اختصاصی «تابناک با تو» - بیماری انسدادی مزمن ریه (به انگلیسی: Chronic obstructive pulmonary disease یا COPD) که همچنین به نام‌های دیگری همچون بیماری انسدادی مزمن شُش (به انگلیسی: chronic obstructive lung disease یا COLD) و بیماری مزمن انسدادی مسیر هوایی (به انگلیسی: chronic obstructive airway disease یا COAD) معروف است، نوعی بیماری انسدادی ریوی است که با محدود بودن علامت مسیر هوایی به صورت مزمن شناسایی می‌شود. این بیماری به مرور زمان بدتر می‌شود. اصلی‌ترین نشانه‌های این بیماری شامل مواردی همچون تنگی نفس، سرفه و ایجاد خلط سینه است. بیشتر افرادی که برونشیت مزمن دارند، به COPD مبتلا می‌شوند.
معمول‌ترین عامل ایجاد COPD استعمال دخانیات است، البته عوامل دیگری همچون آلودگی هوا و وراثت نیز نقش کمتری در ایجاد آن دارند. در کشور‌های در حال توسعه، یکی از منابع اصلی آلودگی هوا، آتش‌های خوراک‌پزی و بخاری‌هایی است که تهویهٔ مناسبی ندارند. در صورتی که افراد به صورت مداوم در معرض این عوامل تحریک‌کننده باشند، ریه‌های آن‌ها دچار التهاب و واکنش همراه با آماس می‌شود که ناشی از تنگ شدن مسیر‌های هوایی کوچک و بافت ریوی موسوم به آمفیزم است. تشخیص این بیماری بر اساس تنگی نفس صورت می‌گیرد که میزان آن با آزمایش‌های عملکرد ریه اندازه‌گیری می‌شود. بر خلاف بیماری آسم، تنگی نفس در این بیماری با استفاده از دارو کاهش نمی‌یابد.
با کم کردن میزان قرار گرفتن در معرض عوامل شناخته شده این بیماری می‌توان از آن جلوگیری کرد. این امر با تلاش‌هایی برای کاهش سیگار کشیدن و افزایش کیفیت هوای محیط‌های داخلی و خارجی نیز همراه است. درمان‌های بیماری COPD شامل این موارد می‌شود: ترک سیگار، واکسیناسیون، توانبخشی و مواد استنشاقی گشادکننده برونش و کورتیکواستروئیدها. درمان طولانی‌مدت با اکسیژن یا پیوند ریه می‌تواند برای برخی افراد مناسب باشد. برای آن‌هایی که بدتر شدن و حاد شدن را به صورت دوره‌ای دارند، ممکن است به استفاده از دارو‌های متعدد و بستری شدن در بیمارستان نیاز باشد.
در جهان، این بیماری حدود ۳۲۹ میلیون نفر، تقریباً پنج درصد از جمعیت دنیا را مبتلا ساخته‌است. در سال ۲۰۱۲، این بیماری سومین عامل اصلی در مرگ افراد بوده که بیش از ۳ میلیون نفر را به کام مرگ فرستاده‌است. این میزان مرگ به دلیل افزایش نرخ سیگارکشیدن و بالارفتن میانگین سنی جمعیت در بسیاری از کشور‌ها افزایش می‌یابد
بیماری انسدادی مزمن ریوی چه علائمی دارد؟
COPD تنفس را دشوارتر می‌کند. علائم ممکن است در ابتدا خفیف باشد و با سرفه‌های متناوب و تنگی نفس شروع شود. با پیشرفت بیماری، علائم می‌توانند شدید‌تر شوند. در این شرایط ممکن است بیمار دچار خس خس سینه و گرفتگی در قفسه سینه شده یا تولید خلط بیش از حد داشته باشد. برخی از افراد مبتلا به COPD دارای علائم حاد هستند. در ابتدا، علائم COPD می‌تواند بسیار خفیف باشد و با سرماخوردگی اشتباه گرفته شوند.
علائم اولیه بیماری انسدادی مزمن ریوی شامل موارد زیر است:
* سرفه خفیف، اما عود کننده
* سرفه، به خصوص اولین چیز صبح
* تنگی نفس گاه به گاه، به ویژه پس از ورزش
علائم می‌توانند به تدریج بدتر شده و نادیده گرفتن آن‌ها دشوارتر شود. با آسیب بیشتر ریه ها، ممکن است بیمار علائم زیر را تجربه کند:
* کمبود انرژی
* تنگی قفسه سینه
* سرفه مزمن، با یا بدون مخاط
* سرماخوردگی مکرر، آنفولانزا یا سایر عفونت‌های تنفسی
* تنگی نفس، حتی بعد از ورزش خفیف مانند راه رفتن از پله‌ها
* خس خس سینه که نوعی تنفس پر سر و صدا با شدت بالاتر است، به خصوص در هنگام بازدم
در مراحل بعدی COPD، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
* خستگی
* کاهش وزن
* تورم پا، مچ پا یا پا‌ها
اگر در حال حاضر سیگار می‌کشید یا به طور مرتب در معرض دود سیگار قرار دارید، علائم بسیار بدتر خواهد شد.
علت بیماری انسدادی مزمن ریوی چیست؟
در کشور‌های پیشرفته مانند ایالات متحده، بزرگترین عامل ابتلا به COPD، سیگار کشیدن است. حدود ۹۰ درصد افرادی که COPD دارند سیگاری هستند یا سابقه سیگار کشیدن دارند.
در بین افراد سیگاری طولانی مدت، ۲۰ تا ۳۰ درصد آن‌ها به COPD مبتلا می‌شوند. بسیاری دیگر به بیماری ریه مبتلا می‌شوند یا عملکرد ریه آن‌ها کاهش یافته است.
بیشتر افراد مبتلا به COPD حداقل ۴۰ سال سن و سابقه سیگار کشیدن دارند. در صورت ابتلا به آسم و سیگار، خطر ابتلا به بیماری COPD حتی بیشتر است.
اگر در محیط کار در معرض مواد شیمیایی و بخار قرار دارید، ممکن است به COPD مبتلا شوید. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هوا و استنشاق گرد و غبار نیز می‌تواند باعث بیماری COPD شود.
عوامل خطرزای COPD کدام‌اند؟
سیگار مهمترین عامل ایجادکننده این بیماری است. از عوامل دیگر زمینه ارثی، آلودگی هوا و تماس شغلی (زغال‌سنگ، پنبه و غلات) را می‌توان نام برد.
تشخیص
برای تشخیص بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD)، لازم است ابتدا دکتر ریه علائم و نشانه‌ها را بررسی کند، همچنین در مورد سوابق پزشکی و خانوادگی بیمار و مواجهه با عوامل تحریک کننده ریه، مخصوصا دود سیگار، اطلاعات کسب کند و در نهایت تست‌های متعددی انجام دهد:
تست‌های عملکردی ریه: این تست‌ها حجم هوایی که فرد می‌تواند در دم و بازدم وارد و خارج کند و اینکه آیا ریه‌های بیمار اکسیژن کافی را به جریان خون می‌رسانند یا خیر، تعیین می‌کند. اسپیرومتری رایج‌ترین تست عملکردی ریه است. در این تست، از بیمار درخواست می‌شود که در یک لوله بزرگ، که به یک ماشین کوچک به نام اسپیرومتر متصل است، بدمد.
این ماشین مقدار هوایی که ریه‌های بیمار می‌توانند نگه دارند و سرعت بیمار در خارج کردن هوا از ریه‌ها را اندازه می‌گیرد. اسپیرومتری می‌تواند حتی پیش از ظاهر شدن علائم، بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) را تشخیص دهد. همچنین می‌تواند برای ردیابی پیشرفت بیماری و تحت نظر داشتن نحوه تاثیر درمان مورد استفاده قرار گیرد. سایر تست‌های عملکردی ریه شامل اندازه گیری حجم‌های ریه، ظرفیت انتشار و اندازه گیری اکسیژن هستند.
عکس قفسه سینه: عکس قفسه سینه می‌تواند آمفیزم را نشان دهد و همچنین می‌تواند وجود سایر مشکلات ریوی و قلبی را رد کند.
سی تی اسکن: سی تی اسکن ریه‌ها می‌تواند برای تشخیص آمفیزم و تعیین اینکه آیا جراحی برای درمان بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) مفید است یا نه، کمک کننده باشد.
آنالیز گاز‌های خونی شریانی: این تست خونی کیفیت عملکرد ریه‌ها در اکسیژن رسانی به خون و حذف دی اکسید کربن از آن را اندازه می‌گیرند.
تست‌های آزمایشگاهی: تست‌های آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) استفاده نمی‌شوند، اما ممکن است برای تعیین علت علائم بیمار یا حذف سایر تشخیص‌ها مورد استفاده قرار گیرند. برای مثال تست‌های آزمایشگاهی ممکن است برای تعیین کمبود آلفا۱آنتی تریپسین در افرادی که سابقه خانوادگی بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) دارند و در سنین پیش از ۴۵ سالگی دچار بیماری می‌شوند، مورد استفاده قرار گیرند.
تشخیص افتراقی‌های بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD)
این بیماری معمولا درست تشخیص داده نمی‌شود، افرادی که قبلا سیگار استفاده می‌کردند ممکن است به اشتباه بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) تشخیص داده شوند در حالیکه ممکن است یک اختلال ساده یا مشکلات ریوی با شیوع کمتر داشته باشند. همچنین بسیاری از افرادی که دچار بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) هستند ممکن است تا زمانی که بیماری پیشرفته شده و مداخلات درمانی تاثیر کمی دارند، تشخیص داده نشوند.
بیماری‌های همراه با بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD)
عفونت‌های تنفسی: افرادی که دچار بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) هستند به احتمال بیشتری دچار سرماخوردگی، آنفولانزا و پنومونی (عفونت ریه) می‌شوند. هربار ابتلا به عفونت ریوی می‌تواند تنفس را بسیار سخت‌تر کرده و باعث تخریب بیشتر بافت ریه شود. واکسیناسیون سالانه آنفولانزا و واکسیناسیون معمول علیه پنومونی پنوموکوکال می‌تواند مانع از برخی عفونت‌ها شود.
مشکلات قلبی: به دلایلی که به درستی شناخته شده نیستند، بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی، از جمله حمله قلبی را افزایش دهد. ترک سیگار می‌تواند این خطر را کاهش دهد.
سرطان ریه: افرادی که دچار بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) هستند ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان ریه دارند. ترک سیگار می‌تواند این خطر را کاهش دهد.
فشار خون بالا در شریان‌های ریوی: بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) می‌تواند منجر به فشار خون بالا در شریان‌هایی شود که خون را به ریه‌ها می‌برند. (فشار خون ریوی بالا)
افسردگی: تنفس دشوار می‌تواند از فعالیت‌هایی که فرد به آن‌ها علاقه دارد، جلوگیری کند و احساس ناتوانی می‌تواند منجر به افسردگی شود، اگر احساس غم یا ناتوانی می‌کنید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
مدیریت و درمان بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD)
تشخیص بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) انتهای زندگی نیست! اغلب افراد دچار انواع خفیف بیماری هستند که در کنار ترک سیگار با درمان کوتاهی بهبود می‌یابند. حتی در مراحل پیشرفته بیماری درمان‌های موثری وجود دارند که می‌توانند علائم را کنترل کرده و خطر عوارض و تشدید را کاهش دهند، همچنین توانایی فرد برای داشتن یک زندگی فعال را افزایش دهند.
تشخیص بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) انتهای زندگی نیست! اغلب افراد دچار انواع خفیف بیماری هستند که در کنار ترک سیگار با درمان کوتاهی بهبود می‌یابند.
ترک سیگار: حیاتی‌ترین قدم در هر برنامه درمانی برای بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) قطع هر نوع دخانیات است. این تنها راه برای جلوگیری از بدتر شدن بیماری است، که در نهایت ممکن است توانایی تنفس فرد را کاهش دهد. برای دریافت کمک موثر در مسیر ترک دخانیات با پزشک خود در مورد محصولات و دارو‌های جایگزین نیکوتین دار که می‌توانند کمک کننده باشند سخن بگویید. همچنین از استنشاق دود دسته دوم تا جایی که امکان دارد دوری کنید.
داروها: بیمار ممکن است برخی از داروها را به شکل دائمی و برخی را در صورت لزوم مصرف کند:
برونکودیلاتورها: این داروها که اغلب به شکل تنفسی استفاده می‌شوند، ماهیچه‌های اطراف مجاری هوایی را ریلکس می‌کنند، این کار می‌تواند به بهبود سرفه و تنگی نفس کمک کرده و تنفس را آسان‌تر نماید. بسته به شدت بیماری ممکن است نوع کوتاه اثر (آلبوترول، لوالبوترول، ایپراتروپیوم) پیش از فعالیت‌ها و بلنداثر (تیوتروپیوم، سالمترول، فورمترول، آرفورموترول، اینداکاترول و اکلیدینیوم) هرروزه مصرف شوند و یا هر دو استفاده شوند.
استروئید‌های استنشاقی: دارو‌های کورتیکواستروئید استنشاقی مانند فلوتیکازون و بودزوناید، می‌توانند التهاب مجاری هوایی را کاهش داده و به جلوگیری از تشدید بیماری کمک کنند. اثرات جانبی آن‌ها ممکن است کبودی، عفونت دهانی و خشونت صدا باشد. این داروها برای افرادی که تشدید‌های مکرر بیماری را تجربه می‌کنند مفید است.
دارو‌های استنشاقی ترکیبی: برخی از داروها ترکیب برونکودیلاتورها و استروئید‌های استنشاقی هستند. سالمترول و فلوتیکازون (ادویر)، فورموترول و بودزوناید (سیمبیکورت) نمونه‌هایی از این داروها هستند.
استروئید‌های خوراکی: برای افرادی که دچار تشدید حاد شدید یا متوسط می‌شوند دوره کوتاه (مثلا پنج روزه) کورتیکواستروئید‌های خوراکی می‌تواند از بدتر شدن بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) جلوگیری کند. البته مصرف طولانی مدت این داروها می‌تواند عوارض جدی مانند افزایش وزن، دیابت، پوکی استخوان، آب مروارید و افزایش خطر عفونت، داشته باشد.
مهارکننده‌های فسفودی استراز۴: این دارو با نام ژنریک روفلومیلاست، داروی جدیدی است که برای افرادی که دچار بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) شدید و علائم برونشیت مزمن هستند تایید شده است. ابن دارو التهاب مجاری هوایی را کاهش داده و مجاری را ریلکس می‌کند. اثرات جانبی رایج آن اسهال و کاهش وزن هستند.
تئوفیلین: این داروی بسیار ارزان می‌تواند به بهبود تنفس و جلوگیری از تشدید علائم کمک کند. عوارض آن ممکن است تهوع، سردرد، افزایش ضربان قلب و لرزش باشد. این عوارض وابسته به مقدارمصرف هستند بنابراین توصیه می‌شود دوز‌های پایین مصرف شوند.
آنتی بیوتیک ها: عفونت‌های تنفسی مانند برونشیت حاد، پنومونی و آنفولانزا می‌توانند علائم بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) را تشدید کنند. آنتی بیوتیک‌ها به درمان تشدید حاد کمک می‌کنند، اما برای پیشگیری به طور کلی پیشنهاد نمی‌شوند.
درمان‌های ریوی: پزشکان اغلب از درمان‌های بیشتر برای افرادی که فرم متوسط و شدید بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) دارند، استفاده می‌کنند:
اکسیژن تراپی: اگر اکسیژن خون پایین باشد می‌توان از اکسیژن کمکی استفاده کرد. گاهی تنها هنگام فعالیت یا خواب به اکسیژن نیاز است. اکسیژن تراپی می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد و تنها درمانی است که برای افزایش طول عمر اثبات شده است.
برنامه بازتوانی ریوی: این برنامه‌ها به طور کلی آموزش، تمرین‌های ورزشی، توصیه‌های تغذیه‌ای و مشاوره را دربرمی‌گیرند و به کاهش زمان بستری و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کنند.
مدیریت تشدید بیماری: حتی در هنگام استفاده از درمان نیز ممکن است تشدید علائم، مانند افزایش پایدار سرفه‌ها، تغییر در میزان یا رنگ خلط و افزایش تنگی نفس، به دلیل عفونت، آلودگی هوا یا سایر محرک‌های التهاب اتفاق بیفتند. اگر علائم طی روز‌ها یا هفته‌ها بدتر شد، تشدید علائم حاد اتفاق افتاده است و لازم است به سرعت درمان لازم دریافت شود. در هنگام تشدید علائم فرد به دارو‌های بیشتری مانند آنتی بیوتیک‌ها یا استروئید‌ها و یا هردو، اکسیژن تراپی یا درمان در بیمارستان، نیاز پیدا می‌کند و پس از آن پزشک در مورد تغییر داروها و راهکار‌های پیشگیری از تشدید مجدد، تصمیم گیری می‌نماید.
جراحی: جراحی برای برخی از بیماران با آمفیزم که با درمان دارویی بهبود نمی‌یابند، کمک کننده است. درمان‌های جراحی می‌توانند شامل جراحی کاهش حجم ریوی (جراح بخشی از بافت تخریب شده فوقانی ریه را برمی‌دارد تا فضای بیشتری برای بافت سالم باقی بماند.
در برخی از افراد این جراحی به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر کمک می‌کند.)، پیوند ریه (این جراحی برای بعضی از افراد مفید است و ریسک‌های مخصوص به خود مانند پس زدن پیوند را به همراه دارد.)، بولکتومی (با تخریب دیواره‌های کیسه‌های هوایی فضا‌های بزرگ هوایی به اسم بولا شکل می‌گیرند. این فضا‌ها می‌توانند تنفس را دشوارتر کنند، در این جراحی این فضا‌ها برداشته می‌شوند.) باشند.
برای بهبود علائم و کاهش تخریب بافتی فرد می‌تواند از روش‌های زیر استفاده کند:
کنترل تنفس: به کمک دکتر یا درمانگر تنفسی روش‌های تنفس موثر و تکنیک‌های پوزیشن و ریلکس کردن مناسب در هنگام تنگی نفس، را آموزش ببیند.
تخلیه مجاری هوایی: سرفه‌های کنترل شده، مصرف آب زیاد و استفاده از مرطوب کننده‌های هوا، می‌تواند به تخلیه راحت‌تر کمک کنند.
ورزش منظم: ممکن است ورزش به نظر دشوار برسد، اما ورزش منظم می‌تواند قدرت کلی و همچنین توانایی و قدرت ماهیچه‌های تنفسی را بهبود بخشد. چهار ورزش برای بیماری بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) پیشنهاد می‌شود که لازم است پزشک تعیین کند روی کدام بیشتر تمرکز شود.
ورزش‌های کششی با افزایش طول ماهیچه‌ها به افزایش انعطاف پذیری کمک می‌کنند. ورزش‌های هوازی که از گروه‌های ماهیچه‌ای بزرگ برای حرکت با سرعت ثابت و ریتمیک استفاده می‌کنند، تحمل قلب و ریه را افزایش داده و بدن را برای استفاده موثرتر از اکسیژن آماده می‌کنند.
پیاده روی و استفاده از دوچرخه ثابت دو ورزش هوازی مناسب برای بیماران بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) هستند. ورزش‌های قدرتی، انقباض عضلات تا زمان خستگی، را دربردارند و وقتی برای قسمت بالایی بدن انجام شوند، باعث افزایش قدرت ماهیچه‌های تنفسی می‌شوند. ورزش‌های تنفسی برای بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) به افزایش قدرت ماهیچه‌های تنفسی، دریافت اکسیژن بیشتر و تنفس با صرف انرژی کمتر، کمک می‌کنند. در ادامه دو نوع ورزش تنفسی که قابل انجام هستند معرفی می‌شوند. فرد می‌تواند ۵ تا ۱۰ دقیقه، سه تا چهار بار در روز این ورزش‌ها را انجام دهد:
تنفس با لب‌های غنچه شده: این روش تنفسی می‌تواند در مواقع ورزش استفاده شود. اگر حین استفاده از این روش دچار تنگی نفس شدید، ابتدا سعی کنید سرعت تنفس را کاهش دهید و روی بازدم از طریق لب‌های غنچه شده تمرکز کنید. این روش به این شکل انجام می‌شود: ماهیچه‌های شانه و گردن را ریلکس کنید، طی دو ثانیه از طریق بینی و با دهان بسته، دم انجام دهید، برای ۴ ثانیه با لب‌های غنچه شده بازدم انجام دهید. اگر این مدت برای شما زیاد است به سادگی دوبار به همان اندازه‌ای که دم انجام داده‌اید بازدم انجام دهید.
تنفس دیافراگماتیک: با زانوان تا شده به پشت بخوابید. می‌توانید از یک بالشت زیر زانو‌ها برای حمایت استفاده کنید، یک دست را روی شکم زیر قفسه سینه قرار دهید. دست دیگر را روی سینه قرار دهید. به اندازه سه شماره یک دم عمیق از طریق بینی انجام دهید. شکم و دنده‌های آخر باید بالا بیایند، اما سینه باید ثابت بماند. ماهیچه شکم خود را سفت کنید و هوا را به اندازه شش شماره به آرامی از طریق لب‌های غنچه شده خارج کنید.
مصرف غذای سالم: غذای سالم می‌تواند به حفظ قدرت بدنی بیمار کمک کند. اگر وزن بیمار پایین باشد پزشک ممکن است مکمل‌های غذایی تجویز کند. اگر بیمار وزن بالایی داشته باشد کاهش وزن می‌تواند به تنفس بهتر، مخصوصا هنگام فعالیت، کمک بزرگی کند.
دوری از دخانیات و آلودگی هوا: علاوه بر ترک سیگار باید از فضا‌هایی که دیگران در آن سیگار می‌کشند نیز اجتناب کرد. از سایر آلودگی‌های هوا نیز باید دوری کرد.
به طور منظم تحت نظر پزشک بودن: حتی در صورت احساس بهبود، باز هم لازم است به طور منظم به متخصص ریه و آسم مراجعه شود. چک منظم عملکرد ریه، دریافت سالانه واکسن آنفولانزا برای جلوگیری از عفونت و صحبت با پزشک در مورد بدتر شدن علائم، برای تشخیص به موقع شرایط بیماری، لازم است.
عوارض COPD چیست؟
مهمترین عارضه این بیماری، نارسایی تنفسی است و در این بیماری پنومونی (ذات‌الریه) بیشتر اتفاق می‌افتد.
تغذیه بیماران چگونه باشد؟
- مواد غذایی پرکالری و پر پروتئین مصرف کنید.
- تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش داده، ولی حجم غذای مصرفی را در هر وعده کاهش دهید.
- غذا‌های نفاخ (کلم، بادمجان و ...) مصرف نکنید.
- از مصرف چای، قهوه، الکل، نوشابه، ادویه، نمک، سیگار و قلیان خودداری نمایید.
- میوه و سبزیجات بیشتر مصرف کنید.
- مایعات بیشتر بنوشید.
- رژیم غذایی شما سرشار از ویتامین‌های گروه ب، ویتامین‌های کا، ث، آ و اسید فولیک باشد.
- در افرادی که مدفوع چرب دارند، توصیه می‌شود ویتامین‌های آ. د. ایی مصرف کنند.
- رعایت بهداشت دهان برای شما ضروری است.
چند توصیه مهم به بیماران مزمن انسداد ریوی
- خواب و استراحت: کلیه عوامل استرس‌زا را از خود دور کنید.
- لازم است اتاق شما تهویه مناسب داشته باشد.
- از مخدر‌ها و مسکن‌ها استفاده نکنید.
- روزانه ورزش کنید.
- روزانه ساعات خواب و استراحت خود را تنظیم نمایید.
- بهبود تنفس: برای بهبود وضعیت تنفسی خود، لازم است دمِ آهسته همراه با بازدمِ طولانی در وضعیت خم شده به جلو و با لب‌های غنچه‌ای انجام دهید.
- برای حفظ رطوبت محیط از بخور استفاده کنید.
- سعی کنید با توصیه پزشک ورزش‌های مناسب انجام دهید.
- از قرار گرفتن در گرما و سرمای زیاد اجتناب کنید، زیرا می‌تواند باعث افزایش خلط و تنگی نفس شما بشود.
- از قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ و سربسته پرهیز کنید.
- از افراد سرماخورده یا مبتلا به هر نوع عفونت، به خصوص عفونت تنفسی فاصله بگیرید.
- چنانچه در محیط سرد قرار می‌گیرید، از ماسک صورت و شال گردن استفاده کنید.
- در هوای گرم از تصفیه‌کننده هوا استفاده نمایید.
- اسپری‌های خود را به نحوه صحیح و در زمان صحیح استفاده نمایید.
- از مواد محرک تنفسی مثل سیگار پرهیز کنید و حتی به محیط‌هایی که آلوده به دود سیگار هستند، وارد نشوید.
- از محیط‌های شلوغ خصوصا در فصل‌هایی که آنفلوآنزا شیوع بالایی دارد، پرهیز کنید.
- در مسافرت‌های هوایی در مورد نیاز به اکسیژن اضافی با پزشک خود مشورت کنید.
- در اول پاییز با پزشک خود در مورد تزریق واکسن آنفلوآنزا و پنومونی مشورت نمایید.
- در صورتی که تنگی نفس شما با اسپری برطرف نمی‌شود، به اولین مرکز درمانی مراجعه کنید.
- در صورت بروز هر یک از علائم زیر پزشک خود را مطلع سازید: تغییر رنگ و تغییر در مقدار خلط، افزایش سرفه، افزایش خستگی، افزایش تنگی نفس، افزایش وزن، ورم اندام‌ها و تب.
پیشگیری
برخلاف برخی از بیماری‌ها، بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) علت مشخص و راه حل مشخصی برای پیشگیری دارد. اغلب موارد به شکل مستقیم با استعمال سیگار مرتبطند و بهترین راه برای پیشگیری عدم مصرف سیگار است. اگر فردی هستید که طولانی مدت سیگار کشیده‌اید، این جملات در عمل آسان به نظر نمی‌رسند، مخصوصا اگر قبلا سعی داشته‌اید ترک کنید، اما بازهم برای ترک کردن تلاش کنید. لازم است یک برنامه ترک دخانیات پیدا کنید که بتواند برای توقف استفاده از تنباکو به شما کمک کند. این بهترین شانس شما برای پیشگیری از تخریب ریه هایتان است.
مواجهه شغلی با دود و غبار‌های شیمیایی عامل خطر دیگری برای بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) است. اگر با این نوع از تحریک کننده‌های ریه کار می‌کنید، با رئیس خود در مورد بهترین راه‌های حفاظت از خود مانند استفاده از ابزار‌های محافظت کننده تنفسی، صحبت کنید.
امید به زندگی در مبتلایان به COPD چگونه است؟
COPD به تدریجی پیشرفت می‌کند. بیمار بعد از تشخیص بیماری باید به طور منظم تحت نظر پزشک باشد و شرایط خود را مدیریت کند.
علائم اولیه را معمولاً می‌توان کنترل کرد و برخی از شیوه‌های زندگی به بیمار کمک می‌کنند تا برای مدتی کیفیت زندگی خوبی داشته باشید.
با پیشرفت بیماری، علائم می‌توانند به طور فزاینده‌ای تشدید شوند. افرادی که مراحل شدید COPD دارند ممکن است نتوانند بدون کمک از خودشان مراقبت کنند. آن‌ها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت‌های تنفسی، مشکلات قلبی و سرطان ریه هستند. همچنین ممکن است در معرض خطر افسردگی و اضطراب قرار بگیرند.
COPD به طور کلی امید به زندگی را کاهش می‌دهد، اگرچه این امید به زندگی از فردی به فرد دیگر به طور قابل توجهی متفاوت است. علاوه بر سیگار کشیدن، امید به زندگی بیماران به میزان پاسخگویی بیمار به درمان و همچنین جلوگیری از عوارض جدی بستگی دارد. اکثر افراد مبتلا به COPD سیگاری هستند یا سابقه سیگار کشیدن دارند. سیگار مهمترین عامل خطر ابتلا به این بیماری است بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افراد سیگاری مزمن به بیماری COPD مبتلا می‌شوند که علائم و نشانه‌هایی را نشان می‌دهد.
بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به COPD هرگز سیگار نکشیده اند. در این افراد ممکن است علت اصلی ابتلا به COPD، یک اختلال ژنتیکی و کمبود پروتئینی به نام آلفا -۱-آنتی تریپسین است.
COPD دلیل اصلی بستری شدن در کشور‌های صنعتی است. سالانه حدود ۱۲۰، ۰۰۰ نفر در ایالات متحده بر اثر COPD می‌میرند. این سومین عامل اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است. زنان بیشتری از مردان در اثر این بیماری می‌میرند.
پیش بینی می‌شود که تعداد بیماران مبتلا به COPD از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۳۰ بیش از ۱۵۰ درصد افزایش یابد. بیشتر این موارد را می‌توان به پیر شدن جمعیت نسبت داد.
