سندرم زجر تنفسي، نوزادان سزارینی را تهدید می‌کند/ ميزان مرگ مادران در سزارين 2 تا 3 برابر زایمان طبیعی
با توجه به شيوع بي‌رويه سزارين در كشور و اين‌كه عمل سزارين، مادر و نوزاد را در معرض عوارض مختلفي قرار داده و داراي تبعات اقتصادي و اجتماعي فراواني است، مطالعه حاضر با هدف مقايسه عوارض نوزادي در زايمان‌هاي طبيعي و سزارين انجام شد.
عمل سزارين عبارت است از روش جراحي كه به‌وسيله آن نوزاد از طريق برش روي ديواره شكم (لاپاراتومي) و برش جدار رحم (هيستروتومي) متولد می‌شود. در سال 1990 در آمريكا، 22.7 درصد زایمان‌ها از طريق سزارين انجام مي‌شد كه نسبت به سال 1988 (با رقمي معادل 25 درصد) كاهش چشمگيري داشت.
آمار سزارین در ایران
شيوع سزارين در اكثر كشورهاي جهان تفاوت قابل ملاحظه‌اي با آمار اعلام‌شده از طرف وزارت بهداشت (15-10 درصد) دارد. در سال 1381 در ايران، 37 درصد زايمان‌ها به روش سزارين انجام مي‌شد و در يكي از شهرهاي ايران آمار سزارين به 71 درصد رسيد و تا سال 1383 اين رقم در ايران به 39.2 درصد رسید.
چرا افزايش شيوع سزارين؟
عوامل متعددي را در افزايش شيوع سزارين دخيل دانسته‌اند كه از آن جمله مي‌توان به شرايط اقتصادي -اجتماعي، توانايي و مهارت شخصي پزشك، تعداد زايمان مادر، صرف وقت و توجهات پزشكي قانوني، آگاهي و نگرش مادر نسبت به روش‌هاي زايماني و درخواست‌هاي مادر براي بهرهوري از تكنولوژي اشاره کرد.
اما عوارض متعاقب سزارين بسيار بيشتر از زايمان طبيعي است. برخي از اين عوارض عبارتند از عفونت رحمي، تب، عفونت شديد زخم و مرگ سلولي جدار شكم، عفونت شكمي، خونريزي، عوارض بيهوشي، آسيب دستگاه ادراري، تشكيل ترومبوز در پاها، افزايش مرگ و مير مادران، هزينه‌هاي بالاي بيمارستاني، بيماري‌هاي تنفسي نوزاد، افزايش خفگي زايماني و برش ناشي از تيغ جراحي در نوزاد.
ميزان مرگ مادر در اثر سزارين 2 تا 3 برابر زایمان طبیعی است/ خطر مرگ نوزادان متولدشده با سزارين، چهار برابر نوزادان حاصل از زايمان طبيعي
ميزان مرگ مادر در اثر سزارين 2 الي 3 برابر نسبت به تولد واژينال است. خطر مرگ نوزادان متولدشده با سزارين، چهار برابر نوزادان حاصل زايمان طبيعي است. همچنين نوزادان حاصل از سزارين، 5 برابر بيش از نوزادن متولدشده با زايمان طبيعي در خطر ابتلا به افزايش اوليه فشار خون ريوي هستند.
با توجه به آمار بالاي سزارين در ايران، نسبت به استانداردهاي تعيين‌شده توسط سازمان بهداشت جهاني و با توجه به عوارض بسيار زياد آن، نسبت به زايمان طبيعي، پژوهشگران برآن شدند تا مطالعه‌اي با هدف تعيين عوارض نوزادي در نوزادان حاصل از سزارين انتخابي و زايمان طبيعي انجام دهند.
روش پژوهش
اين مطالعه يك مطالعه توصيفي- تحليلي مقطعي است كه بر روي 770 نوزاد ترم در بيمارستان‌هاي قائم (عج) و امام رضا (ع) در شهر مشهد انجام شد. جمعيت موردمطالعه نوزادان ترمي بودند كه در اين دو بيمارستان متولد شده بودند.
يافته‌ها
در اين مطالعه، 53.3 درصد (228 نفر) نوزادانی که با سزارین متولد شده‌اند مذکر و 48.3 درصد (166 نفر) نوزادان متولدشده به روش زايمان طبيعي مذكر بودند. سن بارداري بين 38 تا 41 هفته و با ميانگين 40.03 و سن مادران بين 16 تا 44 سال و با ميانگين 28.7 بود .تفاوت ميانگين سن مادران در زايمان طبيعي 27.2 سال و در زايمان سزارين 30.8 سال بود که از نظر آماري معنادار است
سندرم زجر تنفسي نوزاد نوزادان سزارینی را تهدید می‌کند
خطر بروز عوارض تنفسي (تاكي پنه‌گذراي نوزادي و سندرم زجر تنفسي) در نوزادان اين پژوهش با زايمان، به بروز سندرم زجر تنفسي نوزاد در سزارين 31 نفر (7.3 درصد) و در زايمان طبيعي 12 نفر (3.7 درصد) اشاره دارد. همچنین خفگي زايماني در سزارين 14 نفر (3.4 درصد) و زايمان طبيعي 24 نفر (7 درصد) بود. بروز تاكي پنه‌گذرا در سزارين 14 نفر (3.3 درصد) و در زايمان طبيعي 2 نفر (0.6 درصد). بود كه تفاوت حاصله نیز معنادار است.
انجام زایمان طبیعی توسط افراد کم‌تجربه‌تر و عوارض آن برای نوزاد
در مطالعه حاضر، خطر بروز عوارض تنفسي (تاكي پنه نوزادي و سندرم زجر جنيني) در نوزادان متولدشده به روش سزارين انتخابي از زايمان طبيعي بيشتر بود، ولي بروز خفگي زايماني، نياز به احيا، سپسيس و ميزان نياز به بستري در بخش مراقبت‌هاي ويژه، در زايمان طبيعي بيشتر بود. این یافته‌ها بیان‌گر آن است که به‌طور كلي، سزارين در پيشگيري از صدمات و تروماهاي زايماني نقش مهمي دارد. تروماهاي زايماني به صدماتي گفته مي‌شود كه در جريان زايمان به‌صورت اجتناب‌پذير يا اجتناب‌ناپذير رخ مي‌دهند. دلیل این امر انجام زايمان‌هاي طبيعي توسط افراد كم‌تجربه‌تر است.
به‌طور کل یافته‌های مطالعه حاضر نشان می‌دهد عوارض تهديدكننده حيات مانند سندرم زجر تنفسي نوزاد و نيز تاكي پنه‌گذراي نوزادي در نوزادان حاصل از سزارين به‌طور معناداري بيشتر از نوزادان زايمان طبيعي است؛ لذا توصيه مي‌شود سزارين تنها در مواردي كه جان مادر يا نوزاد در خطر باشد، به‌عنوان يك روش زايماني مدنظر قرار گيرد.
منبع: مهرخانه
