برای خنک شدن شیشه تاکسی را پایین می کشی اما گرمای شهریور ماه آن هم در این آلودگی هوا را به جان می خری تا از هجوم مگس های سفید در امان باشی. این روزه همه جا پیدایشان می شود؛ از غرب و شرق تهران، پارک لاله، خیابان های آزادی و هر جا که درختی جود داشته باشد. سوال مهمی که با وجود این شرایط ایجاد می شود، که آیا این مگس ها بی خطر هستند یا می توانند آسیب زا باشند؟ تا کنون مسئولان نظرات متفاوتی را مطرح کرده اند و برخی آن ها را بی خطر اعلام کرده اند اما در اظهارنظرهای جدید رسول خضری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مگس های سفید را پر خطر اعلام کرد.
سفیدبالک ها از کجا آمده اند؟
مگس سفیدیا سفیدبالک حشراتی در خانواده سفیدبالکان (Aleyrodidae) هستند. بیش از ۱۵۵۰ گونه از این خانواده توصیف شدهاست. سفیدبالکها از آفات مهم و پلیفاژ برای طیف وسیعی از محصولات کشاورزی مهم در بسیاری از نقاط جهان به ویژه در مناطق گرمسیری میباشد. سفیدبالکها در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و به ویژه در شرایط گلخانهای بر روی گیاهان زینتی و محصولات گلخانهای در جمعیتهای خیلی بالا دیده میشوند. اندازه سفیدبالکها کوچک و سطح بدن و بالهای آنها به وسیله پودر سفید رنگی پوشیده شدهاست. در ظاهر این حشرات همانندی زیادی به یک پروانه کوچک دارند، اما در مقیاس کوچکتر، حشرات کامل این خانواده فعال بوده و میتوانند آزادانه به اطراف پرواز کنند و عموماً در زیر برگ گیاهان و در حال تغذیه از شیره گیاهان مشاهده میشوند. این حشرات همانند شتهها تولید مقادیر زیادی عسلک میکنند که این عسلک در گیاهان باعث جذب گرد و خاک و مخصوصاً رشد قارچهای گَندروی میگردد. این عامل سبب کاهش مشتری محصولات گیاهان زینتی و گیاهان گلخانهای در بازار میشود. سفیدبالکها همانند شتهها از توانایی بسیار بالایی در تولید مثل برخوردارند و جمعیت خود را در مدت زمان کوتاهی بسیار افزایش میدهند. از دلایل مهم طغیان این حشره در محیط شهری تغییرات اکو سیستم است؛ یعنی حشرات شکارگر از جمله زنبورها (که مگس سفید را شکار میکنند) از بین میروند، در نتیجه مگسهای سفید افزایش مییابند. بررسیها نشان میدهد افزایش جمعیت مگس سفید با از بین رفتن پارازیتهای حشره به دلیل سمپاشیهای بیرویه و مبارزه شیمیایی با آفات در اطراف شهر تهران و در سطح شهر و برخی مناطق مانند منطقه شش ایجاد شده است.
آیا مگس ها ناقل بیماری اند؟
گمانه های فراوانی در مورد اینکه مگس هاس سفید میتوانند باعث بیماری شوند یا خیر وجود دارد. پیشتر از این علی محمد شاعری رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری گفته بود: با توجه به افزایش دمای هوا در ماه های اخیر تکثیر این حشره بسیار زیاد بوده که موجب شده در شهر بیشتر به چشم بیایند اما هیچگونه ضرری برای انسان نداشته و ابدا جای نگرانی وجود ندارد. اما یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید بر اینکه مگس سفید احتمال ابتلا به آلرژی و بیماریهای خطرناک را به دنبال دارد گفت: مگس سفید حشرهای ریز است که میتواند وارد اعماق ریه شود و تمام بیماریهای ویروسی و خارجی را منتقل کند، بنابراین باید نگاه ویژه، درست و قوی برای رفع این مشکل در مسوولان مربوطه به خصوص شهرداری و شورای شهر تهران وجود داشته باشد. رسول خضری به بررسی آفات و خطرات مگس سفید برای انسان پرداخت و گفت: هر نوع حشرهای عوارض و تبعاتی برای سلامتی انسان به دنبال خواهد داشت که اولین عارضه آلرژی است. این قاعده در مورد مگس سفید نیز صدق میکند و امکان ابتلا به آلرژی برای کسانی که در معرض مگس سفید قرار میگیرند، وجود دارد. وی با بیان اینکه در هوای آلوده تهران و با احتمال ابتلای مردم به تنگی نفس و آسم حشرهای همچون مگس سفید احتمال ابتلا به آلرژی را بیشتر میکند، افزود: اگر هوای تهران پاکتر بود احتمال ابتلا به آلرژی خیلی کمتر بود حال که آلودگی هوا در پایتخت وجود دارد وجود چنین شرایطی ضرر بیشتری را به سلامتی انسان وارد میکند. خضری با تاکید بر لزوم بررسی بیماریهای احتمالی از مگس سفید به بدن انسان گفت: علاوه بر آلرژی این حشره میتواند ناقل بیماریهای دیگر به خصوص بیماریهای تنفسی باشد، مگس سفید حشره ریزی است که میتواند به راحتی وارد مجاری تنفسی شود و هر نوع بیماری در محیط و انواع قارچ را وارد بدن انسان کند. وی در واکنش به اینکه دلیل هجوم مگس سفید به پایتخت استفاده بی رویه از سموم در باغات و مزارع اطراف تهران است گفت: با توجه به سابقه استفاده از سموم بیولوژیک در مزارع پیرانشهر برای نابودی حشره لارو جوانهخوار بلوط معتقدم که استفاده از سموم دلیلی برای هجوم مگس سفید به تهران نیست و عوامل دیگری همچون کاهش بارندگی تاثیر گذار بوده است.
شهرداری و مقابله با مگس های سفید
علی محمد شاعری رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران گفته بود شهرداری تهران اقدامات گسترده ای برای مقابله با این حشرات آغاز کرده است، بر همین اساس در مناطقی که احتمال وجود این حشره بیشتر است با برچسب ها، نوار و کارت های زرد رنگ تحت پوشش قرار گرفته اند. شستشوی درختان با صابون پالیزین (صابون حشره کش و کنه کش ) افزایش یافته و در برخی مناطق از روزی یکبار به دو یا چندبار افزایش داشته است. تاکید شهرداری تهران استفاده از روش های غیر شیمیایی برای مبارزه با سفید بالکهاست. وی ابراز امیدواری کرده که با استفاده از نوارهای زرد رنگ و آبشویی کانون های آلوده بتوانند تا حد زیادی در کنترل سفیدبالک ها موفق شوند.وی ادامه داده است: اما با توجه به افزایش دمای هوا در ماه های اخیر تکثیر این حشره بسیار زیاد بوده که موجب شده در شهر بیشتر به چشم بیایند اما هیچگونه ضرری برای انسان نداشته و ابدا جای نگرانی وجود ندارد. با اقدامات انجام شده توسط شهرداری تهران و کاهش دما، معضل سفیدبالک ها مرتفع می شود.
شناسایی کانون های اصلی آلوده
پیش از این نیز رئیس اداره فضای سبز منطقه 6 شهرداری تهران از تداوم مقابله سفید بالک ها با استفاده از سموم غیر شیمیایی و کارت های آبی و زرد در این منطقه خبر داد و افزود: کانون های اصلی آلوده به این حشرات در منطقه شناسایی شده اند. سیدرضا خاتمی گفت: آفت سفید بالک طی سال گذشته و بدون هیچگونه سابقه قبلی در سطح تهران شایع شده که طی ماههای اخیر به صورت انفجاری طغیان کرده است. وی با اشاره به اینکه بر اساس سیکل زندگی این آفت و تجدید نسل کوتاه مدت آن طغیان سفیدبالک ها در سال جاری پیش بینی شده بود گفت: مانیتورینگ این حشره در دستور کار اداره فضای سبزمنطقه قرار گرفته بود و ضمن انجام بازدید های مستمر و نصب رولهای زرد، وضعیت آفت به طور مستمر رصد می شد. به گفته خاتمی، تاکنون بیش از 600 کارت زرد و 2900 رول زرد بر روی 21 هزار و 500 هزار اصله درخت در محدوده منطقه 6 نصب شده است. همچنین نسبت به آبشویی مستمر به صورت شبانه با صابونهای گیاهی و سمپاشی درختان توت با سموم غیرشیمیایی و سازگار با محیط زیست اقدام شده است.
شهروندان می توانند برای نصب کارت ها و نوارهای زرد رنگ برای مقابله با سفیدبالک ها در معابر می توانند با سامانه 137 شهرداری تهران تماس حاصل نمایند اما برای نصب این کارت ها در منازل باید با نواحی تماس حاصل نمایند.
9صبح