«تابناک با تو» - جراحی اکسیزیون، که به آن برش و برداشتن نیز می‌گویند، روشی برای برداشتن بافت از بدن است. این عمل می‌تواند برای درمان تومور، بافت، اندام و.. انجام شود. در این مقاله، به بررسی بیشتر جراحی اکسیزیون، انواع روش‌های آن، عوارض جانبی و مراقبت‌های بعد از عمل می‌پردازیم.
«اکسیزیون» در اصطلاح پزشکی به معنای برش و برداشتن است. این عمل شامل حذف یک توده، بافت، اندام یا استخوان با استفاده از چاقوی جراحی، لیزر یا ابزار برنده‌ی دیگر می‌شود.
برخلاف نمونه‌برداری که طی آن تنها بخشی از بافت یا اندام برداشته می‌شود، اکسیزیون به معنای برداشتن کل یک ساختار است. برای مثال، لومپکتومی نوعی بیوپسی اکسیزیونی است که در آن کل تومور سینه برداشته می‌شود. این عمل با نمونه‌برداری هسته‌ای که طی آن فقط بخشی از توده برداشته می‌شود، متفاوت است.
جراحی‌هایی که برای برداشتن بخش خاصی از بدن انجام می‌شوند، اغلب با پسوند «ectomy» ختم می‌شوند. مانند آپاندکتومی (برداشتن آپاندیس) و کولسیستکتومی (برداشتن کیسه صفرا).
این مقاله ۱۰ روش برداشتن مختلف را که برای تشخیص یا درمان شرایط پزشکی استفاده می‌شود، شرح می‌دهد. همچنین ارائه دهندگان مختلف مراقبت‌های بهداشتی را که به طور معمول جراحی‌های اکسیزیون را انجام می‌دهند، معرفی می‌کنیم.
چرا اکسیزیون انجام می‌شود؟
اکسیزیون اغلب به منظور درمان یک بیماری انجام می‌شود. با این حال، ممکن است درمان‌های اضافی (به نام درمان‌های کمکی) پس از جراحی برای جلوگیری از عود بیماری تجویز شوند. برای مثال، ممکن است فردی پس از برداشتن تومور تحت رادیوتراپی کمکی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که سلول‌های سرطانی باقی مانده از بین بروند.
از سوی دیگر، ممکن است از درمان نئوادجوانت قبل از جراحی برای کم تهاجمی‌تر و موثرتر کردن آن استفاده شود. برای مثال، ممکن است شیمی درمانی نئوادجوانت قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور و سهولت در برداشتن آن بدون عوارض تجویز شود.
چه کسی اکسیزیون جراحی را انجام می‌دهد؟
جراحی اکسیزیون معمولاً توسط جراحان انجام می‌شود. برخی از این جراحان، جراحان عمومی هستند که می‌توانند اقداماتی مانند آپاندکتومی و کوله سیستکتومی را انجام دهند. برخی دیگر نیز برای درمان سیستم‌های خاص اندام، آموزش دیده و دارای گواهینامه هستند. در اینجا نمونه‌هایی از متخصصان انجام دهنده اکسیزیون آورده شده است:
جراحان مغز و اعصاب: متخصص در درمان بیماری‌های مغز و سیستم عصبی مرکزی
جراحان انکولوژیست: متخصص در درمان سرطان
جراحان ارتوپدی: متخصص در اختلالات استخوان و مفصل
جراحان قلب و توراکس: متخصص در درمان بیماری‌های قلب، ریه، مری و سایر اندام‌های قفسه سینه
اکسیزیون ممکن است در بیمارستان یا به صورت سرپایی در مطب، کلینیک یا مرکز جراحی انجام شود.
۱۰ نمونه از جراحی‌های اکسیزیونی
علاوه بر لامپکتومی، آپاندکتومی و کوله سیستکتومی، روش‌های اکسیزیونی دیگری برای تشخیص یا درمان بیماری (یا هر دو) وجود دارد. برخی از اکسیزیون‌ها به صورت جراحی سنتی باز با استفاده از چاقوی جراحی و برش بزرگ انجام می‌شوند. برخی دیگر به صورت لاپاراسکوپی انجام می‌شوند، یعنی با ابزار‌های تخصصی که از طریق برش‌های کوچکتر هدایت می‌شوند. بسته به نوع عمل، ممکن است از بی حسی موضعی، منطقه ای، عمومی یا اصلا از بیهوشی استفاده نشود.
در اینجا به ۱۰ نمونه از جراحی‌های اکسیزیونی اشاره می‌کنیم:
۱. بیوپسی اکسیزیونی پوست: این روش معمولاً برای برخی سرطان‌های پوست، از جمله کارسینوم سلول بازال کم‌خطر و پرخطر، کارسینوم سلول سنگفرشی کم‌خطر و پرخطر، کارسینوم سلول مرکلی و ملانوم نازک توصیه می‌شود. در بیوپسی اکسیزیونی پوست، تومور و مقداری از بافت سالم اطراف آن (حاشیه بالینی نامیده می‌شود) برداشته می‌شود. اندازه حاشیه به ضخامت تومور بستگی دارد. در برخی موارد برای پوشاندن زخم از پیوند پوست یا فلپ پوست استفاده می‌شود. زخم‌های دیگر به سادگی با بخیه بسته می‌شوند.
۲. کرانیوتومی تومور با اکسیزیون: این جراحی شامل برداشتن بخشی از استخوان جمجمه (کرانیوتومی) برای دسترسی به مغز و برداشتن تومور است. تومور می‌تواند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد. تقریباً تمام کرانیوتومی‌های تومور با تکنیک ناوبری رایانه‌ای به نام استریوتاکسی انجام می‌شوند. این کار باعث افزایش دقت جراحی و کاهش اندازه برش مورد نیاز برای انجام اکسیزیون می‌شود. برداشتن تومور شامل چاقو‌های جراحی و قیچی‌های تخصصی، دستگاه مکش به نام آسپیراتور اولتراسونیک و میکروسکوپ‌های مخصوص است.
۳. اکسیزیون میکسوم: این جراحی برداشتن تومور خوش خیم قلب به نام میکسوم است که به طور معمول در حفره بالایی چپ قلب یافت می‌شود. میکسوم‌ها تقریباً ۵۰ درصد از تمام تومور‌های قلب را تشکیل می‌دهند. اکسیزیون جراحی تنها راه درمان میکسوم است. از آنجایی که میکسوم‌ها بسیار شکننده و در معرض پارگی هستند، برداشتن آن‌ها معمولاً نیاز به جراحی باز برای دسترسی واضح‌تر به حفره‌های قلب دارد.
۴. اکسیزیون ناهنجاری‌های وریدی: این یکی از دو رویکرد درمانی برای برداشتن ناهنجاری‌های وریدی است. این ناهنجاری‌ها ناشی از ضایعات عروق خونی هستند که در بدو تولد وجود دارند، اما می‌توانند با گذشت زمان رشد کرده و باعث ایجاد لخته‌های خونی دردناک و سفت به نام فلوبولیت شوند. درمان جراحی ناهنجاری وریدی شامل برداشتن ورید‌های غیرطبیعی و همچنین برخی از بافت‌های اطراف آن‌ها می‌شود. روش درمانی دیگر، اسکلروتراپی، شامل تزریق مواد شیمیایی به ورید‌ها برای کوچک کردن آن‌ها است و اغلب از آن برای کاهش خونریزی و آسان‌تر کردن برداشتن ناهنجاری استفاده می‌شود.
۵. اکسیزیون تومور‌های استخوانی: این روش جراحی نه تنها برای برداشتن تومور‌های بدخیم استخوان بلکه برای تومور‌های خوش خیمی که می‌توانند بدخیم شوند نیز استفاده می‌شود. برداشتن تومور به کاهش خطر شکستگی استخوان کمک می‌کند. در صورت وجود سرطان، برداشتن جراحی تومور اغلب با رادیوتراپی و/یا شیمی درمانی برای جلوگیری از گسترش سرطان و کمک به حفظ اندام دنبال می‌شود. ممکن است از پلاک فلزی یا استخوان پیوندی برای تثبیت و تقویت استخوان استفاده شود.
۶. جراحی اندوسکوپی عملکردی سینوس با پولیپکتومی: این روش کم تهاجمی برای یافتن و برداشتن یک رشد خوش خیم نرم به نام پولیپ از مجرای بینی استفاده می‌شود. این روش زمانی استفاده می‌شود که درمان‌های محافظه‌کننده مانند استروئید‌های بینی نتوانند تسکینی ایجاد کنند. این عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی با یک اسکوپ سفت و سخت به نام آندوسکوپ انجام می‌شود. پس از شناسایی پولیپ، آن را به سرعت با فورسپس، ابزار‌های برشی یا دستگاه تراش استوانه‌ای به نام میکرودبریدر برمی دارند.
۷. کولونوسکوپی با پولیپکتومی: این یک روش رایج است که در حین معاینه اندوسکوپی روده بزرگ (کولونوسکوپی) انجام می‌شود. به عنوان یک اقدام احتیاطی، هر گونه پولیپی که یافت می‌شود در صورت احتمال سرطانی شدن برداشته می‌شود. این عمل معمولاً تحت مراقبت بیهوشی (MAC) انجام می‌شود. اگر پولیپ بزرگتری located شود، ابزاری روی اسکوپ می‌تواند آن را جدا کند تا برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده شود. پولیپ‌های کوچکتر نیز ممکن است برداشته شوند، هرچند برخی ممکن است به جای آن با جوهر تاتو علامت گذاری شوند تا در کولونوسکوپی‌های بعدی به راحتی شناسایی و دوباره بررسی شوند.
۸. اکسیزیون اندومتریوز: این روش شامل برداشتن کامل بافت‌های رحمی است که در افراد مبتلا به اندومتریوز در خارج از رحم رشد کرده است. جراحی لاپاراسکوپی با کمک رباتیک به طور رایج برای اکسیزیون اندومتریوز استفاده می‌شود. این شامل قرار دادن ابزار‌های تخصصی از طریق برش‌های کوچک سوراخ کلید در پوست است. سپس ابزار‌ها با کنترل‌های اصلی در خارج از بدن هدایت می‌شوند. هر گونه بافت اضافی سپس با گرمای شدید (که به عنوان فولگوراسیون شناخته می‌شود) از بین می‌رود.
۹. اورکیکتومی: اورکیکتومی برداشتن جراحی یک یا هر دو بیضه است. این روش عمدتاً برای درمان سرطان بیضه یا سرطان پروستات پیشرفته استفاده می‌شود. اورکیکتومی با یک برش درست بالای ناحیه شرمگاهی شروع می‌شود. سپس بیضه، طناب اسپرماتیک و تومور از کیسه بیضه برداشته شده و از طریق دهانه خارج می‌شوند. این عمل می‌تواند به صورت لاپاراسکوپی یا جراحی باز انجام شود.
۱۰. اکسیزیون مفصل آکرومیوکلاویکولار: این جراحی برای برداشتن مفصل آسیب دیده آکرومیوکلاویکولار (ACJ) که در محل اتصال ترقوه (استخوان ترقوه) و اسکاپولا (کتف) قرار دارد، استفاده می‌شود. هدف این است که این کار را بدون بی ثبات کردن خود شانه انجام دهیم.
این جراحی معمولاً زمانی استفاده می‌شود که مفصل به دلیل آرتروز یا آسیب به شدت آسیب دیده باشد. جراح با استفاده از یک اسکوپ تخصصی (به نام آرتروسکوپ) و ابزار‌های لاپاراسکوپی، سطوح فرسوده مفصل را تراشیده و صاف می‌کند قبل از اینکه قطعه‌ای از ترقوه را برش داده و بردارد. مفصل توسط رباط‌هایی که بخش جدا شده استخوان را پل می‌زنند، همچنان تثبیت می‌شود.
آمادگی برای جراحی اکسیزیون
اقدامات قبل از جراحی اکسیزیون
• شرح حال پزشکی و دارو‌های مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید.
• به هر گونه شرایطی که ممکن است با بهبود زخم تداخل داشته باشد، مانند دیابت، سیگار کشیدن و بیماری قلبی اشاره کنید.
• در صورت داشتن هر گونه حساسیت دارویی یا حساسیت به مواد خاص، پزشک را مطلع سازید. ممکن است قبل از جراحی نیاز به معاینه فیزیکی داشته باشید.
• دارو‌های رقیق کننده خون مانند کومادین (وارفارین) باید با اجازه پزشک قطع شود.
• بیماران به شدت بیمار باید در جایی جراحی شوند که خدمات اورژانس تخصصی در دسترس باشد.
• پزشک ممکن است قبل از جراحی آنتی بیوتیک تجویز کند.
در طول عمل جراحی اکسیزیون
• پزشک ممکن است محل جراحی را با محلول ضدعفونی کننده مانند پوویدون آیدین تمیز کند.
• پزشک ممکن است برای بی حس کردن محل جراحی، محلول بی حس کننده یا بی حسی موضعی تزریق کند.
• سپس پزشک از تیغ جراحی یا اسکالپلی تیز برای ایجاد یک برش بیضی شکل روی تومور و چند میلی متر از بافت سالم اطراف آن استفاده می‌کند.
• پس از ایجاد برش بیضی شکل، پزشک با کمک اسکالپل و فورسپس تومور را خارج می‌کند.
• پزشک ممکن است برای بستن رگ‌های خونی سوزاندن (کوتر) انجام دهد. این کار با استفاده از سوزاندن عروق خونی با یک کاوشگر داغ برای جلوگیری از خونریزی انجام می‌شود.
• در نهایت، پزشک زخم را با بخیه می‌بندد.
• همچنین ممکن است پزشک با استفاده از الکترود، سوزاندن لبه‌های زخم را به صورت الکتریکی انجام دهد تا لبه‌های زخم شکل داده شود. سوزاندن الکتریکی به حذف بقایای تومور کمک می‌کند و جای زخم را به حداقل می‌رساند.
بعد از عمل جراحی اکسیزیون
• پس از بستن زخم، پزشک از ماده شیمیایی مانند کلرید هگزاهیدرات آلومینیوم برای قطع خونریزی استفاده می‌کند.
• پس از تمیز کردن محل جراحی، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.
• پزشک برای جلوگیری از خطر عفونت، محل جراحی را با بانداژ استریل می‌پوشاند.
• به مدت ۲۴ ساعت محل اکسیزیون را خشک نگه دارید.
• برای جلوگیری از ایجاد اسکار قابل توجه، محل زخم را از نور شدید خورشید محافظت کنید.
• ممکن است در اطراف زخم احساس سوزش داشته باشید.
• برای بهبود زخم از پماد آنتی بیوتیک روی زخم استفاده کنید.
• باید پانسمان را در ۲۴ تا ۴۸ ساعت بردارید.
• حداقل به مدت دو هفته پس از جراحی از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
• حداقل به مدت یک هفته از سیگار کشیدن خودداری کنید، زیرا باعث اختلال در بهبود زخم می‌شود.
• در صورت نیاز ممکن است مسکن‌هایی مانند تیلنول تجویز شود.
• ممکن است نیاز به پیگیری با پزشک به مدت یک تا دو هفته داشته باشید.
عوارض احتمالی
• جای زخم بیش از حد
• علائم عفونت مانند تب و لرز
• ترشح از محل زخم
• آسیب عصبی
• خونریزی
• تورم
• درد و ناراحتی
• باز شدن برش
سوالات متداول درباره اکسیزیون
۱. تفاوت بین اکسیزیون و رزکسیون چیست؟
رزکسیون به معنای برداشتن کامل یک اندام، قسمتی از یک اندام (مانند لوب ریه) یا یک بخش کامل از بدن با جراحی است. در حالی که اکسیزیون به معنای برداشتن بخشی از یک اندام یا یک تکه کامل از بافت است. به عنوان مثال، ماستکتومی برداشتن کل سینه با روش رزکسیون است، در حالی که لامپکتومی برداشتن تومور از سینه با روش اکسیزیون انجام می‌شود.
۲. چگونه از جراحی اکسیزیون برای درمان سرطان پوست استفاده می‌شود؟
جراحی اکسیزیون اغلب تنها درمان مورد نیاز برای کارسینوم سلول پایه پوست، کارسینوم سلول سنگفرشی پوست و ملانوم در مراحل اولیه است. علاوه بر تومور، مقداری از بافت اطراف آن نیز برداشته شده و آزمایش می‌شود تا اطمینان حاصل شود که سلول‌های سرطانی در آن‌ها وجود ندارد.
۳. آیا امکان دارد تاتو را با جراحی برداشت؟
بله، می‌توانید با جراحی اکسیزیون، تاتو را حذف کنید. در این روش، پوست حاوی جوهر از پوست اطراف بریده شده و زخم با بخیه بسته می‌شود. این روش ممکن است نیاز به بیهوشی موضعی یا عمومی داشته باشد و معمولا جای زخم به جا می‌گذارد.
۴. آیا اکسیزیون دردناک است؟
اکسیزیون می‌تواند دردناک باشد، اما پزشک برای کنترل درد بیمار دارو تجویز می‌کند.
۵. چه مدت طول می‌کشد تا از اکسیزیون ریکاوری شوم؟
مدت زمان ریکاوری از اکسیزیون به نوع اکسیزیون و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد. به طور کلی، بیمار می‌تواند انتظار داشته باشد که چندین روز تا چند هفته طول بکشد تا به طور کامل از اکسیزیون ریکاوری شود.
۶. آیا اکسیزیون خطرناک است؟
اکسیزیون یک روش جراحی است و مانند هر روش جراحی، خطراتی دارد. خطرات اکسیزیون می‌تواند شامل خونریزی، عفونت و اسکار باشد.
۷. آیا جایگزینی برای اکسیزیون وجود دارد؟
جایگزینی برای اکسیزیون به نوع بیماری که برای درمان آن استفاده می‌شود بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است از درمان‌های دیگری مانند رادیوتراپی، شیمی درمانی یا ایمونوتراپی به جای اکسیزیون استفاده شود.
خلاصه
اکسیزیون به معنای برداشتن یک توده، بافت، اندام یا استخوان با استفاده از ابزار برنده مانند تیغ جراحی یا لیزر است. این کار شامل برداشتن کل توده یا بخش بدن، به منظور تشخیص یا درمان یک بیماری (یا گاهی هر دو) انجام می‌شود. اکسیزیون معمولا توسط جراحان به صورت سرپایی یا بستری انجام می‌شود. انواع مختلفی از جراحی‌های اکسیزیون وجود دارد که برای اهداف گوناگونی به کار می‌رود، از درمان تومور‌های سرطانی و خوش خیم گرفته تا آندومتریوز، اندام‌های آسیب دیده و دیگر شرایط. برخی از این جراحی‌ها با روش باز انجام می‌شوند، در حالی که برخی دیگر کم تهاجمی‌تر هستند.
منبع: بیتوته
