تابناک باتو ــ پلیس از یک ابزار پیشرفته جدید برای دستگیری مجرمان و شناسایی قربانیان استفاده می‌کنند: پرتره‌های واقعی که از داده‌های DNA تولید می‌شوند!
نتایج این فناوری شگفت‌انگیز است، اما از آن انتقاد هم شده است.
هفته گذشته، پلیس ادمونتون در آلبرتای کانادا – اعلام کرد که برای اولین بار در تاریخ خود، از فنوتیپ DNA به‌امید شناسایی یک مظنون در یک مورد پرونده تجاوز جنسی ۲۰۱۹ استفاده می‌کند.
پلیس یک تصویر کامپیوتری از یک مرد سیاهپوست مشکوک را به اشتراک گذاشته که آن را بر اساس فنوتیپ DNA ایجاد کرده و از مردم خواسته که افراد با تصویر مشابه را معرفی کنند. با این حال از این کار پلیس انتقاد هم شده است.
در ۱۰ مارس ۲۰۱۹، تقریباً در ساعت ۵:۴۵ صبح، پلیس تماسی دریافت کرد که یک زن در حال فریاد زدن برای کمک در منطقه خیابان ۱۰۳ و خیابان ۱۱۴ در ادمونتون پیدا شد. این زن قربانی تجاوز جنسی خشونت‌آمیز شده بود و جراحات جدی دیده بود.
پس از تحقیقات طولانی در مورد پروند شاهد یا دوربین مدار بسته و سرنخی پیدا نشد و تطابق DNA یافت نشد. یعنی مظنون ناشناس جرمی مرتکب نشده بود که اطلاعاتش در بانک ژنتیکی ثبت شده باشد.
پس کارآگاهان تصمیم گرفتند از خدمات Parabon NanoLabs استفاده کنند که یک شرکت فناوری DNA در ویرجینیا است که در خدمات آنالیز DNA پیشرفته تخصص دارد. خدمات مورد استفاده در این مورد فنوتیپ DNA، فرآیند پیش‌بینی ظاهر فیزیکی و اصل و نسب از روی شواهد DNA ناشناس بود.
با استفاده از شواهد DNA حاصل از این تحقیقات، پارابون پیش‌بینی‌هایی را برای مظنون پرونده تجاوز جنسی در سال ۲۰۱۹ ارائه کرد که مثلا می‌گفت که نژاد، رنگ چشم، رنگ مو، رنگ پوست، کک و مک و شکل صورت احتمالا چیست.
با ترکیب این ویژگی‌های ظاهری، یک تصویر کامپوزیت تولید شد که نشان می‌دهد مظنون ممکن است در ۲۵ سالگی و با میانگین شاخص توده بدنی (BMI) ۲۲ به نظر برسد. این مقادیر پیش فرض استفاده شده است، زیرا سن و BMI نمی‌توانند از روی DNA مشخص شود.
در ۴ اکتبر، پلیس یک بیانیه مطبوعاتی را به همراه تصویری از یک مرد سیاهپوست جوان که با فنوتیپ DNA ساخته شده بود، به اشتراک گذاشت. نیروی پلیس این پرتره را هم در وب سایت و هم در پلتفرم‌های رسانه اجتماعی خود با پیامی از کارآگاه کولین ماینز که برای بخش تجاوز جنسی پلیس کار می‌کند، برای عموم منتشر کرد.
مینز تصریح می‌کند که «این به هیچ وجه راهی فوری برای متهم کردن یک مظنون نیست. کاری که انجام می‌دهد این است که به طور بالقوه در یک مورد به ما سرنخ می‌دهد.»
تصمیم EPS برای تولید و به اشتراک‌گذاری این تصویر سؤالاتی در مورد نقض حریم خصوصی پایگاه‌های داده DNA که محققان می‌توانند از طریق آن‌ها جستجو کنند و همچنین سوگیری‌های نژادی در فنوتیپ DNA برای تحقیقات پزشکی قانونی به وجود آورده است.
کارشناسان حریم خصوصی و عدالت کیفری، نیروی پلیس را برای انتشار تصویر ترکیبی یک مظنون مرد جوان سیاه پوست غیرمسئول دانسته‌اند.
پلیس ادمونتون در واکنش به انتقادات در مورد انتشار این تصویر و استفاده از فنوتیپ DNA، در تاریخ ۶ اکتبر عذرخواهی کرد و این تصویر را از وب سایت و شبکه‌های اجتماعی خود حذف کرد.
Enyinnah Okere مدیر عملیات پلیس در بیانیه نوشته: «ما تلاش کردیم تا مزایا و محدودیت‌های تکنیکی را که در اینجا استفاده می‌کنیم، مشخص کنیم. ما احساس می‌کردیم که محدودیت‌های آن را روشن کرده‌ایم. ما استفاده از این فناوری را به عنوان آخرین راه حل می‌بینیم؛ و ما از رسانه‌هایی که در جلسه توجیهی ما شرکت کردند، برای تهیه داستان‌های دقیق و متوازنی با هدف این کار و انتقادات منصفانه‌ای که کرده‌اند، تشکر می‌کنیم.»
به گفته پارابون، این شرکت بر روی صد‌ها تحقیق مجریان قانون کار کرده و با موفقیت پرتره‌هایی از مظنونان را از داده‌های DNA ایجاد کرده است. در سایت این شرکت چندین مطالعه موردی وجود دارد که بسیاری از آن‌ها مقایسه بین مشخصات DNA و عکس واقعی مظنون را نشان می‌دهند. همانطور که در تصاویر زیر مشاهده می‌شود، شباهت‌هایی بین پروفایل DNA و عکس واقعی مظنون وجود دارد، به این صورت که هر دو نژاد، جنسیت، چشم و رنگ مو یکسان را منعکس می‌کنند.
او می‌افزاید، چون پلیس DNA را دارد و تطابق DNA پیش از رسیدن به یک مظنون احتمالی انجام می‌شود، نگرانی دستگیری شخص اشتباه وحود ندارد.
به گفته Greytak، این فناوری تصویر ترکیبی را بر اساس DNA مظنون از طریق مدل‌های یادگیری ماشینی ایجاد می‌کند که بر اساس DNA هزاران نفر و ظاهر مربوط به آن‌ها ساخته شده‌اند.
«داده‌هایی که ما در مورد افرادی با ظاهر شناخته شده داریم از منابع مختلفی است، برخی از آن‌ها به صورت عمومی در دسترس هستند. برخی از آن‌ها مربوط به مطالعاتی است که ما انجام داده‌ایم».
اما مجموعه داده DNA که برای ایجاد این تصاویر استفاده می‌شود، نگرانی‌های بیشتری را در رابطه با سؤالات حریم خصوصی پروفایل DNA ایجاد می‌کند. منابع شامل GEDmatch و FamilyTree DNA هستند که وب‌سایت‌های منبع باز و رایگان تبارشناسی هستند که به کاربران امکان دسترسی به میلیون‌ها نمایه DNA را می‌دهند.
منبع: یک پزشک
