10 درصد آمریکاییها از بیماری مرموزی که مربوط به خواب است رنج میبرند، این بیماری نیازی شدید به حرکت دادن پاها را ایجاد میکند. سندرم پای بیقرار یا RLS میتواند خوابیدن را تقریبا غیرممکن کند، مخصوصا برای افرادی که این بیماری در آنها متوسط تا شدید است.
به گزارش
«تابناک باتو» در گذشته کارشناسان این بیماری را به دو دسته تقسیم کرده بودند؛ اولیه و ثانویه. اینطور گفته میشد که سندرم پای بیقرار ثانویه به دلیل برخی شرایط قابل تشخیص مانند کمبود آهن یا بیماری کلیوی ایجاد میشود که با شناسایی این موارد و مصرف مکملهای آهن یا پیوند کلیه، علائم این سندرم هم برطرف خواهند شد. اما دلیل سندرم پای بیقرار اولیه را عامل ژنتیکی میدانستند که از هنگام تولد همراه فرد است. با پیشرفت در زمینه تحقیقات ژنتیکی طی ده سال گذشته، اکنون بهنظر میرسد این تفاوتها تاحدودی نامشخص شدهاند. هر کسی که بیماری کلیوی یا کمبود آهن دارد مبتلا به سندرم پای بیقرار نیست. دانشمندان عقیده دارند عوامل و گرایش های ژنتیکی میتوانند در اثر این بیماریها به مرحله ظهور برسند.
به عبارتی دیگر، هنوز کاملا مشخص نیست چرا سندرم پای بیقرار ظاهر میشود. این سندرم در زنان دو برابر مردان مشاهده میشود و ممکن است هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. علائم این بیماری معمولا با بالا رفتن سن تشدید میشوند.
بنا بر این گزارش، محققان همچنین ژنهایی را شناسایی کردهاند که میتوانند جهشهایی کنند که ظاهرا به سندرم پای بیقرار مربوط است. پژوهشگران قدم اول را در این زمینه برداشتهاند، اما باید تحقیقات زیادی برای فهم چگونگی تغییرات فعالیتهای ژنتیکی که ممکن است منجر به این سندرم شود صورت گیرد.
هرچند منتظریم تا علم، این قضیه را روشن کند، اما چند نکته مهم وجود دارد که باید بدانیم:
۱. سندرم پای بیقرار، یک بیماری واقعی استبدون تردید این مشکل یک بیماری محسوب میشود، مانع خواب فرد است، وتنها باعث میشود شخص مبتلا مدام خسته و فرسوده باشد، بلکه ریسک بیماری قلبی، فشارخون بالا و سلامت عمومی مشکلدار را هم در او افزایش میدهد. حتی مطالعات پیشین نشان داده سندرم پای بیقرار اگر حاد باشد ممکن است منجر به وقوع سکته مغزی شود. معمولا وقتی این سندرم در فرد تشخیص داده شد، پزشک چهار معیار اصلی را بررسی خواهد کرد.
۱. علائم در شب نسبت به روز بدتر و شدیدتر باشند.
۲. میل به حرکت دادن پاها بسیار شدید و قوی است.
۳. بهنظر میرسد علائم، هنگام استراحت یا خواب بروز میکنند.
۴. بهنظر میرسد علائم، با حرکت دادن پاها تا حدودی تسکین مییابند.
درمان دارویی هم میتواند مفید باشدبرای بعضی افراد، حرکت و جنبش تنها چیزی است که آرامشان میکند، که البته در آن لحظه و موقتی است. وقتی مجددا بیتحرک و آرام شوند، معمولا همان حس بیقراری فورا برمیگردد. برای بعضی دیگر اما درمانهای دارویی مفید است. بعضی از داروها، روی گیرندههای مغز که مربوط دوپامین میباشد تاثیر میگذارند و برخی دیگر کلسیم ورودی سلولها را تحت تاثیر قرار میدهند و همچنین مواد مخدری چون اُکسیکودون یا کدئین که خارج از دستورالعمل یا تجویز پزشک هم دردسترس هستند. در هیچکدام از این موارد واقعا مشخص نیست چرا این داروها اثر میگذارند.
اما همه بیماران به دارو نیاز ندارنداشخاصی که این سندرم در آنها خفیف است میتوانند با ایجاد تغییراتی در سبک زندگیشان بهتر شوند مانند ورزش بیشتر و محدود کردن مصرف کافئین. گاهی پاها نیاز به انواع دیگر محرکهای حسی دارند مانند حرکات کششی روزانه و یا حتی یک ماساژ خوب و مناسب. بعضی از افراد به حمام آب گرم یا وان چرخابی برای تسکین علائم روی میآورند، و بعضیها نیز از ماساژور طبی و تائید شده استفاده میکنند. البته عدهای هم درمانهای خانگی را بسیار مفید میدانند: نوشیدن ۱۷۵میلیلیتر آب تونیک پیش از خواب چون گفته میشود کنین یا جوهر گنهگنه به توقف انقباض عضلات کمک مینماید.
با هیجانات و احساسات ارتباط تنگاتنگ دارداین سندرم بیماری است که تنها با علائمی که بیمار دارد توصیف میشود، خانواده این بیماران به آنها میگویند احمقانه است که سبها شروع به راهرفتن میکنند و اینکه چرا واقعا نمیتوانند آرام بمانند؟ این بیماری یک جنبه اجتماعی هم دارد که مختلکننده کیفیت زندگی است. اغلب رفتن به سینما یا حتی رستوران غیرممکن میشود و راهی برای تست یا اندازهگیری میزان این سندرم وجود ندارد و توضیح و تفهیم آن برای کسانی که این مشکل را ندارند معمولا خیلی سخت است و منجر به ناتوانی و عجز بیمار میشود. کسی که سردرد دارد میگوید: «سرم درد میکند» و دیگران هم او را درک میکنند. خیلی از مبتلایان به سندرم پای بیقرار نمیدانند چگونه علائمشان را ابراز کنند.
منبع: prevention
هدی بانکی