محمد زعیم‌زاده، جانشین سردبیر: اواخر شهریورماه مجلسی‌ها لایحه عفاف و حجاب را تصویب کردند و بر مبنای آن قرار شد لایحه به‌مدت سه‌سال به‌صورت آزمایشی اجرایی شود.
متن اولیه این لایحه توسط قوه قضائیه تدوین شده بود و بعد هم دولت موادی را به آن اضافه کرد. مجلسی‌ها چند ماده به لایحه اضافه کردند و با ۸۵ ماده شدن لایحه قرار شد، لایحه نه در صحن که در کمیسیون بررسی شود. با این حال برخی بندهای موجود در لایحه مثل مجازات‌های نقدی به علت بدپوششی یا مجازات راننده در صورت بدحجابی مسافر واکنش‌های زیادی به همراه داشته است. جلیل محبی، عضو مرکز پژوهش‌های مجلس معتقد است میزان بالای جریمه نقدی به علت بدپوششی، بازدارندگی ایجاد می‌کند. وی درباره احتمال ایجاد درگیری با در نظرگرفتن جریمه برای راننده نیز معتقد است راننده می‌گوید چون جریمه می‌شوم، شما را نمی‌رسانم. درگیری هم نمی‌شود. مردم می‌پذیرند که چرا راننده باید جور بی‌مسئولیتی یک نفر دیگر در موضوع حجاب را بکشد. این تعامل ایجاد می‌کند برعکس تصور شما. یک بار هست که راننده به‌خاطر اعتقادش می‌گوید این باعث دعوا می‌شود. دومی به‌خاطر جریمه است. در ادامه مشروح گفت‌وگوی ما با این عضو مرکز پژوهش‌ها و دبیراسبق ستاد امر به معروف و نهی را که از طراحان اصلی لایحه عفاف و حجاب است، می‌خوانید.
تازه فهم حدود و ثغور این بدپوششی هم سلیقه‌ای است.
بله سلیقه‌ای است. برنامه‌ریزی ماحدود یک میلیون نفر است. اینها ساختارشکن نیستند، کسانی هستند که مشمول قانون می‌شوند. آن کسی که کمی از موهایش بیرون است، مشمول ماده 638 قانون مجازات اسلامی می‌شود. اما نکته اینجاست دستگاه قضا و پلیس مسامحه‌اش در این موضوع چقدر است؟ هیچ رئیس پلیسی نداشتیم که در این مدت بگوید که می‌خواهم حجاب شرعی را تماما رعایت کنید. هیچ قاضی‌ای هم در این زمینه حکم نداده است. قانون‌گذار از صفر تا صد را جرم‌انگاری می‌کند، می‌گوید عدم رعایت حجاب شرعی سه میلیون تومان، برهنگی کامل هم مجازات حبس دارد. اما اینکه این چهار لایه با چه تسامحی توسط پلیس و دستگاه قضا اجرا می‌شود، یک امر مرتبط با تصمیم‌گیری اجرایی است. در حالی که قانون باید شرعی و معطوف به اجرا باشد که لایحه جدید این ویژگی را دارد.
یکی از انتقاداتی که به این طرح شده بود این بود که اگر مثلا یک راننده تاکسی، مسافری داشته باشد که در ماشینش حجاب را رعایت نمی‌کند، این راننده جریمه نقدی می‌شود. آیا این عادلانه است؟ آیا این باعث به جان هم افتادن مردم نمی‌شود؟ مثلا مواردی که درخصوص کسب‌وکارهای مجازی یا درخصوص تورهای گردشگری در قانون آمده است.
این چیزی که تصویب شده، ۵۰ درصدش پیشنهاد ما است و این موردی که گفتید جزء موارد پیشنهادی ما نیست. ما با پلمب کسب‌وکارهای مجازی مخالفیم. چیزی که بازدارنده است، جزای نقدی است. چون این آدم از این کسب‌وکار مجازی در حال پول درآوردن است، خودش و درآمدش را به خطر نمی‌اندازد. در مورد این پلمب تحقیق میدانی کردیم. گفتیم می‌خواهیم پلمب کنیم، گفتند این کار را نکنید. گفتیم بدپوشش راه ندهید. گفتند می‌توانیم این کار را انجام بدهیم؟! اما می‌گوییم شما باید دوربین‌ها را در اختیار فراجا قرار بدهید. صاحب کار هم می‌گوید چشم دوربین‌ها برای تو! اینکه می‌گویید این درگیری بین مردم است، برعکس است. اینکه راننده با مسافر درگیر شود یا نشود الان است که اتفاق می‌افتد. چون می‌گویند برخوردها سلیقه‌ای است. راننده حزب‌اللهی و معتقد باشد، تذکر می‌دهد. سوپرحزب‌اللهی باشد، مسافر را پیاده می‌کند.
نه، حرفم در مورد آدم‌های معمولی بدون هیچ گرایش سیاسی و دینی است.
کاری انجام نمی‌دهد. در هر صورت قانون الان اجرا نمی‌شود. اما وقتی برای پلیس جریمه بگذارید؛ راننده می‌گوید من جریمه می‌شوم و به مسافر تذکر می‌دهد.
راننده جریمه می‌شود. مسافر که جریمه‌ای برایش نیست.
راننده می‌گوید چون جریمه می‌شوم، شما را نمی‌رسانم. درگیری هم نمی‌شود. مردم می‌پذیرند که چرا راننده باید جور بی‌مسئولیتی یک نفر دیگر در موضوع حجاب را بکشد. این تعامل ایجاد می‌کند برعکس تصور شما. یک بار هست که راننده به خاطر اعتقادش می‌گوید این باعث دعوا می‌شود. دومی به خاطر جریمه است.
الان اگر در این قانون برهنگی باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟
برهنگی دستگیری دارد. چون در این افکارسنجی که داشتیم مردم می‌گویند اگر نیمه‌برهنه بود دستگیر کنید. این قانون تصویب نشود ده سال دیگر مردم می‌گویند با برهنه هم کار نداشته باشید. شما نیازمند قانون برای بازدارندگی هستید.
چند ماه پیش دختری برهنه بیرون آمده بود، دستگیر شد و شش ماه به زندان رفت. تجربه زیسته در دنیا می‌گوید که این مدلی از قانونگذاری است و البته در جاهایی هم اجرا نمی‌شود. مسامحه وجود دارد. در همین ترکیه تعداد زیادی در انتخابات شرکت می‌کنند. دولت به هدفش می‌رسد و دیگر آن عده کمی که شرکت نکردند را کاری ندارد. اما اگر الان شرکت در انتخابات به ۵۰ درصد برسد، می‌گوید قانون را اجرا می‌کنم. تصور غلطی که از قانونگذاری وجود دارد این است که مثلا به من می‌گویند قانونی که مجلس نوشته است فردا همه باید چادری شوند. اصلا قانون برای این نوشته نمی‌شود. هیچ کس در هیچ جای دنیا قانون نمی‌نویسد که همه موارد اجرا شود. در اسلام هم این نیست، آن مواردی که در قانون حجاب صددرصد اجرا می‌شود، با زور قانون نیست با این است که فرهنگ مردم تغییر کند. شما عکس‌های شهرهای کوچک قبل از انقلاب را ببینید متوجه می‌شوید که چیزی به اسم بی‌حجابی وجود ندارد. فرهنگ‌شان عوض نشد. فرهنگ تهران و چند شهر تغییر کرد.
فرهیختکان
شتر در خواب بیند پنبه دانه