مواد افیونی مصنوعی مانند فنتانیل در حال حاضر مواد مخدر محرک اصلی هستند که مصرف بیش از حد یا اور دوز آنها در آمریکا باعث مرگ مردم می‌شود.
با این حال درمان فعلی اعتیاد خیلی موردی است و بیشتر به صورت بازدارندگی صورت می‌گیرد و ما راهی پیدا نکرده‌ایم که تا با تغییر مدارهای مغز، جلوی تاثیر این مواد را بگیریم.
اما به تازگی دانشمندان در دانشکده پزشکی دانشگاه A&M تگزاس مدار خاصی را در بخشی از مغز به نام جسم مخطط striatum شناسایی کرده‌اند. یعنی همان مرکز پاداش مغز.
به خاطر احساس منفی ناشی از همین بخش مغز در حین ترک است که بسیاری حتی بعد از یک دوره طولانی ترک، شکست می‌خورند و دوباره به اعتیاد رو می‌آورند.
در تحقیقی که توسط Jun Wang، دانشیار دپارتمان علوم اعصاب انجام شده، مشخص شده که سرکوب این مدار خاص می‌تواند شانس فرد را برای نرک مواد مخدر به میزان زیادی افزایش دهد.
تاثیر مواد افیونی بیشتر توسط گیرنده‌های مو-اپیوئیدی (MORs) انجام می‌شود که در سلول‌های عصبی یا نورون‌های خاردار متوسط (dMSNs) میزان آنها زیاد است. این dMSN ها رفتارهای جستجوی مواد مخدر را در مصرف کنندگان برمی‌انگیزند و در قسمت زیرمجموعه جسم مخطط هستند که در روی پردازش احساسی و تصمیم‌گیری هم اثر می‌گذارد.
در تحقیقی که روی موش‌ها انجام شد مشخص شد که چگونه مصرف مزمن مواد افیونی فعالیت این بخش را تغییر می‌دهد. دانشمندان دریافتند که فنتانیل به میزان زیادی فعالیت dMSN ها را افزایش می‌دهد و در مراحل اولیه ترک، سیگنال های بازدارنده از dMSN ها به نورون های ترشح‌کننده دوپامین می‌رسد که مسئول انگیزه و رفتار و احساسات پاداش دهنده هستند.
اگر بتوان این dMSNها را مهار کرد، حالات احساسی منفی ناشی از ترک فنتانیل حاد، مانند اضطراب و افسردگی، کاهش می‌یابد و احتمال عود را کاهش می‌دهد.
بنا بر آمار مؤسسه ملی بهداشت، بیش از ۸۰ هزار مرگ و میر ناشی از مصرف مواد افیونی در سال ۲۰۲۱ در ایالات متحده ثبت شد و مواد افیونی مصنوعی مانند فنتانیل بیشتر موارد را تشکیل می‌دادند. مصرف ب این داروها بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ بیش از هفت برابر شده است. فنتانیل ۵۰ برابر قوی‌تر از مورفین است.
با توجه به اطلاعات کمی در مورد مکانیسم‌های عصبی اعتیاد به فنتانیل، این کشف می تواند یک کشف حیاتی برای مداخله‌های پزشکی بهتر و ویژه برای مبارزه اعتیاد باشد.
یک پزشک
