زال کنيزي رامشگر داشت. او روزي پسري زاد که در زيبايي با ماه برابري مي کرد. ولي متأسفانه طالع خوبي نداشت به طوري که طالع بينان گفتند که اين پسر خاندان سام را تباه خواهد کرد. اين مسئله زال را بسيار آزرده خاطر کرد. او نام پسر را شغاد گذاشت.
سال‌ها گذشت و شغاد از سوي زال نزد شاه کابل رفت. او به شغاد علاقه مند شد و مال هاي بسياري را به وي سپرد. اين گونه بود که رستم هر سال يک پوست چرم گاو زرين از شاه کابل به عنوان ماليات مي گرفت.
شاه کابل به اميد راحتي از اين ماليات شغاد را پناه داد ولي اين طور نشد. او اين مسئله را با شغاد در ميان گذاشت. شغاد از برادر رنجيده شد, پس با هم حيله اي ريختند تا رستم را از بين ببرند.
آن حیله اين بود که شاه کابل مهماني اي ترتيب بدهد و در وسط آن بساط مي و شراب را پهن کند و به هواي مستي بر شغاد تندی کند و شغاد از خشم شاه نزد رستم برود و او را به جنگ با او تحريک کند.
پس شاه چنين کرد و شغاد نزد رستم رفت. وقتي شغاد رفت، شاه در شکارگاهي صد چاه کند و در آن ها نيزه هاي فراوان قرار داد و روي آنها را پوشاند.
از آن سو شغاد نزد رستم رفت و از شاه کابل بدي هاي بسيار گفت. پس رستم به خشم آمد و با سپاهي به سوي او رفت. چون به کابل رسيد شاه آن ديار نزد او زانو زد و به عذر خواهي پرداخت و رستم او را بخشيد.
پس مهماني اي ترتيب داده شد و شغاد در آن از شکارگاهي آباد و خرم تعريف کرد و به تطميع رستم پرداخت. رستم وسوسه شکار شد و به سوي آن شکارگاه حرکت کرد.
چون رستم وارد آن مکان شوم شد، رخش بوي خاک تازه فهميد و از حرکت ايستاد. هنگامي که رستم و رخش به ميان دو چاه رسيدند تعادل خود را از دست دادند و در يک چاه افتادند. پهلوي رخش و رستم شکافت. رستم به سختي خود را به لبه چاه رساند و چون شغاد را ديد بر او برآشفت و کمانش را برداشت و تيري به سوي او گرفت.
شغاد از ترس پشت درخت چناري ميان تهي پناه گرفت و رستم او و درخت را به هم دوخت. سپس روي به آسمان کرد و يزدان پاک را سپاس گفت و در نهايت پس از سال ها زندگي عادلانه در گذشت.
چون خبر مرگ رستم به زال رسيد، او فرامرز، فرزند رستم، را براي انتقام جويي فرستاد. او چون به کابل رسيد پيکر رستم را به مشک و عنبر آميختند و او را در تابوت آهني قرار دادند و در بستاني در زابل دفن کرد سپس دوباره به کابل رفت و کابل را به خاک و خون کشيد و شاه کابل را کشت و زال مردي شريف را به پادشاهي کابل برگزيد. مهرمیهن
شرح نام رستم و شغاد
رستم
رُسْتَمْ نام‌آورترین چهرهٔ اسطوره‌ای در شاهنامه و به تبع آن، مهم‌ترین چهرهٔ اسطوره‌ای ادبیات فارسی است. او فرزند زال و رودابه است و تبار پدریِ رستم به گرشاسپ و ازطریق گرشاسپ به جمشید می‌رسد؛ تبار مادری او به مهراب کابلی و ضحاک می‌رسد. رستم، سرانجام به دست برادر ناتنی‌اش شغاد، کشته شد.
اطلاعات کلی:
نام : رستم
ریشه نام : پهلوی: رُت‌سْتَهم
لقب : تهمتن، پیل‌تن، تاج‌بخش
ویژگی‌ها : پهلوان نیرومند، فرمانده سپاه
تبار : تبار پدری به گرشاسپ و تبار مادری به مهراب و ضحاک
وابستگان : سیاوش، طوس ، سیمرغ
زادگاه : سیستان
تخت‌گاه: زابل
درفش: اژدها پیکر
ملیت: سیستان
شناخته شده: شکست دیوان
تولد: به روش رستم‌زایی (سزارین)، زابل
استاد: زال
شاگردان: سیاوش، بهمن
دوران: پیشدادیان، کیانیان
منوچهر، نوذر، کیقباد، زو، کی‌کاووس، کیخسرو، لهراسپ و گشتاسپ، و سرانجام بهمن
رویدادهای مهم: هفت‌خوان رستم، پرورش سیاوش، نبرد با سهراب
جنگ‌ها: ایران، توران، زابل
جنگ اول: جنگ مازندران
جنگ دوم: جنگ هاماوران
جنگ سوم: دوازده رخ
جنگ چهارم: جنگ بزرگ کیخسرو
خانواده:
نام نیا: سام
نام پدر: زال
نام مادر: رودابه
نام همسر: تهمینه
فرزندان: سهراب، فرامرز، مهین
برادران: زواره، شغاد
بیت در وصف او:
جهان‌آفرین تا جهان آفرید سواری چو رستم نیامد پدید
شغاد
شُغاد برادر ناتنی رستم از مادری کنیز بود که موجب کشته شدن رستم و دیگر برادرش زواره و رخش‌رستم شد.
اطلاعات کلی:
نام: شغاد
منصب: داماد شاه کابل
نژاد: نیرمیان
دودمان: زابلی
ملیت: زابــل
شناخته شده: تله و دام نهادن
نوع تله: چاه سرپوشیده
هدف تله: کشتن رستم و زواره
علت تله: رهایی از پرداخت باج و حسادت بسیار
نتیجه تله: کشته شدن رستم، زواره خانواده
نام نیا: سام
نام پدر: زال
نام مادر: از کنیزان
نام همسر: دختر شاه کابل
برادرناتنی: رستم و زواره
عصر اسلام
كه اواره و بد نشان رستم است
كه از روز شاديش بهره غم است
همه جاي جنگ است ميدان اوي
بيابان و كوهست بستان اوي
هميشه به جنگ نهنگ اندرست
وگر با پلنگان به جنگ اندرست
رستم نه بدست شغاد، بلكه بدست خود كشته شد، زمانيكه تصميم گرفت اسفنديار را بكشد، سيمرغ به او گفت، هركس اسفنديار را بكشد، بد اختر خواهد بود و سرنوشت شومي خواهد داشت زيرا اسفنديار روبين تن معجزه اشو زرتشت بود