تپه «مندیگک» در ۵۰ کیلومتری شهر قندهار یکی از مهم‌ترین مناطق تاریخی افغانستان محسوب می‌شود که قدمتی ۳ هزار ساله دارد.
تپه «مندیگک» در 50 کیلومتری «قندهار» افغانستان یکی از مهم‌ترین مناطق تاریخی افغانستان محسوب می‌شود که قدمتی 3 هزار ساله دارد.
این تپه تاریخی در سال‌های قبل از جنگ توسط یک گروه باستان شناس فرانسوی به سرپرستی «موسیو کزال» کشف شد که در اثر حفریات این گروه در ارتفاع تپه مندیگک که 30 متر بلندی داشت، 13 طبقه آبادی پیدا شد که باستان‌شناسان جهان قدمت آنها را از 5 هزار سال تا 3 هزار سال قبل از میلاد ذکر کردند.
«فاروق انصاری» محقق و نویسنده افغانستانی در کتاب « اوضاع اجتماعی و جغرافیای تاریخی قندهار» ذکر کرده است: در سال 1959 موسیو کزال، باستان‌شناس و متخصص فرانسوی با انجام 11 مرحله حفریات، 15 طبقه آبادی دوره‌های مختلف را یکی پس از دیگری در این منطقه کشف کرده است.
31 متر ارتفاع تپه مذکور از تراکم آبادی‌هایی پانزده‌گانه‌ای صورت گرفته است که در طی 3 هزار سال قبل از میلاد بر روی هم احداث شدند.
تحقیقات انجام شده باستان شناسان روی آثار بدست آمده حکایت از آثار عصر مفرغ می‌کند.
در زمان کشف این تپه تاریخی، آثار فراوانی به دست آمد که نشان از مدنیت ساکنان این منطقه در چند هزار سال قبل می‌داد.
ساختمان‌هاى باشکوه، دیوار بلند با مواضع دفاعى، ذخیره‌گاه گندم و انواع ظروف مسى و برنزى نیز در جریان کاوش‌ها به دست باستان شناسان کشف گردید.
باستان شناسان تایید کردند: آثار کشف شده نشان از روابط ساکنان این منطقه با مردمان آسیای مرکزی امروزی درحوزه شمال، در غرب با ایران و در جنوب با هند دارد.
آنگونه که فاروق انصاری ذکر کرده است، در تحقیقاتی که در سال 1951 میلادی در شمال شهر قندهار در ناحیه مندیگک صورت گرفته، نشان می‌دهد که مردم این منطقه از 3 هزار سال قبل از میلاد، خانه‌هایی از خشت می‌ساختند و به کشاورزی و پرورش حیوانات می‌پرداختند و از اسلحه، زیور آلات مسی و ظروف سفالین دارای اشکال هندسی استفاده می‌کردند .
این در حالی است که بسیاری از کشورها در آن زمان از این قبیل امکانات بهره‌ای نداشته و روابط اجتماعی آنها به صورت نامتمرکز بوده است.
اهالی این تپه تاریخی احتمالا 2500 سال قبل از میلاد این منطقه را ترک گفتند.
تاکنون 2 نظریه پیرامون تخلیه مندیگک از طرف باستان شناسان مطرح شده است و برخی بر این باورند که جنگ‌های پی در پی در منطقه باعث آن شده است که مندیگک خالی از سکنه شود و برخی نیز خشکسالی‌های مداوم و پایین رفتن آب دریای هلمند را عامل اصلی ذکر کردند.
آثار کشف شده از مندیگک، نشان از آن دارد که ساکنان منطقه ابتدا با خشت خام خانه‌های خود را احداث می‌کردند و در مراحل بعدی با ساختن ظروف سفالی و نقاشی‌های زیبایی که بر روی این ظروف نقش کردند دوره‌های تحول را یکی پس از دیگری طی کردند.
طبق آنچه انصاری از قول «شاه نعمت‌الله کاظمی» معاون پروژه هلمند که خود شاهد کاوش‌های گروه فرانسوی بوده، ذکر کرده است، ظروف، سفال‌ها و ابزارهای مکشوفه در این تپه، مشابه به آثار کشف شده در «حیدر آباد» و «سند» پاکستان می‌باشد.
برخی بر این باورند که به احتمال زیاد مسیر مهاجرت آریایی‌ها به طرف غرب و ایران امروزی از همین ناحیه صورت گرفته است.
شواهد تاریخی نشان می‌دهد که هسته اولیه شهر قندهار حدود 3 هزار سال قبل بنا شده است و اولین قبیله آریایی از سرزمین فارس در زمان هخامنشی در آنجا حکومت می‌کردند.
فارس
