ایام مسلمیه طلیعه عزاداری‌های محرم حسینی است، این عزاداری‌ها سابقه ۱۳۰ ساله دارد و چون در روایتی از امام هادی(ع) زیارت عبدالعظیم حسنی(ع) به‌مثابه زیارت کربلا است، برنامه‌های مسلمیه در این آستان اجرا می‌شود.
روزهای 6، 7 و 8 ذی‌الحجه در تقویم آئین های عزاداری شیعه به دلیل همزمانی با ایام شهادت حضرت مسلم بن عقیل(ع)، سفیر اعزامی امام حسین(ع) به کوفه، «مسلمیه» نام‌گذاری شده است. به مناسبت فرا رسیدن این ایام و به منظور بررسی سبقه این عزاداری ها با «محمدتقی فواکهی»، از اعضای هیأت قدیمی بزازها گفت وگو کرده ایم که در ادامه می آید:
برگزاری مراسم عزاداری شهادت حضرت مسلم بن عقیل(ع) از چه زمانی به شیوه فعلی مرسوم شده است؟
بنیان گذار این آئین سنتی فردی از اهالی کربلا به نام «حاج مرزوق» بوده است که هیأت بنی فاطمه (س) در حدود ۱۳۰ سال قبل او را به ایران دعوت کرد. او پس از آمدن به ایران برای روز شهادت حضرت مسلم(ع) برنامه‌ریزی کرد و قرار شد دسته راه بیندازند و عزاداری کنند که رفته رفته به صورتی در آمد که در شب اوّل، هیئت بنی فاطمه(س) و هیئت بزّازها و دسته هایی از قنات آباد و شهرری به حرم حضرت عبدالعظیم حسینی(ع) می آمدند و شب دوّم مخصوص «جامعة وعّاظ تهران» بود و شب سوّم نیز روحانیون «سادات شیرازی» می‌آمدند و یکی از آنها سخنرانی می‌کرد.
درباره حاج مرزوق توضیح بیشتری بدهید.
حاج محمد مرزوق طلبه اهل کربلا بود که در حدود ۱۳۰ سال پیش اهالی هیأت بزازهای بازار تهران از او دعوت می‌کنند تا به ایران بیایند ولی او قبول نمی‌کند اما در پی دعوت دوم که از سوی هیأت بنی‌فاطمه(س) صورت می‌گیرد، در سال ۱۲۷۰ هجری شمسی، حاج محمد مرزوق عرب حائری از کربلا راهی ایران می‌شود و شیوه سینه زنی سنتی را در ایران بنیان کرد که توسط هیأت بزازها، پیرعطاء و بنی‌فاطمه ادامه یافت.
با این حساب سابقه برگزاری مراسم عزاداری مسلمیه برای بیش از صد سال پیش است؟
عزاداری مسلمیه در زمان حضور حاج مرزوق یعنی حدود 130 سال پیش مرسوم شده است و از آن زمان تاکنون هیأت‌های عزاداری با راه‌اندازی دسته عزا در این ایام به حرم عبدالعظیم حسنی(ع) می‌روند.
چرا حرم عبدالعظیم حسنی به عنوان مرکز ثقل عزاداری مسلمیه انتخاب شده است؟
امام هادی (ع) فرموده اند: «مَن زارَ عَبدالعَظیمِ الحَسَنی(ع) بِرِی کَمَن زارَ الحُسَین(ع) بِکَربَلا؛ اگر قبر عبدالعظیم را در شهر ری زیارت کنید، چنان است که گویی امام حسین علیه السلام را در کربلا زیارت کرده اید» بنابراین باتوجه به آن‌که هیأت‌ها امکان حضور در کربلا را در این ایام ندارند لذا برای عزاداری در حرم عبدالعظیم حسنی(ع) حاضر می شوند.
اهمیت عزاداری برای ایام شهادت مسلم بن عقیل(ع) در چیست؟
ایام مسلمیه طلیعه ماه پیروزی خون بر شمشیر، ماه محرم الحرام است که مشارکت جوانان و هیئات مذهبی، نمایانگر ظرفیت بالای فرهنگی این مراسم و آئین است. این عزاداری به نوعی آمادگی برای عزای محرم است.
در ایام مسلمیه شهادت امام باقر(ع) هم قرار دارد، آیا برگزاری این مراسم عزاداری به شیوه فعلی موجب مغفول ماندن شهادت این یادگار کربلا نیست؟
به هیچ عنوان این گونه نیست، مراسم عزاداری شهادت امام باقر(ع) حال و هوای دیگری به ایام مسلمیه می‌دهد زیرا ایشان از اولیه عزاداران و روضه خوانان کربلا بودند.
هیأت بزازها از چه زمانی برنامه عزاداری در ایام مسلمیه را دارد؟
هیأت بزازها جزء قدیمی‌ترین هیأت‌های کشور محسوب می‌شود و با ۱۳۴ سال سابقه، مشغول فعالیت است و جزء اولین هیأت‌هایی محسوب می‌شود که دسته عزاداری به سمت حرم عبدالعظیم حسنی(ع) به راه انداخت.
هیأت بزازها در ابتدا به دلیل جلوگیری از برگزاری مراسم ها، به صورت خانگی برگزار می‌شد و بعدها در مسجد میرزا موسی و سپس مسجد سید عزیزالله برنامه هایش را اجرا می کرد تا در نهایت حسینیه صنف بزاز تهران در خیابان خیام ساخته شد و محل اصلی برگزاری مراسم‌های این هیأت شد.
بانیان اصلی این هیأت، بزازان بازار تهران بودند که هیأت جان نثاران حسینی صنف بزاز تهران را تشکیل دادند
شبستان
