مدتی است که حواله خودروهای وارداتی با قیمتهای عجیب و غریب در بازار آزاد به فروش میرسد. در این میان افرادی هستند که از طریق ثبت نام خودروهای وارداتی مبالغ هنگفتی به جیب میزنند.
به عنوان مثال حواله خودروهای وارداتی مانند سوزوکی سیاز و تویوتا کرولا در بازار آزاد به قیمت ۱ میلیارد تومان به فروش میرسد.
به نوعی میتوان گفت این افراد تنها با ثبت نام خودرو و فروش حواله به سادگی ۱ میلیارد تومان صاحب میشوند. به نظر میرسد نه تنها سامانه یکپارچه خودرو باعث تنظیم بازار نشد بلکه باعث روانه کردن پول به جیب دلالان شده است.
وقت خداحافظی با سامانه یکپارچه است؟
اخیرا با اعلام دستورالعمل جدید شورای رقابت، مشخص شد سیاستگذار دیگر به دنبال استفاده از سامانه یکپارچه در قالب سازوکار قبلی نیست و وظیفهای جدید برای آن تعریف شده است.
تا قبل از این دستورالعمل و طبق آنچه شورای رقابت مصوب کرده بود، همه عرضهکنندگان خودرو اعم از تولیدکنندگان بزرگ وابسته به دولت، مونتاژکاران و واردکنندهها، باید محصولات خود را در سامانه یکپارچه عرضه می کردند. در واقع امکان فروش خودروها در پلتفرمی غیر از سامانه یکپارچه تقریبا وجود نداشت.
منهای خردهفروشیها، طی دو مرحله حدود دومیلیون دستگاه خودروی داخلی و مونتاژی در سامانه یکپارچه (حدفاصل اسفند تا خرداد) فروخته شد (به عبارت بهتر، دومیلیون نفر در نوبت خرید خودرو قرار گرفتند) و علاوه بر آن، پیشفروش وارداتیها نیز در همین سامانه صورت گرفت.
حالا طبق آنچه از دستورالعمل جدید برمیآید، ظاهرا دیگر الزامی بابت عرضه خودروها در سامانه یکپارچه وجود ندارد، بنابراین عرضهکنندگان میتوانند محصولات خود را مستقیم بفروشند. البته اینجا یک ابهام وجود دارد، اینکه آیا دور بعدی فروش خودروهای وارداتی در همین سامانه خواهد بود یا واردکنندگان میتوانند خود اقدام به فروش کنند؟
بههرحال دستورالعمل جدید تنظیم بازار خودرو، به این معناست که سامانه یکپارچه کارکرد قبلی را نخواهد داشت و کارکرد جدید به این صورت است که عرضهکنندگان خودرو باید در زمان انعقاد قرارداد فروش، اطلاعات مربوط به خودروهای عرضهشده را در سامانه یکپارچه ثبت کنند.
نظارت بر عملکرد عرضهکنندگان خودرو در این سامانه نیز بر عهده وزارت صمت قرار گرفته است. این در حالی است که سخنگوی اقتصادی دولت در نشست خبری دیروز خود در پاسخ به پرسشی مبنی بر انحلال سامانه یکپارچه، گفت: انحلال این سامانه در دستور کار دولت نیست و تغییر در آن را کاملا رد میکنیم.
روزگارخودرو