«تابناک با تو» - هر تار موی روی سر شما ۳ تا ۵ سال عمر می‌کند (طبق برخی منابع، ۲ تا ۷ سال). فولیکول‌های مو دارای چرخه‌ای از رشد، انتقال و استراحت هستند. ریزش مو زمانی اتفاق می‌افتد که چرخه رشد مو‌های شما مختل می‌شود.
از استرس تا قرارگیری درمعرض عوارض جانبی دارو‌ها و مواجهه با مشکلات سلامتی مختلف، ریزش مو می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. برای پیشگیری از ریزش مو چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟
شایع‌ترین علت ریزش مو ژنتیک است و ریزش مو با افزایش سن در مردان و زنان شایع‌تر می‌شود. دومین علت متداول ریزش مو تلوژن افلوویوم است. تلوژن افلوویوم زمانی رخ می‌دهد که تعداد بیشتری از مو‌ها وارد مرحله استراحت می‌شوند که در آن ریزش مو اتفاق می‌افتد. تلوژن افلوویوم می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
- استرس
- بارداری
- عوارض جانبی دارو‌ها
- بیماری‌ها و مشکلات سلامتی
اگر دچار ریزش مویی هستید که به بروز تکه‌های بدون مو روی سر شما منجر شده یا مو‌های شما به شکل توده‌ای ریزش می‌کنند، برای تشخیص علت به پزشک مراجعه کنید. ریزش موی شما ناشی از بیماری مزمن یا کوتاه‌مدت باشد، می‌توانید برای محافظت از مو‌هایی که برایتان باقی مانده است، اقداماتی انجام دهید. ادامه مطلب را مطالعه کنید تا درمورد سلامتی و استحکام مو‌ها بیشتر بدانید.
علت ریزش مو چیست؟
ریزش مو می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیکی، تغییر در سطح هورمون‌ها و برخی از مشکلات جسمی باشد. ریزش موی ارثی شایع‌ترین علت ریزش مو است که ۵۰ درصد از مردان و زنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
سایر علل ریزش مو شامل موارد زیر می‌شود:
- زایمان
- شیمی‌درمانی
- آلوپسی آره آتا (طاسی منطقه‌ای)
- آلوپسی کششی (ریزش موی ناشی از کشیدن مو)
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- عفونت پوست سر
- عوارض جانبی دارو‌ها
- پسوریازیس پوست سر
- آلوپسی اسکارینگ
- سیفلیس
- بیماری تیروئید
- کمبود مواد مغذی
چگونه از ریزش مو جلوگیری کنیم و سلامت مو را بهبود ببخشیم
برای بهبود سلامتی مو و پیشگیری از ریزش مو موارد زیر را رعایت کنید:
۱. ازمدل‌های مویی که مو‌ها را می‌کشند، استفاده نکنید. مدل‌های مویی مانند دم‌اسبی مو‌های شما را می‌کشند و پیوند میان مو و پوست سر را به تدریج شل می‌کنند.
۳. از ابزار حالت‌دهنده مو با حرارات بالا استفاده نکنید. استفاده از گرما برای حالت دادن به مو‌ها موجب می‌شود فولیکول‌های مو کم‌آب و آسیب‌پذیر شوند.
۳. سعی کنید از مواد شیمیایی مانند رنگ‌ها، مواد دکلره و مواد فرکننده مو استفاده نکنید. مواد شیمیایی با شکستن مولکول‌های پروتئینی به نام کراتین به مو آسیب می‌زنند.
۴. از شامپوی ملایم و مناسب مو‌های خود استفاده کنید. هدف از استفاده از شامپو، رفع کثیفی و چربی اضافی از مو است. اگرچه، شستن بیش‌ازحد مو‌ها با شامپو می‌تواند به مو‌ها آسیب بزند. سولفات‌ها و سایر اجزای موجود در شامپو‌ها با وزی مو، خشکی پوست سر و شکنندگی پوست سر در ارتباط هستند. مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ترکیب خاصی که در شامپو وجود دارد می‌تواند موجب ریزش مو شود، اما برخی از آن‌ها احتمالاً مانع از سلامت ایدئال مو شوند. اگر موهایتان بیش از حد خشک یا وز شده، شامپو‌هایی را استفاده کنید که تا حد امکان از مواد طبیعی ساخته شده است.
۵. از برس نرم ساخته‌شده از الیاف طبیعی استفاده کنید. پروتئین‌های کراتین موجود در مو‌های شما مانند بامپوش‌های روی سقف در کنار هم چیده شده‌اند، بنابراین برس زدن آرام آن‌ها در یک جهت که از بالا شروع می‌شود و تا انتهای مو ادامه پیدا می‌کند، می‌تواند به صاف کردن کوتیکول موی شما کمک کند. برس زدن روزانه مو‌ها همچنین موجب می‌شود توده‌های مو را در راه آب حمام خود نبینید.
۶. نوردرمانی کم‌توان را امتحان کنید. نوردرمانی کم‌توان موجب تقویت رشد و ترمیم سلول‌ها می‌شود. نوردرمانی احتمالاً روش مؤثری برای درمان طاسی با الگوی مردانه و زنانه است که شایع‌ترین علت ریزش مو در مردان و زنان به شمار می‌رود.
درمان ریزش مو در مردان
ریزش مو در مردان شیوع بیشتری دارد. طبق گزارش انجمن ریزش موی آمریکا، حدود ۸۵ درصد از مردان وقتی به سن ۵۰ سالگی می‌رسند، موهایشان کم‌پشت می‌شود.
ریزش مو در مردان معمولاً نتیجه‌ی ریزش موی با الگوی مردانه ژنتیکی است. اگر نگران ریزش مو هستید، پزشک ممکن است یک یا چند مورد از درمان‌های زیر را پیشنهاد کند:
- روگین (ماینوکسیدیل)
- فیناستراید
- پیوند واحد فولیکولار (FUT): پیوند مو به همراه بافت زیرین آن
- استخراج واحد فولیکولی (FUE): نوعی پیوند مو که فقط شامل فولیکول‌ها می‌شود و شامل بافت نمی‌شود.
درمان ریزش مو در زنان
ریزش مو در زنان معمولاً به دلایل زیر ایجاد می‌شود:
- ریزش موی با الگوی زنانه ارثی (آلوپسی آندروژنیک)
- بیماری تیروئید
- پیری
- سایر مشکلات هورمونی
حدود نیمی از زنان پیش از ۷۹ سالگی درجاتی از ریزش مو با الگوی زنانه را تجربه می‌کنند. اگر موهایتان می‌ریزد، پزشک ممکن است برای پیشگیری از ریزش موی بیشتر برخی از درمان‌های زیر را توصیه کند:
- ماینوکسیدیل
- آلداکتون (اسپیرونولاکتون) یا سایر دارو‌های ضدآندروژن
- دارو‌های ضدبارداری خوراکی
- مکمل‌های آهن؛ خصوصاً اگر ریزش مو با کم‌خونی یا سیکل‌های قاعدگی شدید ارتباط داشته باشد.
- زنانی که به یائسگی رسیده‌اند، ممکن است درمان جایگزینی هورمون (HRT) را به‌عنوان راهی برای درمان ریزش مو و سایر علائم خود دنبال کنند.
پیشگیری از ریزش مو بعد از بارداری
بسیاری از زنان پس از بارداری کم‌آبی، خستگی، استرس و کاهش سطح استروژن را تجربه می‌کنند. این عوامل می‌توانند موجب افزایش ریزش مو شوند. ریزش مو در این دوره اغلب به استرس و خستگی ناشی از داشتن بچه ارتباط دارد. این وضعیت موقتی است و معمولاً ظرف یک سال پس از پایان بارداری برطرف می‌شود.
با داشتن رژیم غذایی سالم و پرهیز از استفاده از مدل‌های مویی که مو را از سر می‌کشند و در صورت شیردهی، مصرف ویتامین‌های بعد از بارداری می‌توانید میزان ریزش موی خود را به حداقل برسانید.
ریزش مو در طول شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی با حمله به سلول‌های سرطانی در بدن عمل می‌کند. به‌عنوان یک عارضه جانبی، شیمی‌درمانی سلول‌هایی را که موجب رشد مو می‌شوند، نیز از بین می‌برد. معمولاً ۲ تا ۴ هفته پس از شروع درمان، ریزش مو شروع می‌شود.
کلاه سردکننده شیمی درمانی
کلاه خنک‌کننده کلاهی است که حین برخی از درمان‌های شیمی‌درمانی از آن استفاده می‌شود. اثر خنک‌کنندگی آن موجب کاهش جریان خون در پوست سر می‌شود، بنابراین مقدار دارو‌های شیمی‌درمانی را که به این ناحیه می‌رسد، کاهش پیدا می‌کند. این کلاه به پیشگیری از ریزش مو کمک می‌کند.
برخی از افراد ترجیح می‌دهند با تراشیدن مو‌های قبل از آغاز درمان خود را برای این عارضه جانبی آماده کنند. اما همه افرادی که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، کل مو‌های خود را از دست نمی‌دهند. گاهی مو‌ها فقط کم‌پشت می‌شوند.
درمان‌های خانگی ریزش مو
اگر نگران ریزش مو‌های خود هستید، ممکن است بخواهید درمان‌های خانگی ریزش مو را امتحان کنید. البته مهم است که علت اصلی ریزش موی شما مشخص شود تا درمان مناسب آن را به کار ببرید.
مصرف مکمل‌ها
برای رشد مناسب مو به بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز است. برخی از کمبود‌های تغذیه‌ای ممکن است موجب ریزش مو شود. مصرف مکمل ویتامین D ممکن است به کاهش علائم ریزش موی ژنتیکی یا تلوژن افلوویوم کمک کند. مصرف مکمل آهن نیز ممکن است در افرادی که دچار کمبود آهن هستند علائم را کاهش دهد. برای افراد دچار کمبود آهن ممکن است ویتامین C نیز مفید باشد (اگر ازطریق رژیم غذایی مقدار کافی از این ویتامین را دریافت نمی‌کنند).
پژوهش‌ها همچنین ارتباطی را میان کمبود ویتامین D و طاسی منطقه‌ای پیدا کرده‌اند که ناشی از نوعی واکنش خودایمنی است. توصیه می‌شود افراد مبتلا به این وضعیت در صورت داشتن کمبود ویتامین دی این مکمل را مصرف کنند.
مطالعات کوچکی نشان داده‌اند مصرف مقدار بیش‌ازحد ویتامین A یا سلنیوم می‌تواند موجب ریزش مو شود، اما برای تایید این امر به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.
استفاده از روغن‌های اسانسی گیاهان
روغن‌های اسانسی گیاهان عصاره‌های طبیعی تولیدشده توسط گیاهان هستند. برخی از روغن‌ها ممکن است خصوصیاتی داشته باشند که موجب تحریک رشد مو شود.
اکثر مطالعات که تابه‌حال در زمینه‌ی تاثیر روغن‌های گیاهی برای جلوگیری از ریزش مو انجام شده، حجم نمونه کوچک و کیفیت پایینی دارند یا روی حیوانات انجام شده‌اند. برای مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، نشان می‌داد روغن اسطوخودوس ممکن است موجب تحریک رشد مو در موش شود.
ماساژ پوست سر
ماساژ پوست سر ممکن است با افزایش گردش خون و تغییرات ژنی به تحریک رشد مو کمک کند. مطالعه بسیار کوچکی از سال ۲۰۱۶ نشان داد ماساژ روزانه ۴ دقیقه‌ای پوست سر ضخامت مو را در نه مرد ژاپنی غیرطاس افزایش داد. اگرچه در این مطالعه گروه کنترلی وجود نداشت. مااساژ پوست سر به‌طورکلی با احساس خوبی همراه است، بنابراین حتی اگر در افزایش رشد مو مؤثر نباشد، می‌تواند آرامش‌دهنده باشد.
رژیم غذایی
رژیم غذایی می‌تواند بر ریزش مو تأثیر داشته باشد. داشتن رژیم غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به مبارزه با نشانه‌های استرس اکسیداتیو کمک کند. استرس اکسیداتیو به فولیکول‌های مو آسیب می‌زند و در ریزش مو نقش دارد. بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات مانند توت فرنگی، بلوبری، حبوبات، اسفناج و کلم منابع عالی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. قند، چربی‌های فرآوری‌شده، مواد نگهدارنده و الکل می‌توانند در ایجاد استرس اکسیداتیو نقش داشته باشند.
ترک سیگار
سیگار می‌تواند به سلول‌های موی شما آسیب بزند و فولیکول‌های مو را شکننده و آسیب‌پذیر کند. مطالعات مختلف ارتباط میان سیگار کشیدن و سفیدی زودرس مو‌ها و ریزش مو را نشان داده‌اند.
جمع‌بندی
ریزش مو خصوصاً در افراد مسن شایع بوده و شایع‌ترین علت ریزش مو وراثت است. درمان‌های خانگی، تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی و دارو‌های بدون نسخه احتمال دارد به تقویت مو‌ها و پیشگیری از ریزش مو کمک کنند. بسته به علت ریزش مو، پزشک می‌تواند درمان‌های مناسبی را برای ریزش مو تجویز کند.
منبع: زومیت
