وقتی شرکت زیست‌فناوری کولوسال در سال ۲۰۲۱ شروع به فعالیت کرد، هدفی بزرگ برای خود در نظر گرفت: احیای ماموت پشمالوی منقرض‌شده.
برای دستیابی به این «ماموت‌های کاربردی»، دانشمندان کولوسال باید بر مجموعه‌ای از چالش‌ها غلبه کنند؛ ازجمله اعمال تغییرات ژنتیکی مناسب، تبدیل تدریجی سلول‌های ویرایش‌شده به ماموت‌های نوزاد سالم و یافتن فضایی که این حیوانات بتوانند در آنجا رشد کنند. تحقق تمام این اهداف مستلزم پیمودن مسیری طولانی و نامعلوم است؛ اما کولوسال به‌تازگی از پیشرفتی کوچک خبر داده که می‌تواند مسیر پیش‌رو را تا حدی هموار کند.
بر اساس گزارش زومیت، دانشمندان کولوسال موفق به بازبرنامه‌ریزی سلول‌های فیل آسیایی و قرار دادن آن‌ها در حالتی رویان‌مانند شده‌اند تا بتوانند به هر نوع سلول دیگری تبدیل شوند. این موفقیت، مسیر را برای ساخت اسپرم و تخمک فیل در آزمایشگاه باز می‌کند و پژوهشگران را قادر می‌سازد تا بدون نیاز به نمونه‌برداری مکرر از بافت فیل‌های زنده، ویرایش‌های ژن را آزمایش کنند. یافته‌های پژوهشگران هنوز در مجله‌ی علمی داوری همتاشده منتشر نشده؛ اما در پایگاه داده بایوآرکایو در دسترس قرار دارد.
فقط حدود ۳۰هزار تا ۵۰هزار فیل آسیایی در طبیعت وجود دارد؛ درنتیجه دسترسی به این حیوانات، به‌ویژه اسپرم و تخمک آن‌ها بسیار محدود است. بااین‌حال، کولوسال به این سلول‌ها نیاز دارد تا دریابد چگونه ماموت‌های کاربردی خود را به زندگی بازگرداند. جرج چرچ، مختصص ژنتیک از دانشگاه هاروارد و از بنیان‌گذاران کولوسال می‌گوید: «با وجود تعداد اندک فیل‌های ماده‌ی بارور، اصلا نمی‌خواهیم تولیدمثل آن‌ها را مختل کنیم.»
سلول‌هایی که کولوسال موفق به ساختشان شده است، سلول‌های بنیادی پرتوان القایی (iPSCs) نامیده می‌شوند و بسیار شبیه سلول‌های بنیادی موجود در رویان هستند. سلول‌های بنیادی رویانی از خصوصیتی به نام «پرتوانی» برخوردار هستند؛ بدین معنا که می‌توانند موجب شکل‌گیری انواع مختلف سلول‌های سازنده‌ی ارگانیسم‌ها شوند. بااین‌حال، بیشتر سلول‌ها این توانایی را با رشد ارگانیسم ازدست می‌دهند. به‌عنوان مثال، پوست انسان نمی‌تواند خودبه‌خود به ماهیچه یا سلول‌هایی که داخل روده را می‌پوشانند، تبدیل شوند.
در سال ۲۰۰۶، شینیا یاماناکا، دانشمند ژاپنی نشان داد که می‌توان سلول‌های بالغ را برداشت و آن‌ها را به حالت پرتوان بازگرداند. پژوهش‌های یاماناکا روی موش‌ها انجام شد؛ اما دانشمندان بعدی با ساخت iPSC برای بسیاری از گونه‌های مختلف، ازجمله انسان، اسب، خوک، گاو، میمون و کرگدن سفید شمالی، دستاورد یاماناکا را تکمیل کردند.
هرچند دانشمندان کولوسال اکنون به سلول‌های بنیادی پرتوان القایی فیل‌ها دست یافته‌اند، هنوز راه بسیار درازی تا ساخت فیل‌های پشمالو باقی مانده است. آن‌ها باید به نحوه‌ی ساخت سلول‌های اسپرم و تخمک فیل پی ببرند، بر ویرایش‌های مناسب برای دستکاری فیل‌ها مسلط شوند، موجود خلق‌شده‌ی خود را از مسیر ۲۲ ماهه‌ی بارداری به سلامت بگذرانند و آنقدر این کار را انجام دهند تا جمعیت کافی برای پشتیبانی از اهداف محیط‌زیستی نهایی فراهم کنند.
خبرآنلاین
