«تابناک با تو» - زرآوند برای جلوگیری از تشنج، افزایش میل جنسی، تقویت سیستم ایمنی و شروع قاعدگی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
زرآوند با نام علمی Aristolochia یک گیاه علفی از خانواده Aristolochiaceae با حدود ۴۰۰ گونه مختلف است که فواید متنوعی برای سلامت انسان به همراه دارد.
قسمتهایی از گیاه که بالای زمین و ریشه رشد میکنند، از دیرباز به منظور تهیه دارو کاربرد دارند. نام علمی دو گونه دارویی از آن که در بازار دارویی هند و ایران عرضه میشوند، Aristolochia longa (بومی جنوب اروپا و در بازار دارویی هند زرآوند طویل نامیده میشود) و Aristolochia rotunda (تحت عنوان زرآوند گرد) هستند.
![زرآوند؛ یک گیاه عجیب و درمانگر که می تواند بسیار خطرناک باشد! زرآوند؛ یک گیاه عجیب و درمانگر که می تواند بسیار خطرناک باشد!](/files/fa/news/1400/12/8/441251_549.jpg)
در طب سنتی ایرانی به طور کلی نوع طویل بیشتر مطرح است و به منظور تهیه مرهم مورد استفاده قرار میگیرد.
زرآوند برای جلوگیری از تشنج، افزایش میل جنسی، تقویت سیستم ایمنی و شروع قاعدگی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. برخی از مواد موثره این گیاه در عین حال برای درمان مارگزیدگی، درد روده، درد کیسه صفرا، آرتریت، نقرس، درد مفاصل (روماتیسم)، اگزما، کاهش وزن و بهبود زخم (خصوصا زخمهای دیابتی) تاثیرگذار هستند.
با وجود تمام مزایای فوق و تولید انواع محصولات موضعی که زرآوند ترکیب اصلی آنها به شمار میرود، دانشمندان هنوز به اطلاعات دقیقی در خصوص مکانیسم عمل این گیاه دست نیافته اند.
موارد استفاده و اثربخشی
- برانگیختگی جنسی
- کمک درمان احتمالی تشنج
- تقویت سیستم دفاعی بدن
- القای قاعدگی
- درد کیسه صفرا
- آرتروز
- نقرس
- درد مفاصل (روماتیسم)
- بیماریهای پوستی همچون اگزما
- کاهش وزن
- زخمها به خصوص زخمهای دیابتی
البته همچنان به طراحی و اجرای مطالعات انسانی بیشتری برای ارزیابی هرچه دقیقتر اثربخشی زرآوند نیاز است. همچنین لازم به ذکر است که با اطلاعات موجود و دانش پزشکی حال حاضر، مصرف خوراکی زرآوند به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
دیده شده که مصرف خوراکی زرآوند با خطرات مختلفی همراه است. این گیاه حاوی آریستولوچیک اسید است که نه تنها برای کلیهها سمی است، بلکه احتمالا باعث سرطان هم میشود. استفاده خوراکی باعث آسیب به کلیه شده و ریسک دیالیز یا حتی پیوند را افزایش میدهد. به گفته محققان این ترکیب همچنین خطر ابتلا به سرطان مثانه و سایر سرطانهای مجاری ادراری را تا حد زیادی افزایش خواهد داد.
![زرآوند؛ یک گیاه عجیب و درمانگر که می تواند بسیار خطرناک باشد! زرآوند؛ یک گیاه عجیب و درمانگر که می تواند بسیار خطرناک باشد!](/files/fa/news/1400/12/8/441252_622.jpg)
مجموع این نگرانیها سبب شده تا مقامات بهداشتی در سراسر جهان برای محافظت از مردم در برابر اسید آریستولوچیک اقداماتی پیشگیرانه انجام دهند. مصرف خوراکی Aristolochia در آلمان، اتریش، فرانسه، بریتانیا، بلژیک و ژاپن ممنوع است.
در آمریکا نیز سازمان غذا و دارو تولید هر محصولی را که حاوی اسید آریستولوچیک باشد، متوقف میکند. در واقع FDA تا زمانی که شرکت سازنده آن ثابت نکند که محصول حاوی اسید آریستولوچیک نیست، مجوز تولید نخواهد داد.
بر اساس پژوهشهای صورت گرفته، یکی از مهمترین کاربردهای زرآوند به درمان زخمهای پوستی باز میگردد و به همین علت است که از این ترکیب برای فرمولاسیون پمادهای موضعی به ویژه انواع ضد دیابت استفاده میشود. زرآوند بهبود زخم را در شرایط آزمایشگاهی از طریق اثر ضد التهابی و تکثیری بر فیبروبلاستهای پوستی و همچنین کراتینوسیتها افزایش میدهد.
معمولا برای ساخت پمادهای پوستی زخم دیابتی چندین ترکیب را با یکدیگر فرموله میکنند. در مورد زرآوند تا به امروز چندین ماده همراه موثر معرفی شده است. طبق نتایج آزمایشگاهی و بالینی به دست آمده، اشکال موضعی و ترکیبی این گیاه سبب کاهش التهاب، تورم و تسریع روند طبیعی درمان زخم شده و از عفونت زخم دیابتی جلوگیری میکنند.
مواد موثره موجود در فرمولاسیون این دسته از پمادها غالبا شامل ترکیبات نفتوکینونی، آلکانین، شیکونین و فلاوونوئیدها با خواص ضد قارچی، ضد میکروبی و ضد التهابی هستند. ترکیبات آنتی اکسیدانی هم سبب به دام انداختن رادیکالهای آزاد میشوند که نقش به سزایی در ترمیم زخم و جلوگیری از عفونت زخم دیابتی دارند. همچنین مشاهده شده که وجود موم زنبور عسل نیز اثرات درمانی را در ترمیم زخم دیابتی دو چندان میکند.
دوز مصرف
تعیین دوز مناسب زرآوند به عوامل متعددی مانند سن، وضعیت سلامتی و چندین فاکتور دیگر بستگی دارد که باید توسط پزشک هماهنگ و مشخص شود. در حال حاضر اطلاعات علمی کافی به منظور تعیین محدوده دوز درمانی مطلوب برای این گیاه وجود ندارد. از طرفی همانطور که گفته شد، تنها فرآوردههای موضعی زرآوند قابل استفاده هستند و باید از مصرف خوراکی آن پرهیز شود.
باید به خاطر داشته باشیم که فرآوردههای طبیعی لزوما همیشه ایمن نیستند و دوز و نحوه مصرف آنها میتواند بسیار مهم باشد. حتما دستورالعملهای مربوطه روی برچسب محصول را دنبال کنید و قبل از استفاده با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید.
![زرآوند؛ یک گیاه عجیب و درمانگر که می تواند بسیار خطرناک باشد! زرآوند؛ یک گیاه عجیب و درمانگر که می تواند بسیار خطرناک باشد!](/files/fa/news/1400/12/8/441253_696.jpg)
نحوه مصرف پمادهای پوستی زخم دیابتی حاوی زرآوند
- موضع زخم را با سرم شستشو (نرمال سالین) شستشو دهید
- روی زخم را با مقادیر کافی از پماد بپوشانید
- یک لایه از پماد را روی پارچه لطیف مالیده و روی زخم قرار دهید
- هر ۲۴ ساعت یکبار مراحل فوق را تکرار کنید
منبع: عصر ایران