«تابناک با تو» - مصرف روزانه میوه‌ها و سبزی‌ها، راهی عالی برای حفظ سلامتی است، اما مهم است که قبل از مصرف، آنها را به درستی بشویید.
بسیاری از افراد از خطرات ناشی از مصرف گوشت و ماهی خام آگاه هستند، اما اغلب میوه‌ها و سبزی‌های تازه را «ایمن» می‌دانند. با این حال، هر سال یک نفر از هر ده نفر به دلیل مصرف غذای ناسالم بیمار می‌شود و تقریباً ۴۶٪ از این موارد به علت مصرف سبزی‌ها و میوه‌ها مسموم می‌شود.
واقعیت این است که بیشتر محصولات تازه در فضای باز رشد می‌کنند، جایی که حشرات و پرندگان می‌توانند با آنها تماس داشته باشند. یعنی علاوه بر خاک، میوه‌ها و سبزیجات شسته نشده ممکن است حاوی چیز‌هایی مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و آفت‌کش‌ها باشند.
محصولات تازه ممکن است در طی بسته‌بندی، آماده‌سازی یا ذخیره‌سازی نیز آلوده شوند. حتی محصولاتی که در گلخانه‌ها و به روش هیدروپونیک (Hydroponics) رشد می‌کنند، ممکن است همچنان حاوی میکروب‌ها و آفت‌کش‌ها باشند.
شستشوی میوه‌ها و سبزیجات از اهمیت زیادی برای ایمنی غذا برخوردار است. اما بهترین روش شستشو چیست؟
شستشوی صحیح میوه‌ها و سبزیجات
ابتدا دست‌های خود را بشویید. این کار از انتقال میکروب‌های روی پوست شما به محصولاتی که می‌خواهید تمیز کنید جلوگیری می‌کند.
ساده‌ترین و ایمن‌ترین راه برای شستشوی محصولات تازه، شستشو با دست زیر آب سرد و جاری است. میوه‌ها و سبزیجات را با دست‌هایتان بمالید تا خاک، آفت‌کش‌ها و برخی میکروب‌های سطحی از بین بروند. شستشو را تا زمانی که سطح محصول دیگر کثیف به نظر نرسد ادامه دهید. اگر قصد دارید محصولات را در آب بخیسانید، از یک کاسه تمیز استفاده کنید، نه سینک ظرفشویی که ممکن است پر از میکروب باشد.
هرگز از مواد شوینده یا سفیدکننده برای شستن محصولات استفاده نکنید، زیرا پوست برخی میوه‌ها و سبزیجات منفذدار است و ممکن است این مواد شیمیایی را جذب کند. این موضوع نه تنها ممکن است طعم و بافت آنها را تغییر دهد، بلکه ممکن است آنها را برای خوردن ناسالن کند.
برخی روش‌های شیمیایی ایمن برای تمیز کردن میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد (که شاید در شبکه‌های اجتماعی دیده باشید). سرکه و جوش‌شیرین هر دو می‌توانند برای شستشوی محصولات تازه استفاده شوند و می‌توانند باکتری‌ها و آفت‌کش‌ها را کاهش دهند.
برای شستشوی با سرکه، می‌توانید از سرکه تقطیر شده (مِلت) یا سرکه سیب استفاده کنید. نصف فنجان سرکه را با یک فنجان آب مخلوط کنید و محصولات را برای دو تا سه دقیقه خیسانده و گاهی هم بزنید. سپس محصولات را حداقل برای یک دقیقه در آب سرد تازه آبکشی کنید.
یکی از معایب استفاده از سرکه این است که اسید استیک (Acetic Acid) موجود در آن ممکن است طعم و بافت محصولات را تغییر دهد، به‌ویژه اگر بیش از دو تا سه دقیقه خیسانده شوند و به‌خوبی شسته نشوند.
برای استفاده از جوش‌شیرین، حدود ۰.۸۴ گرم جوش‌شیرین در هر ۱۰۰ میلی‌لیتر آب – که معادل حدود شش قاشق غذاخوری (Tablespoon) است – می‌تواند رشد میکروب‌ها را روی محصولات تازه متوقف کند. خیساندن محصولات به مدت ۱۵ دقیقه با جوش‌شیرینتقریباً تمامی آثار آفت‌کش‌ها را از محصولات تازه پاک می‌کند.
با این حال، یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین در هر فنجان آب سرد هم کافی به نظر می‌رسد. این مقدار هم می‌تواند میکروب‌ها و آفت‌کش‌ها را بدون تغییر در طعم محصولات از بین ببرد. میوه‌ها و سبزیجات را در یک کاسه تمیز برای ۱۵ دقیقه خیسانده و گاهی هم بزنید.
از آنجا که جوش‌شیرین قلیایی است، خیساندن بیش از ۱۵ دقیقه و شستشوی ناکافی ممکن است باعث تجزیه پوست میوه‌ها و سبزیجات حساس شود و بر بافت و طعم آنها تأثیر بگذارد.
جالب است که مقایسه شستشوی سیب تنها با آب با خیساندن آنها در جوش‌شیرین، نشان داده که آب تقریباً به همان اندازه‌ی جوش‌شیرین در از بین بردن آفت‌کش‌ها مؤثر است. همچنین باید توجه داشت که بیشتر آثار آفت‌کش‌ها در محصولات تازه در سطوح غیرخطرناک هستند (در کشور‌هایی که مقدار مصرف کنترل می‌شود).
اما یک تحقیق جدید روی سیب‌ها نشان داد که آفت‌کش‌ها به عمق بیشتری از پوست نفوذ می‌کنند؛ بنابراین علاوه بر شستشو، پیشنهاد می‌شود که سیب را پوست بکنید.
یکی از معایب پوست کندن این است بسیاری از مواد مغذی ارزشمند موجود در پوست میوه‌ها و سبزی‌ها از این طریق از دست می‌رود. همچنین، بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات مانند انگور یا کاهو قابل پوست کندن نیستند.
با توجه به شواهد موجود، آب همچنان بهترین راه برای تمیز کردن محصولات تازه است. هیچ مزیت واقعی در استفاده از سرکه یا جوش‌شیرین وجود ندارد.
شستشوی سبزی‌ها
محصولاتی با پوست سخت مانند کدو یا پوست محکم مانند سیب‌زمینی‌ها، سیب‌زمینی‌های شیرین و سبزیجات ریشه‌ای را می‌توان برس مخصوص سبزیجات تا زمانی که تمیز به نظر برسند، شست. گوجه‌فرنگی را می‌توان به سادگی برای حدود ۳۰ ثانیه زیر آب جاری شست و با دست به آرامی مالیدو
برای شستشوی سبزیجات برگ‌دار مانند کاهو، بروکلی، گل‌کلم، کیل یا کلم، برگ‌ها یا گلچه‌ها آن را جدا کنید و هر کدام را زیر آب جاری شسته و با دستانتان تا یک دقیقه مالش دهید. از آنجا که کاهو معمولاً به صورت خام مصرف می‌شود، بهتر است برگ‌های آسیب دیده بیرونی را که احتمالاً بیشترین آلودگی باکتریایی را دارند، دور بیندازید.
برای میوه‌ها، آب باز هم بهترین راه برای شستشوی آلاینده‌ها است. برای میوه‌های هسته‌دار، سیب و خیار، آنها را تا یک دقیقه زیر آب سرد جاری بشویید تا خاک، میکروب‌ها و هر گونه پوشش مومی از بین بروند.
محتوای آب بالای گیلاس، انگور، توت‌فرنگی و دیگر انواع توت‌ها، این میوه‌ها را به‌ویژه فاسدشدنی می‌کند. مرطوب کردن توت‌ها رشد انواع میکروب موجود را افزایش داده و عمر مفید آنها را کاهش می‌دهد. بنابراین، بهتر است این میوه‌ها را بدون شستشو در یخچال نگهداری کنید و فقط زمانی که آماده خوردن هستید، آنها را بشویید. هر توت خراب یا کپک زده‌ای را قبل از قرار دادن در یخچال جدا کنید.
میوه و سبزی‌هایی را که قصد ندارید بلافاصله مصرف کنید، باید با حوله کاغذی خشک کنید یا در یک خشک‌کن سالاد (Salad Spinner) بگذارید تا رطوبت آنها گرفته شده و رشد میکروب‌ها کاهش یابد. سپس آنها را در یک ظرف درب‌دار در یخچال نگهداری کنید. همچنین تمیز کردن سینک‌های آشپزخانه، سطوح و وسایل قبل از شستشو و آماده‌سازی محصولاتتان ایده خوبی است.
توجه داشته باشید که هیچ روش شستشوی خانگی نمی‌تواند به‌طور کامل همه‌ی میکروب‌هایی که ممکن است روی میوه‌ها و سبزیجات باشند را از بین ببرد. فقط پختن با حرارت بالای ۶۰ درجه سانتی‌گراد می‌تواند این کار را انجام دهد.
منبع: یک پزشک
