مجسمه سنگی عظیمی که بیش از ۲۰۰۰ سال پیش توسط هنرمندان اولمک حک شده است و تداعی‌گر باورهای مذهبی باستانی است، پس از دهه‌ها اقامت در ایالات متحده با تشویق مقامات و دانشمندان به مکزیک بازگشت.
این مجسمه که امروزه با نام «هیولای زمین» شناخته می‌شود احتمالاً در دهه ۱۹۶۰ از مرکز مکزیک گرفته شد. این مجسمه قبل از ضبط شدن توسط ماموران قاچاق آثار باستانی که با دادستان‌های نیویورک کار می‌کنند، مدتی در دستان کلکسیونرهای خصوصی بود و در معرض نمایش عمومی نیز گذاشته شد.
وزن این مصنوع نمادین تقریباً یک تن (۲۲۰۰ پوند) است و احتمالاً چندین دهه قبل در سایت باستان‌شناسی Chalcatzingo در ایالت مورلوس، درست در جنوب مکزیکو سیتی پیدا شده است.
مقامات آمریکایی اوایل این هفته با همتایان مکزیکی خود برای بازگرداندن این مجسمه به کشورشان گفتگو کردند.
این مجسمه بین سال‌های ۴۰۰ تا ۸۰۰ پیش از میلاد در دوران اوج تمدن اولمک، یکی از نخستین جوامع پیچیده مکزیک با مکان‌هایی که بیشتر در اطراف سواحل خلیج مکزیک جمع شده‌اند، از سنگ‌های آتشفشانی حک شده است. اولمک‌ها به خاطر سنت‌های هنری پیشرفته‌شان، از جمله مجسمه‌های عظیم سر، زبانزد هستند.
به گفته ماریو کوردووا، باستان‌شناس اولمک که به عنوان بخشی از ماموریت بازگردانی این اثر به ایالات متحده سفر کرده است، این مصنوع نمادی از یک کوه اساطیری و ورودی غارمانند آن را به شکل صلیب به تصویر می‌کشد.
این کوه شبیه سر یک جگوار، ترسناک‌ترین شکارچی مکزیک باستان ساخته شده است. برخی بر این باورند که شاید از این مجسمه در اعمال آیینی به عنوان یک گذرگاه مقدس استفاده شده باشد.
اظهار نظر مقامات در مورد اهمیت این مجسمه و بازگشت آن
سارا لادرون دی گوارا باستان‌شناس و محقق با اشاره به دهان باز این مجسمه به شکل صلیب می‌گوید: «این قطعه اهمیت بسیار زیادی دارد. من نمی‌توانم مجسمه‌ی دیگری را به یاد بیاورم که دارای چنین دهانی باشد.»
سایر محققان خاطرنشان می‌کنند چگونه جهان‌بینی اولمک‌ها همانطور که در مجسمه‌ی «هیولای زمین» دیده می‌شود، در سراسر مکزیک باستان حتی میان آزتک‌ها یک موضوع تکراری است. آزتک‌ها حدود ۱۷۰۰ سال بعد به قدرت رسیدند و معبد اصلی آن‌ها نیز به عنوان یک کوه مقدس دو برابر شد.
بر اساس کتابی که توسط دو دانشمند پدر و پسر آلفردو لوپز آستین و لئوناردو لوپز لوژان نوشته شده است، مجموعه نمادین کوه-غار-دهان از ایام بسیار قدیم ارزش شمایل‌نگاری بالایی در سراسر آمریکای شمالی داشت و در طول هزاره‌ها مجموعه‌های پیچیده‌ای از تصاویر را به وجود آورد.
لوپز لوژان در حال حاضر حفاریهای مقدس‌ترین معبد آزتک‌ها در مرکز شهر مکزیکوسیتی را سرپرستی میکند.
بازگشت مجسمه اولمک به مکزیک توسط مارسلو ابرارد، وزیر امور خارجه مکزیک مورد استقبال قرار گرفت. مارسلو ابرارد درست قبل از اینکه مجسمه برای سفر بازگشت به خانه با دقت به داخل هواپیما برده شود، گفت: «چیزی که در حال پس گرفتن آن هستیم نمایانگر جایی است که ما از آن سرچشمه گرفته‌ایم.»
فرادید
