیوم و مواد معدنی از آنان بگیرد. آنان می‌خواهند مردم را بترسانند و صدای آنان را خاموش کنند". او معتقد است که رقابت برای استخراج لیتیوم جامعه بین‌المللی را کور کرده است. این وکیل می‌افزاید:"دولت به جامعه یا مردم بومی اهمیتی نمی‌دهد، زیرا آنان در تجارت با چین و ایالات متحده هستند. ما کمک بین المللی نداریم، زیرا همه می‌خواهند لیتیوم را معامله کنند".
رزا می‌گوید که افسران پلیس پس از ادامه اعتراض یک بار دیگر او را ملاقات کردند. او عکس‌هایی از عواقب پس از آن از جمله وسایل خرد شده اش روی زمین را نشان می‌دهد و می‌گوید که به او دستور داده شده که دیگر با مطبوعات صحبت نکند.
فرارو
