اَبَرشهر آینده نگر ۵۰۰ میلیارد دلاری «نئوم» در عربستان سعودی

اختصاصی تابناک باتو ــ عربستان سعودی در حال ساخت یک شهر بزرگ با ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار است که پر از روبات‌های خدمتکار و تاکسی‌های پرنده است. نئوم یک کلان شهر فوق مدرن به سبک برنامه کودک "جتسون ها" خواهد بود که در تضاد کامل با دیگر بخش‌های بسیار محافظه کار پادشاهی صحرا است.

این پروژه توسط حمایت صندوق سرمایه گذاری خصوصی ۵۰۰ میلیارد دلاری عربستان (گروهی که نیوکاسل یونایتد را خریداری کرده اند) انجام می‌شود. اما برنامه‌های نئوم آنقدر بلندپروازانه است که حتی برخی از این فناوری هنوز وجود ندارد.

این شهر در مرز اردن و مصر واقع شده و تا سال ۲۰۲۵ پذیرای ساکنان و مشاغل خواهد بود. این بنا از ابتدا ساخته می‌شود، انرژی خورشیدی و بادی را برای مصارف تامین می‌کند و ۱۷ برابر لندن خواهد بود. به گفته محمد بن سلمان، ولیعهد نئوم (معروف به MBS)، این منطقه شهری مناسب هواپیما‌های بدون سرنشین و مرکزی برای توسعه رباتیک خواهد بود.

اسناد برنامه ریزی شده نشان می‌دهند که این شهر دارای تاکسی‌های پرنده خواهد بود (وسیله‌ای که در فیلم‌های علمی تخیلی مانند Blade Runner و Back to the Future II به تصویر کشیده شده است). بر اساس این برنامه ریزی ها، رانندگی فقط برای سرگرمی است و دیگر با هدف حمل و نقل و جابه جایی نخواهد بود.

عربستان سعودی در پی آن است تا باهوش‌ترین و بهترین متخصصان را به این شهر جذب کند و یک مرکز تجاری بزرگ برای رقابت با شهردبی در امارات و شهر دوحه در قطر ایجاد کند. طبق این برنامه ها، روبات‌های خدمتکار، خانه‌های کارگران خارجی این شهر را تمیز می‌کنند، به این معنی که دیگر آن‌ها نگران کار‌های خانه نخواهند بود.

همچنین از بارورسازی ابر‌ها برای ایجاد ابر‌های بارانی در کشوری فوق العاده خشک که به اندازه اروپای غربی است استفاده می‌شود. این فرآیند شامل ریختن موادی مانند یخ خشک، با استفاده از هواپیما یا هواپیما‌های بدون سرنشین در ابر‌ها برای ایجاد بارندگی است.

ساخت ربات‌های دایناسور برای ایجاد جاذبه‌ی گردشگری به سبک پارک ژوراسیک و درست کردن ربات‌های رزمی کار که برای سرگرمی با یکدیگر مبارزه می‌کنند، از جمله ایده‌های دیگر مدنظربرای این شهر آینده نگر است.

پادشاهی عربستان همچنین در پی آن است تا با ایجاد یک ماه مصنوعی غول پیکر شب‌های روشنی را برای این شهر پدید آورد، که این ایده یک نقطه عطف مهم در پایه ریزی این شهر به شمار می‌رود.
MBS اخیراً اعلام کرد که در نظر دارد تا شن‌های ساحل نقره‌ای شهر در تاریکی بدرخشند. با این حال، دو منبع نزدیک به پروژه به وال استریت ژورنال گفتند که مهندسان هنوز راهی برای انجام ایمن این کار پیدا نکرده اند.

عربستان سعودی ساخت نئوم را در کنفرانس ابتکار سرمایه گذاری آینده در سال ۲۰۱۷ در ریاض اعلام کرد. مارک رایبرت، مدیر عامل شرکت رباتیک بوستون داینامیکس، طی سخنانی در این مراسم گفت که ماشین‌ها می‌توانند به عنوان نیروی امنیتی در این کلان شهر نیز استفاده شوند. او در ادامه بیان داشت: «ربات‌ها می‌توانند کار‌های مختلفی، از جمله حفظ امنیت، تدارکات، تحویل کالا درب خانه و حتی مراقبت از افراد مسن و ناتوان را نیز برعهده داشته باشد.»

این پروژه بلندپروازانه توسط هزاران کارگر ساخته می‌شود که بنا بر گزارش ها، این افراد در شرایط تنگ اسکان داده شده اند؛ به گونه‌ای که شش نفر از آن‌ها در یک اتاق کوچک زندگی می‌کنند. فعالان حقوق بشر به دلیل سابقه نه چندان مناسب حقوق بشر پادشاهی عربستان، به ویژه پس از قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن پست در استانبول در سال ۲۰۱۸، از شرکت‌های غربی خواسته‌اند تا توسعه این پروژه را تحریم کنند.

گزارش‌ها حاکی از آن هستند که توسعه نئوم همچنین منجر به حذف اجباری قبایل محلی از منطقه شده است. علیا الحویتی، یکی از اعضای قبیله هویتات که به دلیل این پروژه آواره شده است، گفت: «این یک فاجعه است و من درباره این موضوع ناامید هستم.» پسر عموی او، عبدالرحیم الحویتی، سال گذشته در حالی که در تلاش برای تخریب خانه اش بود، کشته شد. او اکنون در بریتانیا زندگی می‌کند و شرکت‌های غربی را که به این پروژه پیوسته‌اند متهم می‌کند که «به حقوق بشر اهمیت نمی‌دهند».
یک مقام بلندپایه روز چهارشنبه گفت که عربستان اجازه ورود مشروبات الکلی در این شهر را رد نکرده است که تغییری تاریخی برای این کشور مسلمان عمیقا محافظه‌کار است. برخلاف سایر کشور‌های خلیج که کارگران خارجی دسترسی قانونی محدودی به مشروبات الکلی دارند، ممنوعیت کلی در پادشاهی عربستان که میزبان مقدس‌ترین مکان‌های اسلام است، همچنان باقی است.

با این حال نئوم بخشی از برنامه چشم انداز ۲۰۳۰ سلمان برای تنوع بخشیدن به اقتصاد وابسته به نفت عربستان است. این شهر بر اساس قانون تأسیس خود که هنوز در حال تدوین است، فعالیت خواهد کرد. جوزف بردلی، مدیر عامل شرکت هلدینگ فناوری و دیجیتال نئوم، نمی‌توانست تایید کند که مشروبات الکلی طبق قانون جدید مجاز است یا خیر، اما گفت: «همه نیاز‌ها برای جذب استعداد‌ها و گردشگران خارجی را در نظر می‌گیرند». او طی سخنان خود در ریاض بیان داشت که: «سوالی که بسیار زیاد از ما پرسیده می‌شود این است که آیا مصرف الکل در این شهر مجاز است یا خیر و در مورد این موضوع چه خواهیم کرد؟ برای روشن کردن این مسئله باید بیان داشت که نئوم به معنای رقابتی بودن است. ما می‌خواهیم بهترین‌ها و درخشان‌ترین‌های جهان به شهر نئوم بیایند.»

وی افزود: «درک کنید که هدف ما جذب متنوع‌ترین و با استعدادترین نیروی کار است؛ از این رو، برای جذب این چنین نیروی کاری، هر کاری که بتوانیم انجام خواهید داد.» وی گفت: «قوانین این شهر، باید ظرف یک تا دو سال به تصویب هیئت مدیره برسد.» بردلی گفت: «من اطلاعی از جزئیات قانون در رابطه با الکل ندارم. اما می‌توانم بسیار واضح بیان کنم که طبق اطلاع همگان، ما یک قانون اساسی ایجاد می‌کنیم که بازار گردشگری، بازار فناوری و بازار تولید را جذب کند.»

شاهزاده محمد در میان اصلاحات خود از زمان ولیعهد شدن در سال ۲۰۱۷، ممنوعیت رانندگی زنان را لغو کرد و اختیارات پلیس مذهبی را محدود کرد. اما این اصلاحات با سرکوب منتقدان حکومت او از جمله فعالان زن همراه بوده است. قانونی کردن مشروبات الکلی یک تابو بزرگ را در کشوری که به وهابیت معروف است، می‌شکند.