«تابناک با تو» - نتایج تحقیقات علمی در سالیان اخیر نشان داده اند که پیری از آن چه پیش‌تر تصور می‌شد فرآیندی پیچیده‌تر و انعطاف پذیرتر است.
مغز ما از ماده خاکستری و سفید تشکیل شده است. ماده خاکستری ناحیه‌ای است که پردازش واقعی در آن انجام می‌شود در حالی که ماده سفید ارتباط بین مناطق مختلف ماده خاکستری و بین ماده خاکستری و بقیه بدن را فراهم می‌کند.
پروفسور "تارا اسپایر جونز" از موسسه تحقیقات زوال عقل بریتانیا در دانشگاه ادینبرو می‌گوید: "در طول سن تغییراتی در اندازه مغز ایجاد می‌شود. ما در دوران نوزادی بیش‌ترین ماده خاکستری را داریم که با افزایش سن کاهش می‌یابد. در همین حال، ماده سفید تا حدود ۴۰ سالگی افزایش می‌یابد و سپس اندکی کاهش می‌یابد.
میلیناسیون فرآیند بلوغ مغزی که در آن دسته‌های آکسونی توسط غلاف‌های میلین، پیچیده می‌شوند تا به آن دسته‌ها کمک کند سریع‌تر حرکت کنند، در واقع تا بزرگسالی رخ می‌دهد. بنابراین، ما همراه با رشد میلین بیش تری دریافت می‌کنیم تا زمانی که به ۴۰ سالگی می‌رسیم زمانی که به اوج خود می‌رسد و سپس شروع به کاهش می‌کند.
نحوه بیان این موضوع در هوش روزانه ما به این معنی است که هوش عمومی و سیال (توانایی حل مسائل ناآشنا) از ۳۰ سالگی به بعد شروع به کاهش می‌کند و هوش متبلور (توانایی استفاده از دانش یا مهارت‌های موجود) آهسته‌تر و از ۴۰ سالگی شروع به کاهش می‌کند. با مشاهده تصاویر اسکن‌های ام آر آی در سنین ۱۹ تا ۹۵ سالگی حتی می‌توان متوجه شد که چگونه مغز در طول زمان کوچک می‌شود. پروفسور اسپایرز می‌گوید: "با این وجود، همه چیز بد و تاریک نیست:" خبر خوب این است که دقیقا عملکرد را ردیابی نمی‌کند". در حالی که با افزایش سن توانایی‌های روانی مانند سرعت و حافظه با سرعت بیش تری کاهش می‌یابند به نظر می‌رسد که برخی از توانایی‌های شناختی مانند شناخت واژگان کندتر از بین می‌روند.
دکتر "سوفی مورت" روانشناس بالینی و کارشناس سلامت روان می‌افزاید: "علاوه بر این، با افزایش سن برخلاف قشر جلوی مغز که مسئول عملکرد‌های اجرایی است آمیگدال که یک ساختار مغزی حیاتی برای تشخیص و پردازش عاطفی است، نسبتا پایدار می‌ماند. بنابراین، آن چه را که در سرعت و یادآوری کم داریم با تجربه، قضاوت و هوش هیجانی جبران می‌کنیم. نتیجه آن است که در واقع مواردی وجود دارد که با افزایش سن در آن بهبود می‌یابیم".
دکتر مورت می‌گوید: "جالب است که افراد مسن‌تر اطلاعات مثبت را بر منفی ترجیح می‌دهند و توجه و حافظه شان را به سمت اطلاعات خوب سوق می‌دهند در حالی که افراد جوان‌تر اغلب در وهله نخست موارد منفی را می‌بینند. این پدیده پیری حتی نام خود را در بین محققان به دست آورده است: "اثر مثبت". طیف برتری از مهارت‌های حل مسئله به ویژه آن مهارت‌هایی که شامل تجربه و انباشت دانش می‌شوند به همین دلیل است که حتی با شروع کاهش قدرت عضلانی بعدا در زندگی به اوج خود می‌رسند.
به نظر می‌رسد که با افزایش سن، انعطاف پذیری بیشتر می‌شود: بسیاری از دوندگان مسافت طولانی تا ۴۰ سالگی به اوج نمی‌رسند. حافظه کوتاه مدت در ۴۰ سالگی شروع به ضعیف شدن می‌کند، اما هوش هیجانی در اواسط تا اواخر بزرگسالی به اوج خود می‌رسد کاهش حافظه کوتاه مدت و نگهداری و دستکاری اطلاعات در مغزمان در اواسط دهه دوم عمر کاهش می‌یابد، اما آن چه ما از مجموعه تحقیقات می‌دانیم این است که این افراد با افزایش سن می‌توانند خلاق‌تر و نوآورتر شوند و مهارت‌های تصمیم گیری بهتری داشته باشند
برداشت عموما پذیرفته شده در جامعه آن است که پیری روند زوال اجتناب ناپذیری است. این در حالیست که شواهد زیادی وجود دارند که نشان می‌دهند چیز‌های زیادی با افزایش سن بهبود می‌یابند.
در ادامه به هفت راهی اشاره می‌شود که از طریق آن مغزتان می‌تواند با افزایش سن عملکرد بهتری داشته باشد:
تسلط بر شطرنج؛ سن ۴۰ سالگی
نتیجه مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ میلادی که بر روی ۲۴ هزار شطرنج باز صورت گرفته بود و در واقع نتیجه بررسی ۱۲۴ ساله بود و از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۴ میلادی انجام شده بود نشان داد شطرنج بازان در حدود ۴۰ سالگی بهینه‌ترین حرکات را انجام می‌دهند. عملکرد آنان از ۴۵ سالگی کاهش یافت، اما این میزان قابل توجه نبود.
ما می‌دانیم که شطرنج از حافظه بلند مدت به جای حافظه کوتاه مدت استفاده می‌کند. به نظر می‌رسد آموزش و انباشت تجربه مزیتی پایدار به همراه دارد.
استقامت بدنی؛ سن ۴۵ سالگی
ممکن است نتوانید تا انتهای راه خود بدوید، اما چند سال صبر کنید و سپس ممکن است خودتان را شگفت زده کنید. یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ میلادی بر روی افرادی که ماراتن ۱۰۰ کیلومتر را به پایان رسانده بودند نشان داد که زنان در فاصله ۴۰ تا ۴۴ سالگی و مردان در فاصله ۴۵ تا ۴۹ سالگی به اوج خود رسیدند. نتیجه یک مطالعه منتشر شده در مجله فیزیولوژی کاربردی نشان داد که ورزشکاران استقامتی مسن (بیش از ۴۰ سال) می‌توانند سطح آمادگی قلبی عروقی خود را تا سنین بالا حفظ کنند.
نتایح این تحقیقات نشان می‌دهند ظرفیت‌های استقامتی می‌توانند با افزایش سن هم چنان قوی باقی بمانند. با این وجود، ممکن است در این مورد عامل تعیین کننده قدرت ذهنی باشد تا قدرت عضلانی. نتیجه مطالعه‌ای چاپ شده در نشریه Frontiers in Physiology در سال ۲۰۱۹ میلادی نشان داد ورزشکاران مسن‌تر در مقایسه با ورزشکاران جوان‌تر تنظیم هیجانی و انعطاف‌پذیری ذهنی بهتری از خود نشان می‌دهند که می‌تواند برای تحمل چالش‌های فیزیکی و ذهنی در مسابقات طولانی مفید باشد. بدون شک مزیت واضحی که دوندگان مسن نشان می‌دهند تحمل درد بهتر است.
طبق نتیجه مقاله‌ای در مجله Pain Medicine افراد مسن‌تر نسبت به همتایان جوان‌تر تحمل درد بیش تری را از خود نشان می‌دهند که می‌تواند به ویژه در ورزش‌های استقامتی مفید باشد. هم چنین، دوندگان مسن‌تر کارایی بیومکانیکی را از خود نشان می‌دهند و اساسا انرژی را به طور موثرتری استفاده می‌کنند که کاهش قدرت عضلانی مرتبط با افزایش سن را جبران می‌کند.
مهارت ورزشی بیشتر؛ ۵۰ سالگی به بالا
ورزشکاران مسن‌تر علاوه بر استقامت خود می‌توانند مهارت‌های ورزشی‌شان را نیز با استفاده از قدرت تصمیم گیری بهبود بخشند. نتیجه تحقیقات منتشر شده در مجله علوم ورزشی نشان می‌دهد که ورزشکاران مسن‌تر تحت فشار مهارت‌های تصمیم گیری برتری دارند احتمالا به این دلیل که از یک مخزن تجربه بیشتر بهره می‌برند.
نتیجه مطالعه‌ای در نشریه فیزیولوژی کاربردی نشان داد که برای مثال، گلف بازان مسن‌تر تمایل به داشتن تکنیک پایدارتر و دقیق تری دارند که می‌تواند کاهش قدرت بدنی یا سرعت را جبران کند.
توانایی حل مسائل ریاضی؛ سن ۵۰ سالگی
نتیجه یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ میلادی در مورد اوج‌های شناختی داده‌های تست هوش تاریخی بیش از ۲۰۰۰ آمریکایی را مورد مطالعه قرار داده بود. یکی از اوج‌هایی که آنان به طور غیرمنتظره‌ای در زندگی بعدی پیدا کردند توانایی حسابی و ریاضیاتی بود که افراد می‌توانستند با استفاده از آن در حدود ۵۰ سالگی مسائل ریاضی را حل کنند.
نتیجه مطالعه‌ای متفاوت در سال ۲۰۱۵ که در Frontiers of Psychology منتشر شد نشان داد که به نظر می‌رسد پیری تاثیر مثبتی بر توانایی ریاضی و پردازش عددی نمادین اساسی دارد. شرکت کنندگان مسن‌تر نمرات پیشرفت ریاضی بالاتری را در مقایسه با شرکت کنندگان جوان‌تر کسب کردند. یافته‌ها نشان می‌دهند که افزایش سن و قرار گرفتن در معرض اعداد در طول زندگی ممکن است منجر به پیشرفت ریاضی بهتر و مهارت‌های عددی نمادین پایه قوی‌تر شود. اسکن مغز افراد مسن نشان می‌دهد که آنان بیشتر از جوانان در حل مشکلات از توانایی‌های شان استفاده می‌کنند.
قدرت کلامی؛ ۶۵ سالگی به بعد
اگر شما یک واژه ساز هستید که عاشق یادگیری کلمات جدید است ممکن است هنوز به اوج واژگانی خود نرسیده باشید.
نتیجه مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ میلادی از داده‌های مقطعی و طولی استفاده کرد تا تایید کند که کاهش مربوط به سن در اندازه گیری‌های کمیت دانش واژگانی از حدود سن ۶۵ سالگی شروع می‌شود. با این وجود، نتیجه آزمون واژگانی نشان داد هوش واژگانی در اواخر دهه‌های ششم و هفتم عمر به اوج می‌رسند.
روابط سالم تر؛ ۶۵ سالگی به بعد
پس از اولین دوره جوانی منصفانه است که بگوییم ما درک بهتری از آن چه باعث شکوفایی یک رابطه عاشقانه می‌شود داریم. نتیجه مطالعه‌ای که اخیرا در مجله علمی PLOS One منتشر شد اهمیت ویژگی‌هایی را که پاسخ دهندگان در شرکای بالقوه جذاب می‌دانستند نشان داد. در این تحقیق که بیش از ۷۰۰۰ شرکت کننده در یک سایت دوستیابی آنلاین استرالیایی بین ۱۶ تا ۶۵ سال را مورد بررسی قرار داد نشان داد که افراد از هر دو جنس با افزایش سن اهمیت بیش تری برای باز بودن ذهن و افکار و اعتمادپذیری قائل هستند.
نکته جالب این که نتایج نشان داد آنانی که در محدوده سنی بالاتر قرار دارند تاکید کمتری بر جذابیت دارند و شخصیت را ویژگی‌ای بسیار بالاتر از همتایان جوان‌تر خود ارزیابی می‌کنند. تجربه زندگی یک دارایی است، زیرا روابط قبلی می‌تواند به شما کمک کند تا تصویر بهتری از آن چه می‌خواهید و نمی‌خواهید به دست آورید. این بسیار مهم است که زمانی که صحبت از ملاقات با یک فرد جدید می‌شود واقعا بفهمید که در یک شریک به دنبال چه هستید تا بتوانید بهتر قضاوت کنید.
رضایت بیش تر؛ سن ۸۰ سالگی به بعد
هر چه جوان‌تر باشید ممکن است بیشتر فکر کنید که بهترین روز‌های زندگی شما هنوز در راه هستند. این حس زندگی برای آینده می‌تواند منجر به احساس ناراحتی بیشتر در زمان حال شود. این در حالیست که با افزایش سن تمرکز در لحظه حال با در دست گرفتن یک فنجان چای و یا وقت گذرانی در یک باغ دوست داشتنی به دست می‌آید. سالمندان نمونه‌ای از ذهن آگاهی هستند. نتیجه یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ میلادی از دانشگاه فلیندرز نشان داد که ذهن آگاهی ممکن است به طور طبیعی با گذشت زمان و تجربه زندگی ایجاد شود.
این نظرسنجی نشان داد که افزایش آگاهی از لحظه حال و اتخاذ یک نگرش غیر قضاوتی همگی با سن مرتبط هستند. علاوه بر این، رابطه بین این ویژگی‌ها و رفاه با افزایش سن قوی‌تر می‌شود. محققان خاطرنشان می‌کنند که این اثرات در حدود ۴۰ سالگی شروع می‌شود. احساس شادی بیشتر ممکن است یکی از چیز‌هایی باشد که باید منتظر آن باشیم. داده‌های سازمان بهداشت جهانی از ۶۰ کشور نشان می‌دهد ظرفیت ما برای احساس شادی و رضایت تا سن ۸۲ سالگی به اوج خود نمی‌رسد. نتایج ارزیابی‌ها نشان می‌دهند نسل‌های مسن‌تر بسیار شادتر از نسل‌های جوان هستند.
منبع: فرارو
