«تابناک با تو» - علاوه بر اینکه میخک حاوی چندین نوع ویتامین و مواد معدنی مهم است، سرشار از آنتی اکسیدان نیز به شمار می‌رود.
میخک جوانه‌های گل درخت میخک است، گیاهی همیشه سبز که با نام Syzygium aromaticum شناخته می‌شود. میخک که به دو صورت کامل و آسیاب شده در دسترس است، به عنوان چاشنی کباب، طعم دهنده به نوشیدنی‌های مختلف و همچنین ایجاد یک طعم تند خاص در شیرینی‌ها و کیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
حتی ممکن است میخک را در قالب یکی از مواد اصلی پخت نان زنجبیلی و یا از جمله ادویه‌های محبوب در غذا‌های هندی هم بشناسید. با این حال که میخک بیشتر به عنوان یک ادویه شیرین، تند و تیز و معطر شناخته می‌شود، در طب سنتی نیز کاربرد‌های فراوانی دارد.
برای مثال یک سری از مطالعات حیوانی نشان داده اند که ترکیبات موجود در میخک فواید سلامتی متنوعی از سلامت کبد گرفته تا کمک به تثبیت سطح قند خون را به همراه دارند. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین فواید درمانی مصرف میخک خواهیم پرداخت که با استناد به مقالات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند:
گیاهی غنی از مواد مغذی مهم
میخک حاوی فیبر، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است؛ بنابراین استفاده از میخک کامل یا آسیاب شده در مقادیر متناسب برای طعم دادن به غذا می‌تواند برخی از مواد مغذی مهم را تامین کند.
یک قاشق چایخوری (۲ گرم) میخک آسیاب شده حاوی ترکیبات زیر است:
- کالری: ۶
- کربوهیدرات: ۱ گرم
- فیبر: ۱ گرم
- منگنز: ۵۵ درصد از DV (میانگین مواد مغذی مورد نیاز روزانه)
- ویتامین کا: ۲ درصد از DV
منگنز یک ماده معدنی ضروری برای حفظ عملکرد مغز و ساخت استخوان‌های قوی به شمار می‌رود.
فعالیت آنتی اکسیدانی بالا
علاوه بر اینکه میخک حاوی چندین نوع ویتامین و مواد معدنی مهم است، سرشار از آنتی اکسیدان نیز به شمار می‌رود. آنتی اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که با استرس اکسیداتیو مقابله و از بروز بیماری‌های مزمن جلوگیری می‌کنند.
میخک همچنین حاوی ترکیبی به نام اوژنول است که به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی عمل می‌کند. یک مطالعه لوله آزمایش نشان داد که اوژنول آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال‌های آزاد را پنج برابر موثرتر از ویتامین E؛ آنتی اکسیدان قوی دیگر، متوقف می‌کند.
در مجموع گنجاندن میخک در رژیم غذایی خود به همراه سایر ترکیبات غذایی غنی از آنتی اکسیدان می‌تواند به بهبود سلامت کلی بدن کمک کند.
پتانسیل محافظت در برابر سرطان
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ترکیبات موجود در میخک ممکن است به محافظت در برابر سرطان کمک کنند. بر اساس یک مطالعه آزمایشگاهی، عصاره میخک به توقف رشد تومور‌ها کمک کرده و باعث مرگ سلولی در سلول‌های سرطانی شده است.
پژوهش دیگری در شرایط آزمایشگاهی نیز نتایج مشابهی را عنوان کرد: مقادیر غلیظ روغن میخک باعث مرگ سلولی در ۸۰ درصد سلول‌های سرطانی مری شد.
اوژنول موجود در میخک نیز دارای خواص ضد سرطانی است. در یکی از مطالعات معتبر دیده شد که اوژنول باعث افزایش مرگ سلولی در سلول‌های سرطان دهانه رحم می‌شود. با این حال باید به خاطر داشته باشیم که در این مطالعات از مقادیر بسیار متمرکز و غلیظ عصاره میخک، روغن میخک و اوژنول استفاده شده است.
اوژنول در مقادیر زیاد سمی است و به همین دلیل مصرف بیش از حد روغن میخک ممکن است باعث آسیب کبدی به خصوص در کودکان شود. از این رو به تحقیقات بیشتری به منظور تعیین اینکه چگونه مقادیر کمتر هم ممکن است بر انسان تاثیر مطلوب بگذارند، نیاز است.
نابودی باکتری‌ها
میخک دارای خواص ضد میکروبی اثبات شده است. به این معنی که می‌تواند به توقف رشد میکروارگانیسم‌های مختلف مانند باکتری‌ها کمک کند.
طبق یک مطالعه آزمایشگاهی اسانس میخک سه نوع باکتری رایج از جمله E. coli که یکی از سویه‌های باکتریایی مسئول مسمومیت غذایی است را از بین می‌برد. علاوه بر این، خواص ضد باکتریایی میخک حتی می‌تواند به سلامت دهان و دندان نیز کمک کند.
طی یک بررسی دیگر مشخص شد که ترکیبات استخراج شده از میخک رشد دو نوع باکتری را که منجر به بیماری‌های لثه می‌شوند، متوقف می‌کند. مطالعه‌ای روی ۴۰ نفر تاثیرات یک دهانشویه گیاهی متشکل از روغن درخت چای، میخک و ریحان را آزمایش کرد.
پس از استفاده از دهانشویه گیاهی به مدت ۲۱ روز، بهبود سلامت لثه، کاهش میزان پلاک‌های دندانی و همچنین باکتری‌ها مشاهده شد. در ترکیب با مسواک زدن منظم و رعایت بهداشت دهان و دندان، اثرات ضد باکتریایی میخک نیز می‌تواند برای سلامت دهان مفید باشد.
کمک به تنظیم قند خون
تحقیقات نشان می‌دهند که ترکیبات موجود در میخک ممکن است به کنترل قند خون کمک کنند.
با استناد به یک مطالعه حیوانی، عصاره میخک به کنترل قند خون در موش‌های مبتلا به دیابت یاری می‌رساند.
یک مطالعه دیگر با هر دو فاز آزمایشگاهی و حیوانی به بررسی اثرات عصاره میخک و نیجریسین؛ ترکیبی که در میخک یافت می‌شود، بر سلول‌های عضلانی انسان و موش‌های مبتلا به دیابت پرداخت.
میخک و نیجریسین سبب افزایش جذب قند از خون به سلول ها، افزایش ترشح انسولین و بهبود عملکرد سلول‌های تولید کننده انسولین می‌شوند. انسولین هورمونی است که مسئول انتقال قند از خون به سلول‌های ما محسوب می‌شود. از این رو عملکرد مناسب آن برای حفظ سطح قند خون ثابت ضروری است.
از جمله دیگر خواص فوق العاده میخک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود سلامت کبد
- کمک به تقویت سلامت استخوانی
- کاهش زخم‌های گوارشی
ترکیبات حاوی میخک از طریق داروخانه‌های سراسر کشور و خود گیاه نیز از عطاری‌ها قابل تهیه هستند.
منبع: عصرایران
