در يک تقسيم بندي کلي افراد به دو گروه مزاج گرم و سرد تقسيم مي‌شوند.
بارزترين نشانه براي تشخيص گرم يا سرد بودن مزاج، واکنش بدن اشخاص نسبت به خوراکي‌هاي با طبع گرم يا سرد است. اگر مزاج کسي گرم باشد با خوردن خوراکي‌هاي گرم دچار دگرگوني‌هاي ناخوشايندي در جسم خود مثل جوش‌زدن پوست، تبخال، خون دماغ، زردي چشم، کم‌خوابي و مشکلات گوارشي مي‌شود.
نواب‌زاده ادامه داد: اگر مزاج کسي سرد باشد با خوردن خوراکي‌هاي با طبع سرد دچار مشکلاتي مي‌شود، مثل نفخ معده، سردرد، درد عضلات، حالت تهوع، زياد شدن بزاق دهان، آبي رنگ شدن سفيدي چشم و زياد شدن خواب ظاهر مي‌شوند.
پزشک و محقق طب اسلامي گفت: در تقسيم‌بندي کوچک‌تر افراد به چهار گروه مزاج‌هاي گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر تقسيم مي‌شوند. اصطلاحاتي که براي اين مزاج‌ها بکار مي‌روند شامل، صفراوي، دموي، سوداوي و بلغمي است.
وي اظهار کرد: در مزاج صفراوي، کم خوابي، دهان خشک، يبوست و سفيدي چشم متمايل به زردي مشاهده مي‌شود. دموي مزاج داراي خون زياد، ميل جنسي قوي، خون دماغ و چهره متمايل به سرخي هستند. سودايي مزاج‌ها داراي حالات عصبي، افسرده، عصباني يا ترس و وسواس، يبوست، ترک روي زبان و کهير پوستي و بلغمي مزاج‌ها داراي زيادي بزاق دهان، سردرد، اسهال، در مواردي يبوست و سستي و کسالت هستند.
پزشک و محقق طب اسلامي گفت: ممکن است در بدن يک شخص دو خلط با هم غالب شوند، مثلا در جايي از بدن صفرا باشد در جاي ديگر سودا که اين حالت با تناقض مشخصه‌هاي ظاهر شده از بدن شخص معلوم مي‌شود.
نواب‌زاده درخصوص روش‌هاي تعديل اخلاط افزود: اخلاطي که در دستگاه گوارش هستند با مصرف مسهل قوي بايد تخليه شوند. اخلاطي که در دست و پاها هستند علاوه بر دارو با روش تخليه سياهرگ‌ها از طريق فصد، حجامت و زالو برطرف مي‌شوند. در اخلاط پراکنده نيز اگر مقدار آن کم باشد تنها با دارو و اگر کهنه شده باشد از روش‌هاي رژيم غذايي دفع کننده اخلاط استفاده مي‌شود
ايسنا
