«تابناک با تو» - اسیدوز متابولیک وضعیتی است که در آن اسید‌ها در بدن شما تجمع می‌یابد. علل آن عبارتند از دیابت درمان نشده، از دست دادن بی کربنات در بدن و شرایط کلیوی. علائم شامل تند شدن ضربان قلب، گیجی و خستگی است. آزمایش خون و ادرار می‌تواند به تشخیص آن کمک کند. درمان ممکن است شامل بی کربنات سدیم، مایعات IV و انسولین باشد. در این مطلب شما را با اسیدوز متابولیک آشنا می‌کنیم.
افرادی که اسیدوز متابولیک دارند ممکن است ضربان قلب سریع، خستگی، گیجی، تغییر در الگو‌های تنفسی و حالت تهوع داشته باشند. اسیدوز متابولیک با ضربان قلب سریع، خستگی، گیجی و احساس عمومی ناخوشی مشخص می‌شود.
اسیدوز متابولیک چیست؟
اسیدوز متابولیک زمانی است که اسید‌ها در مایعات بدن شما جمع می‌شوند.
اگر اسیدوز متابولیک زیادی در خون شما وجود داشته باشد که بی کربنات را از بین می‌برد یا اگر در نتیجه بیماری کلیوی یا نارسایی کلیوی مقدار زیادی بی کربنات در خون خود از دست بدهید. بی کربنات یک پایه است. این نوعی دی اکسید کربن است. یک محصول جانبی زائد پس از اینکه بدن شما غذا را به انرژی تبدیل می‌کند.
شکاف آنیونی تفاوت بین بار‌های الکتریکی مثبت و منفی در الکترولیت‌های خون شما است. الکترولیت‌ها یون‌هایی هستند که به تنظیم بسیاری از فرآیند‌های متابولیک در بدن شما کمک می‌کنند، مانند وارد کردن مواد مغذی به سلول‌ها و خارج کردن مواد زائد از سلول‌ها. نمونه‌هایی از الکترولیت‌ها عبارتند از سدیم، کلسیم، پتاسیم، کلرید و فسفات.
اسیدوز متابولیک چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
اسیدوز متابولیک می‌تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، معمولاً افرادی که نارسایی کلیه یا بیماری مزمن (طولانی مدت) کلیوی دارند را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اگر اسیدوز متابولیک داشته باشید چه اتفاقی برای بدن شما می‌افتد؟
بدن شما باید تعادل pH خاصی داشته باشد تا به درستی کار کند. مقیاس pH سطوح اسید‌ها و باز‌ها در خون شما است. مقیاس pH از ۰ (بسیار اسیدی) تا ۱۴ (بسیار بازی یا قلیایی) متغیر است. محدوده pH طبیعی در خون شما از ۷.۳۵ تا ۷.۴۵ است.
کلیه‌ها و ریه‌های شما به حفظ تعادل pH مناسب کمک می‌کنند. کلیه‌های شما اسید‌ها و باز‌های اضافی را از طریق ادرار و خون خارج می‌کنند. ریه‌های شما میزان دی اکسید کربن خون را تنظیم می‌کنند. اسیدوز متابولیک زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما بیش از حد اسید تولید می‌کند یا کلیه‌های شما اسید‌های کافی را از خون شما دفع نمی‌کنند.
علائم اسیدوز متابولیک چیست؟
اگر اسیدوز متابولیک دارید، ممکن است هیچ علامت یا نشانه‌ای وجود نداشته باشد.
علائم و نشانه‌های رایج اسیدوز متابولیک عبارتند از:
- تسریع ضربان قلب (تاکی کاردی)
- گیجی یا سرگیجه
- احساس خستگی بسیار (خستگی)
- از دست دادن اشتها
- سردرد
- تنفس سریع یا تنفس طولانی و عمیق
- حالت تهوع و استفراغ
- احساس ضعف
- تنفسی که بوی شیرین یا میوه‌ای دارد.
- موارد شدید اسیدوز متابولیک می‌تواند منجر به مرگ شود.
علت اسیدوز متابولیک چیست؟
چهار علت اصلی اسیدوز متابولیک عبارتند از:
• اسیدوز مرتبط با دیابت: اسیدوز مرتبط با دیابت زمانی ایجاد می‌شود که اجسام کتون در بدن شما به دلیل دیابت درمان نشده ایجاد می‌شود. بدن شما اجسام کتون تولید می‌کند در حالی که چربی‌ها را به انرژی تبدیل می‌کند (متابولیسم). هنگامی که قند (گلوکز) در دسترس نیست، بدن شما از اجسام کتون برای انرژی استفاده می‌کند.
• اسیدوز هیپرکلرمیک: اسیدوز هیپرکلرمیک زمانی ایجاد می‌شود که بدن شما بیش از حد بی کربنات سدیم را از دست می‌دهد. ممکن است در صورت مصرف بیش از حد ملین‌ها یا اسهال شدید رخ دهد.
• اسیدوز لاکتیک: اسیدوز لاکتیک زمانی ایجاد می‌شود که اسید لاکتیک بیش از حد در بدن شما وجود داشته باشد. اسید لاکتیک یک اسید آلی است که سلول‌های عضلانی و گلبول‌های قرمز خون برای انرژی تولید می‌کنند، زمانی که اکسیژن زیادی در بدنتان وجود ندارد. علل آن عبارتند از نارسایی کبد، قند خون پایین، اختلال مصرف الکل، سرطان و ورزش شدید.
• اسیدوز توبولار کلیه: اسیدوز توبولار کلیوی زمانی ایجاد می‌شود که کلیه‌های شما اسید کافی را به ادرار دفع نکنند. در نتیجه خون شما اسیدی‌تر می‌شود.
شایع‌ترین علت اسیدوز متابولیک چیست؟
اسهال غیرقابل کنترل و نارسایی کلیه شایع‌ترین علل اسیدوز متابولیک هستند.
آیا اسیدوز متابولیک مسری است؟
نه، اسیدوز متابولیک مسری نیست. شما نمی‌توانید اسیدوز متابولیک را به فرد دیگری منتقل کنید.
اسیدوز متابولیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک از شما در مورد علائم شما سوال خواهد کرد و ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد. آن‌ها همچنین آزمایشاتی را برای کمک به تأیید تشخیص خود سفارش خواهند داد. آن‌ها همچنین ممکن است شما را به یک نفرولوژیست ارجاع دهند. نفرولوژیست پزشکی است که در بیماری‌های کلیوی تخصص دارد.
چه آزمایشاتی برای تشخیص اسیدوز متابولیک انجام خواهد شد؟
پزشک شما ممکن است آزمایش‌های مختلفی را با توجه به آنچه که ممکن است علت اسیدوز متابولیک شما باشد، درخواست کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• آزمایشات خون: آزمایش خون به ارائه اطلاعات مهم در مورد مواد شیمیایی در خون شما کمک می‌کند. آزمایش خون برای اسیدوز متابولیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شکاف آنیونی: پزشک شما از یک سوزن نازک برای خارج کردن مقدار کمی خون از ورید بازوی شما استفاده می‌کند. آن‌ها تفاوت بین الکترولیت‌های با بار مثبت و الکترولیت‌های بار منفی خون شما را مقایسه می‌کنند. فاصله زیاد بین الکترولیت‌های مثبت و منفی خون شما ممکن است نشان دهنده اسیدوز متابولیک باشد.
- گاز خون شریانی (ABG): پزشک شما از یک سوزن نازک برای خارج کردن مقدار کمی خون از شریان مچ دست، بازو یا کشاله ران شما استفاده می‌کند. آن‌ها سطح اکسیژن و دی اکسید کربن خون شما را اندازه گیری می‌کنند. آن‌ها همچنین تعادل pH خون شما را اندازه گیری می‌کنند. pH خون زیر ۷.۳۵ نشان می‌دهد که شما اسید بیش از حد یا باز بسیار کمی در خون خود دارید.
• آزمایشات ادرار:
در طول آزمایش ادرار، در یک ظرف مخصوص ادرار می‌کنید. پزشک شما سطح pH ادرار شما را بررسی می‌کند. ممکن است در ادرار خود اسید‌های زیادی داشته باشید یا در ادرار خود باز کافی نداشته باشید.
چگونه اسیدوز متابولیک را رفع می‌کنید؟
هنگامی که پزشک شما مشخص می‌کند که چه چیزی باعث اسیدوز متابولیک می‌شود، می‌تواند یک برنامه درمانی مناسب را توصیه کند. برخی از درمان‌ها عبارتند از:
- سیترات سدیم اگر بیماری کلیوی یا نارسایی کلیوی دارید.
- مایعات وارد شده از طریق ورید بازوی شما (مایعات IV).
- بی کربنات سدیم IV، که به تعادل اسید‌های خون شما کمک می‌کند.
- اگر اسیدوز مرتبط با دیابت دارید، انسولین مصرف کنید.
- حذف مواد سمی از خون شما، از جمله آسپرین، متانول (ماده‌ای در چسب ها، رنگ‌ها و لاک ها) یا اتیلن گلیکول (ماده‌ای در ضد یخ).
اگر اسیدوز متابولیک دارم چه بخورم یا بنوشم؟
برخی غذا‌ها و نوشیدنی‌ها می‌توانند باعث شوند بدن شما اسید‌های بیشتری بسازد. قبل از ایجاد هر گونه تغییر در رژیم غذایی خود، با پزشک خود صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند شما را در مورد گنجاندن یا افزایش ایمن غذا‌ها یا نوشیدنی‌های مناسب در رژیم غذایی خود راهنمایی کنند. آن‌ها همچنین ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه که در بیماری‌های کلیوی متخصص است ارجاع دهند.
غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که باعث می‌شوند بدن شما اسید بسازد عبارتند از:
- گوشت از جمله مرغ و ماهی
- تخم مرغ
- پنیر
- دانه‌ها
- الکل
غذا‌ها یا نوشیدنی‌هایی که قلیایی تولید می‌کنند عبارتند از:
- میوه‌ها
- آجیل و خشکبار
- حبوبات
- سبزیجات
- آب قلیایی
چه دارو‌هایی برای درمان اسیدوز متابولیک استفاده می‌شود؟
دارو‌های بدون نسخه (OTC) سیترات سدیم یا بی کربنات سدیم می‌توانند به تعادل اسید‌ها در بدن شما کمک کنند. قبل از مصرف هر گونه داروی OTC برای کمک به درمان اسیدوز متابولیک خود، با پزشک خود صحبت کنید.
پزشک شما ممکن است اینوتروپ‌ها را نیز تجویز کند. اینوتروپ‌ها به ضربان قلب قوی‌تر کمک می‌کنند که به دریافت اکسیژن بیشتر در بدن و کاهش میزان اسید‌های خون شما کمک می‌کند. پزشک شما می‌تواند اینوتروپ‌ها را از طریق IV در ورید بازوی شما به بدن شما برساند.
چگونه می‌توانم خطر ابتلا به اسیدوز متابولیک را کاهش دهم؟
شما نمی‌توانید از اسیدوز متابولیک جلوگیری کنید. با این حال، شما می‌توانید به کاهش خطر کمک کنید:
- نوشیدن آب زیاد و مایعات دیگر
- اگر دیابت دارید، سطح قند خون خود را مدیریت کنید.
- کاهش با قطع میزان الکلی که مصرف می‌کنید
خط پایان
اسیدوز متابولیک وضعیتی است که باعث تجمع اسید در بدن شما می‌شود. ممکن است سعی کنید برخی از علائم رایج اسیدوز متابولیک را نادیده بگیرید یا از بین ببرید. با این حال، آن‌ها راه بدن شما برای گفتن چیزی هستند که درست نیست. اگر علائمی دارید، با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر شرایطی دارید که بر کلیه‌های شما تأثیر می‌گذارد. آن‌ها اینجا هستند تا کمک کنند.
منبع: بیتوته
آب قلیایی باعث ساخت اسید می شه در بدن؟ فکر کنم اشتباهه