«تابناک با تو» - وقتی یک بیل مکانیکی دز مقبره باستانی زیرزمینی در مصر کاوش می‌کرد، پیکری پیدا شد که در لگن خورده شده‌اش، توموری پیدا شد که محتوای آن دندان بود!
اما چگونه چنین چیزی ممکن است؟
در ابتدا، ناظر سایت و باستان شناس- ملیندا کینگ وتز-ل فکر کرد که یک جنین از تبار فراعنه مصر پیدا کرده است.
اما زمانی که او قبر را به مدیر باستانشناسی زیستی، گرچن دابز نشان داد، چیزی نادرتر پیدا کرد.
آن‌ها در واقع قدیمی‌ترین شواهد از تراتوم تخمدان بالغ یا تومور سلول زایا را پیدا کرده بودند.
تراتوم چیست؟
تراتوم نوعی تومور است حاوی بافت‌هایی از هر سه لایه زاینده – اکتودرم، مزودرم و اندودرم است. این تومورهانادر هستند و پتانسیل تمایز به انواع سلولی از جمله مو، دندان، ماهیچه و استخوان را دارند. واژه «تراتوما» از واژه یونانی «تراس» به معنای هیولا و «انکوما» به معنای تومور گرفته شده است.
تراتوم‌ها به عنوان تومور‌های سلول زایا طبقه بندی می‌شوند، زیرا از سلول‌های زایای منشأ می‌گیرند.
انواع تراتوم:
تراتوم‌های بالغ: این تومور‌ها به خوبی تمایز یافته‌اند و معمولاً حاوی بافت‌های واضح مانند مو، دندان و استخوان هستند.
تراتوم‌های نابالغ: این تومور‌ها تمایز کمتری دارند و ممکن است حاوی بافت‌های اولیه و جنین مانند بیشتری باشند. آن‌ها اغلب تهاجمی‌تر از تراتوم‌های بالغ هستند.
تراتوم‌های مونودرمال و بسیار تخصصی: در برخی موارد، تراتوم‌ها ممکن است عمدتاً از بافت‌های مشتق شده از یک لایه جوانه تشکیل شده باشند یا ممکن است تمایز بسیار تخصصی نشان دهند.
تراتوم‌ها می‌توانند در قسمت‌های مختلف بدن ایجاد شوند، اما معمولاً در تخمدان‌ها و بیضه‌ها یافت می‌شوند. با این حال، آن‌ها می‌توانند در ناحیه لگن، میان قفسه سینه و سایر مکان‌ها هم رخ دهند.
علائم و نشانه‌های تراتوم به محل و اندازه آن‌ها بستگی دارد. به عنوان مثال، تراتوم تخمدان ممکن است به طور اتفاقی در طول معاینه لگنی کشف شود یا ممکن است با درد شکم تظاهر یابد. تراتوم بیضه ممکن است به صورت توده قابل لمس باشد.
از مطالعات تصویربرداری، مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی، اغلب برای پیدا کردن تومور و ارزیابی ویژگی‌های آن استفاده می‌شود.
درمان تراتوم معمولاً شامل برداشتن تومور با جراحی است. در مواردی که تراتوم بدخیم است یا به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است، ممکن است درمان‌های اضافی مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی توصیه شود.
تراتوم مصری باستان.
اما تراتومی که در زن مصری باستان پیدا شد، ابعاد تقریباً ۳ در ۲ سانتی متر داشت. قدمت پیکر پیدا شده به اواسط قرن چهاردهم قبل از میلاد برمی‌گردد.
این پیکر به دنبال حفاری طولانی‌مدتی پیدا شد که به دنبال کشف گورستان‌های مردم عادی مدفون در نزدیکی پایتخت فرعون آخناتون بود که از سال ۱۳۴۵ قبل از میلاد تأسیس شد.
اسکلت زن جوان مبتلا به تومور تخمدان در یک مقبره چند اتاقه در گورستان شمالی صحرای آمارنا دفن شده بود و احتمالاً هنگام مرگ ۱۸ تا ۲۱ ساله بود.
او را در حالی که دست‌هایش روی لگنش قرار داده بود، دفن کردند و به‌گونه‌ای پوشش داده شده بود که شبیه آدم‌های عادی بود، انا او جواهرات بیشتری نسبت به سایر پیکر‌های اطراف داشت.
در واقع، پنجمین بار است که در مطالعات باستانشناسی تراتومی در پیکر یک شخص کشف شده، پیدا می‌شود.
اما این تومور چندین قرن قدیمی‌تر از سایر تراتوم‌های باستانی است که قبلاً توسط باستان شناسان در اسپانیا، فرانسه، پرو و پرتغال کشف شده بود.
بررسی بیشتر، دندان دوم را در نزدیکی بالای استخوان ساق پا نشان داد. این دندان دوم قبلا بخشی از تومور بوده است، اما در حین تجزیه جسد جدا شده است.
هر دو دندان، روکش‌های مینا و ساختار‌های ریشه‌ای تا حدی شکل یافته داشتند.
این پیکر یک حلقه طلا در دست چپ خود داشت؛ که تصویری از الهه باروری مصر باستان مرتبط بر روی آن نقش بسته بود.
این فرضیه وجود دارد که از این حلقه هدفمند استفاده شده بود و ممکن است از حلقه Bes برای رفع درد یا ناباروری زن استفاده شده بود.
منبع: یک پزشک
