«تابناک با تو» - لرزش به نوعی حاصل از انقباضات غیر ارادی ماهیچه‌ای است که منجر به لرزیدن اعضای بدن می‌شود. در این بین، لرزش دست‌ها شایع بوده و اغلب به دلیل استرس یا خستگی اتفاق می‌افتد. لرزش همچنین ممکن است وضعیت سلامتی یا در مقابل هشداری برای برخی مشکلات مرتبط با سلامتی باشد.
برای برخی افراد لرزش دست‌ها ممکن است یک ناراحتی جزئی به حساب بیاید. برای دیگران، این علامت ممکن است منجر به مشکل در استفاده از دست‌ها برای انجام کار‌های روزمره شود.
این مقاله تشریح می‌کند که لرزش دست چیست، برخی از علل بالقوه لرزش دست‌ها را بیان می‌کند و به این سوال پاسخ می‌دهد که آیا لرزش دست‌ها مشکلی جدی است یا نه. ما همچنین در این مقاله نکاتی را در مورد نحوه جلوگیری از لرزش دست‌ها ارائه می‌دهیم و در مورد برخی از گزینه‌های درمانی موجود صحبت می‌کنیم.
علل لرزش دست
لرزش دست می‌تواند طبیعی باشد و یا ناشی از شرایط عصبی، سایر مشکلات سلامتی یا استفاده ازبرخی داروها باشد. در زیر برخی از علل احتمالی لرزش آورده شده است.
لرزش دست فیزیولوژیک
لرزش فیزیولوژیک تقویت شده (EPT) شکل قابل توجه‌تر لرزش فیزیولوژیک است که معمولاً دست‌ها و انگشتان دو طرف بدن را درگیر می‌کند. لرزش فیزیولوژیکی تقویت شده نیازی به درمان پزشکی ندارد، مگر زمانی که فرد برای کار یا سایر فعالیت‌های خود نیاز به هماهنگی عضلات ظریف داشته باشد. پس به طور کلی می‌تتوان گفت این نوع لرزش مشکل حادی نبوده و خیلی زود برطرف می‌شود.
موارد زیر ممکن است باعث EPT در برخی افراد شود:
- فشار؛ اضطراب؛ خستگی؛ کمبود خواب؛ مصرف بیش از حد کافئین؛ ورزش شدید؛ تیروئید پرکار.
لرزش دست عصبی
لرزش عموماً به دلیل مشکلی در قسمت‌های عمیق مغز است که حرکات را کنترل می‌کند. برخی از بیماری‌های عصبی که می‌توانند باعث لرزش دست شوند عبارتند از:
* مولتیپل اسکلروزیس (MS): این بیماری دژنراتیو به مغز و نخاع حمله کرده و انتقال پیام‌ها را برای اعصاب دشوار می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا به ام اس درجاتی از لرزش را تجربه می‌کنند. این مشکل اغلب زمانی ایجاد می‌شود که بیماری به نقاطی در مسیر‌های سیستم عصبی مرکزی که حرکت را کنترل می‌کند آسیب می‌رساند.
* بیماری پارکینسون (PD): این بیماری شامل از دست دادن سلول‌های عصبی در بخشی از مغز است که نقش مهمی در حرکت دارد. حدود ۷۵ درصد از افراد مبتلا به PD دچار لرزش می‌شوند، چه در حال استراحت، چه در حال حرکت یا مخلوط. لرزش معمولا از یک طرف بدن شروع می‌شود و ممکن است به طرف مقابل نیز سرایت کند. لرزش ممکن است در طول دوره‌های استرس یا احساسات شدید بیشتر شود.
* سکته مغزی: پس از سکته مغزی، فرد می‌تواند لرزش‌های مختلفی را بسته به ناحیه آسیب دیده نشان دهد.
* آسیب مغزی تروماتیک (TBI): لرزش ناشی از TBI را لرزش پس از سانحه (PTT) می‌نامند. یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داد که PTT در نتیجه آسیب به نواحی خاص مغز مسئول حرکت اتفاق می‌افتد. این لرزش‌ها غیر معمول هستند.
* دیستونی: دیستونی یک اختلال حرکتی است که در آن انقباضات غیرارادی عضلانی باعث حرکات و وضعیت‌های غیرارادی تکراری می‌شود. این وضعیت به دلیل عملکرد نامناسب پایه در مغز است. یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ بیان کرد که دیستونی و لرزش ارتباط نزدیکی با هم دارند. لرزش‌هایی که در افراد مبتلا به دیستونی رخ می‌دهد یا تند و ناگهانی و نامنظم، منظم و موج مانند یا مختلط است. انواع مختلط معمولا روی دست‌ها تاثیر می‌گذارد.
شرایط سلامتی
شرایط زیر نیز می‌تواند باعث لرزش دست شود:
- شرایط روانپزشکی، مانند افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه؛ اختلالات دژنراتیو ارثی، مانند آتاکسی ارثی یا سندرم X شکننده؛ سوء مصرف یا ترک الکل؛ مسمومیت با جیوه؛ پرکاری تیروئید؛ نارسایی کبد یا کلیه؛ اضطراب یا وحشت.
داروها
مصرف برخی داروها نیز می‌توانند باعث لرزش دست شوند. این داروها عبارتند از:
- برخی از دارو‌های آسم؛ دارو‌هایی برای شرایط روانپزشکی، مانند دارو‌های ضد افسردگی خاص و تثبیت کننده‌های خلق‌وخو؛ دارو‌های تشنج مانند والپروات (Depakene) و والپروئیک اسید (Depakote)؛ دارو‌های ضد آریتمی مانند پروکائین آمید؛ دارو‌های سرطان مانند تالیدومید؛ دارو‌هایی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند مانند سیکلوسپورین؛ کورتیکواستروئیدها؛ دارو‌های ضد ویروسی خاص؛ آنتی بیوتیک‌های خاص؛ آمفتامین؛ کافئین.
آیا لرزش دست طبیعی است؟
لرزش دست‌ها طبیعی است. مخصوصاً اگر فرد احساس استرس یا اضطراب می‌کند یا خواب کافی نداشته باشد. لرزش خفیف دست که بر زندگی روزمره فرد تأثیر نمی‌گذارد معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست. با این حال، اگر فردی لرزش شدید یا مداوم دست را تجربه می‌کند که در فعالیت‌های روزانه او اختلال ایجاد کرده، باید برای تعیین علت به پزشک مراجعه کند.
چگونه می‌توان از لرزش دست‌ها جلوگیری کرد؟
در ادامه روش‌هایی نام برده شده که افراد ممکن است بتوانند برای جلوگیری از لرزش دستان خود از آن‌ها استفاده کنند.
تغییرات سبک زندگی: تغییرات سبک زندگی زیر ممکن است به کاهش لرزش دست در افراد مبتلا به لرزش فیزیولوژیک کمک کند:
- اجتناب از ورزش شدید؛ اجتناب از مصرف زیاد الکل؛ اجتناب از مصرف محرک‌ها مانند کافئین و آمفتامین‌ها.
* درمان بیماری‌های زمینه‌ای: لرزش دست که به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مانند پرکاری تیروئید یا ترک الکل رخ می‌دهد، معمولاً پس از درمان این بیماری زمینه‌ای بهبود خواهد یافت.
* تکنیک‌های روان‌شناختی: افرادی که به دلیل اضطراب یا حملات پانیک دچار لرزش می‌شوند، ممکن است از تمرین تکنیک‌های آرام‌سازی، مانند تمرکز حواس و تمرین‌های تنفسی سود ببرند.
* تعویض دارو: لرزش دست می‌تواند یکی از عوارض جانبی مصرف برخی داروها باشد. فردی که در حین مصرف دارو دچار لرزش می‌شود باید عوارض جانبی را به ذکتر لرزش دست خود گزارش دهد. دکتر لرزش دست ممکن است بتواند دوز دارو را تنظیم کند یا داروی فعلی را به داروی دیگری تغییر دهد.
* فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپیست می‌تواند تمریناتی را برای بهبود موارد زیر به بیماران آموزش دهد:
- کنترل، عملکرد و قدرت عضلات؛ هماهنگی؛ تعادل.
* کاردرمانی: یک کاردرمانگر می‌تواند به افرادی که دچار لرزش دست شده‌اند کمک کند تا به فعالیت‌های معمول روزانه خود ادامه دهند.
درمان لرزش دست‌ها
بیشتر انواع لرزش دست غیر قابل درمان هستند. با این حال، گزینه‌های درمانی برای کمک به فرد در مدیریت علائم موجود است. برای مثال:
داروها:
پزشکان ممکن است دارو‌هایی را برای کمک به کاهش دفعات و شدت لرزش تجویز کنند. گزینه‌های درمانی احتمالی عبارتند از:
* بتا بلوکر‌ها مانند پروپرانولول؛
* دارو‌های اضطراب؛
* دارو‌های ضد تشنج مانند پریمیدون.
دکتر لرزش دست همچنین ممکن است دارو‌های خاص بیماری را برای افراد مبتلا به لرزش مربوط به شرایط خاص مانند PD و MS تجویز کنند. اگر پزشکان نتوانند علت لرزش را تعیین کنند، ممکن است برای کمک به آرام کردن حرکات غیر ارادی عضلانی، دارو‌های آرام بخش تجویز کنند.
بوتاکس:
بوتاکس یک نوروتوکسین است که باعث فلج موضعی می‌شود. تزریق بوتاکس ممکن است در درمان لرزش دست مفید باشد. با این حال، تزریق بوتاکس برای لرزش دست می‌تواند منجر به ضعف در انگشتان نیز بشود.
عمل جراحی:
برخی از افراد ممکن است لرزش دست شدیدی را تجربه کنند که به دارو پاسخ ندهد یا به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر گذارد. در چنین مواردی، پزشک ممکن است مداخلات جراحی مانند تحریک عمقی مغز (DBS) را توصیه کند. هنگام انجام جراحی DBS، پزشک یک ژنراتور کوچک را زیر پوست در قسمت فوقانی قفسه سینه قرار می‌دهد. ژنراتور سیگنال‌های الکتریکی را به الکترود‌های کاشته شده در تالاموس می‌فرستد، که بخشی از مغز است که برخی از حرکات غیرارادی را هماهنگ و کنترل می‌کند. پزشکان از DBS برای درمان لرزش‌های مرتبط با لرزش اساسی، PD یا دیستونی استفاده می‌کنند. اگر فردی واجد شرایط DBS نباشد، پزشک ممکن است روش‌های دیگری را توصیه کند، مانند:
* فرسایش با فرکانس رادیویی: شامل استفاده از جریان الکتریکی برای گرم کردن بافت عصبی به منظور مختل کردن توانایی آن در ارسال سیگنال برای چندین ماه است.
* رادیوسرجری: شامل تجویز پرتو‌های تابشی بسیار متمرکز برای از بین بردن سلول‌های بیش فعال مغزی است که باعث لرزش می‌شوند.
مراجعه به دکتر لرزش دست و درمان
هرکسی که به طور ناگهانی در دست‌ها یا سایر قسمت‌های بدن خود دچار لرزش شود باید برای تشخیص به دکتر لرزش دست مراجعه کند. دکتر لرزش دست باید علل را به صورت جدی بررسی کند که البته در بسیاری از موارد چندان مشکل ساز و حاد نخواهند بود.
توجه داشته باشید که افراد مبتلا به لرزش در صورت تشدید لرزش یا اختلال در زندگی روزمره باید به دکتر لرزش دست مراجعه کنند.
منبع: یک پزشک
