آیا این گفته‌ها درباره این داروی معجزه‌گر حقیقت دارد؟

اختصاصی «تابناک با تو» - گلوتاتیون چیست؟ گلوتاتیون آنتی‌اکسیدانی قدرتمند است که به گفتهٔ محققان مزایای متعددی برای سلامتی دارد. این اظهارنظر‌ها باعث شده‌اند تا بیش از پیش به این آنتی‌اکسیدان توجه شود. بعضی از مردم باور دارند که این ماده خواص ضدپیری دارد، برای درمان اوتیسم مفید است و سوخت‌وساز چربی‌ها را افزایش می‌دهد و حتی از بروز سرطان هم جلوگیری می‌کند. اما آیا این گفته‌ها حقیقت دارند؟ با ما همراه باشید تا با خواص این آنتی‌اکسیدان آشنا شوید.

گلوتاتیون آنتی‌اکسیدانی قدرتمند است که در تمامی سلول‌های بدن وجود دارد. این آنتی‌اکسیدان از سه مولکول مختلف تشکیل شده است که ما به آن‌ها آمینواسید می‌گوییم.

آمینواسید‌ها طبق الگو‌های مختلفی ترکیب می‌شوند تا پروتئین‌های موجود در بدن را تشکیل دهند.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد گلوتاتیون این است که به‌طور طبیعی در کبد تولید می‌شود؛ اتفاقی که برای بیشتر آنتی‌اکسیدان‌ها نمی‌افتد.

گلوتاتیون کارکرد‌های بسیاری دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

* ساخت دی‌اِن‌اِی که پایهٔ اصلی پروتئین‌ها و سلول‌هاست؛
* تقویت سیستم ایمنی؛
* تشکیل سلول‌های اسپرم؛
* تجزیهٔ بعضی از رادیکال‌های آزاد؛
* بهبود کارکرد بعضی از آنزیم‌ها؛
* بازسازی ویتامین C و ویتامین E؛
* خارج کردن جیوهٔ موجود در مغز (باقی ماندن جیوه در مغز می‌تواند خطرساز باشد و منجر به بروز برخی اختلالات مغزی و عصبی شود)؛
* کمک به کبد و کیسهٔ صفرا برای کنار آمدن با چربی‌ها؛
* کمک به مرگ سلولیِ رایج در بدن (فرایندی که به خزان یاخته‌ای یا آپوپتوز معروف است).

نشانه‌های کمبود گلوتاتیون چیست؟

کمبود گلوتایتون (GSH) می تواند یک بیماری ملایم، متوسط یا شدید ایجاد کند که بعضی از این علائم می ‌تواند کم‌ خونی، تجمع بیش از حد اسید در بدن (متابولیک اسیدوز)، عفونت‌ های مداوم و علائم ناشی از مشکلات مغز مثل تشنج، اختلال فکری و از دست دادن هماهنگی بدن باشد.

چه غذا‌هایی حاوی مقدار بالای گلوتاتیون است؟

غذا‌های خاصی که به طور طبیعی غنی از GSH باشند وجود ندارد، اما غذا‌ها و مکمل‌هایی هستند که برای تقویت گلوتاتیون در بدن شناخته شده اند. اساسا، اگر شما به طور منظم از این ۹ غذا و مکمل غذایی را برای رسیدن به اهداف کلی سلامتی خود استفاده کنید، از مزایای طبیعی گلوتاتیون نیز بهره‌مند خواهید شد. این یک بازی دو سر برد است.

خار شیر (خار مریم) یا Milk Thistle

قرن هاست که خار شیر در طب سنتی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد و از مدت‌ها پیش به عنوان یک درمان برای اختلال عملکرد ایمنی مورد تحسین واقع شده است. به طور خاص، سیلیمارین، یک مجموعه منحصر به فرد فلاونوئید مشتق شده از گیاه شیر است که برای آسیب کبدی و بیماری مجاری صفراوی استفاده شده است.

طبق گفته دانشمندان، راز مربوط به مهارت درمان خار شیر، توانایی آن برای افزایش GSH است. در واکنش به افزایش سطح گلوتاتیون در موش ها، کشف شد که خار شیر می‌تواند به حفظ کبد از مسمومیت در حضور مصرف الکل که باعث کاهش گلوتاتیون می‌شود، کمک کند.

پروتئین آب پنیر

پروتئین آب پنیر با افزایش سیستئین که کمک می‌کند تا گلوتاتیون دوباره بازسازی شود، گلوتاتیون را ذخیره می‌کند.

بر اساس مطالعات اخیر، پروتئین آب پنیر مکملی ایده آل است که به طور طبیعی گلوتاتیون را افزایش داده و برای مبارزه با سرطان، تقویت سیستم ایمنی، افزایش متابولیسم و کاهش اشتها نیز موثر واقع می‌شود.

خریدن نوعی پروتئین آب پنیر که غنی از گلوتاتیون باشد نکته بسیار مهمی است. از خرید پروتیین آب پنیری که فرآوری و یا ایزوله شده، اجتناب کنید. باید به دنبال پروتیین آب پنیری باشید که از شیر بز علف خوار به دست آمده باشد، چرا که در این صورت هم طبیعی و ارگانیک است و هم عاری از آفت کش ها، هورمون ها، ارگانیسم‌های اصلاح شده ژنتیکی شیرین کننده‌های مصنوعی و عاری از گلوتن است.

غذا‌های سولفوردار یا گوگردی

از اواسط دهه ۱۹۹۰، یک واقعیت ثابت شده است که وقتی مصرف اسید آمینه سولفوریک کافی نباشد، غلظت GSH کبد و ریه‌ها بسیار کاهش می‌یابد. این یکی از دلایلی است که من توصیه می‌کنم باید سبزیجات چلیپایى که غنی از سولفور هستند، به عنوان بخش مهمی از هر گونه رژیم سلامتی طبیعی باشد.

این موارد عبارتند از:

گیاه منداب (Arugula)
کلم بوک چوی
کلم بروکلی
کلم بروکسل
کلم
گل کلم
کولارد سبز
کلم پیچ
خردل برگی
تربچه
شلغم
آب تره یا شاهی آبی

NAC

عصاره N- acetyl cystein به عنوان یک آنتی اکسیدان مشتقی از اسید آمینه‌ی سیستئین است که با افزایش گلوتاتیون به کاهش شدت و تکرر حملات تنفسی و رقیق شدن خلط کمک می‌کند و در نتیجه به عنوان یک درمان موثر آسم عمل می‌کند.

در واقع NAC یکی از مکمل‌هایی است که GSH را افزایش می‌دهد و اخیرا در درمان اختلالات عصبی مثل اعتیاد، رفتار‌های وسواسی، اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی به شدت موثر بوده است. توصیه می‌شود روزانه ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون میلیگرم از این مکمل مصرف کنید.

آلفا لیپوئیک اسید (α-Lipoic Acid)

اسید لیپوئیک کمک می‌کند تا سطح GSH که با هر گونه فعالیت‌های سیستم ایمنی تخریب می‌شود، به حالت عادی برگردد. در واقع، این بخشی از برنامه معکوس طبیعی دیابت است. تنها ۳۰۰ تا ۲۲۰۰ میلی گرم اسید آلفا لیپوئیک روزانه به حساسیت انسولین کمک می‌کند و علائم نوروپاتی دیابتی را کاهش می‌دهد. همچنین نشان داده است که از نظر بالینی این مکمل می‌تواند وضعیت گلوتاتیون خون را بازگرداند و عملکرد لنفوسیت‌ها در بیماران اچ آی وی / ایدز را بهبود بخشد.

مواد مغذی متیلاسیون (ویتامین B۶، B۹، B۱۲ و بیوتین)

به گفته دکتر مارک هایمن، مواد مغذی متیلاسیون “شاید مهمترین عامل برای تولید گلوتاتیون در بدن باشند. ”

بهترین راه طبیعی حفظ کردن ترکیبات متیلاسیون در سطوح بهینه این است که به سادگی غذا‌های سرشار از فولات را بخورید.

نخود ½ فنجان: ۵۵۷ میکروگرم (بیش از ۱۰۰٪ DV)
جگر – ۳ اونس: ۲۲۱ میکروگرم (۵۵٪ DV)
لوبیا پینتو – ½ فنجان: ۱۴۶ میکروگرم (۳۷٪ DV)
عدس – ½ فنجان: ۱۷۹ میکروگرم (۴۵٪ DV)
اسفناج – ۱ فنجان: ۵۶ میکروگرم (۱۴٪ DV)
مارچوبه – ½ cup: ۱۳۴ میکروگرم (۳۳٪ DV)
آووکادو – ½ فنجان: ۶۱ میکروگرم (۱۵٪ DV)
چغندر – ½ فنجان: ۶۸ میکروگرم (۱۷٪ DV)
لوبیا چشم بلبلی – ½ cup: ۱۱۲ میکروگرم (۲۸٪ DV)
کلم بروکلی – ۱ فنجان: ۵۷ میکروگرم (۱۴٪ DV)

سلنیوم

سلنیوم به عنوان یک ضد اکسید کننده قوی عمل می‌کند و برای برای ایجاد GSH ضروری است.

از خیره این مواد غذایی سرشار از سلنیوم در یخچال تان مطمئن شوید:

آجیل برزیلی – ۱ اونس: ۵۴۴ میکروگرم (بیش از ۱۰۰٪ DV)
ماهی تن زرد باله – ۳ اونس: ۹۲ میکروگرم (بیش از ۱۰۰٪ DV)
ماهی هالیبوت پخته شده ۳ اونس: ۴۷ میکروگرم (۶۷٪ DV)
ساردین، کنسرو شده – ۳ اونس: ۴۵ میکروگرم (۶۴٪ DV)
بوقلمون بدون استخوان- ۳ اونس: ۳۱ میکروگرم (۴۴٪ DV)
گوشت گاو تغذیه شده با چمن – ۳ اونس: ۳۳ میکروگرم (۴۷٪ DV)
جگر گاو – ۳ اونس: ۲۸ میکروگرم (۴۰٪ DV)
جوجه – ۳ اونس: ۲۲ میکروگرم (۳۱٪ DV)
تخم مرغ – ۱ عدد بزرگ، ۱۵ میکروگرم (۲۱٪ DV)
اسفناج – ۱ فنجان: ۱۱ میکروگرم (۱۶٪ DV)

ویتامین C و E

ویتامین C باعث افزایش گلوتاتیون در گلبول‌های قرمز و لنفوسیت‌ها می‌شود. ویتامین E یک آنتی اکسیدان مهم است که با GSH برای جلوگیری از آسیب ناشی از اکسیژن انفعالی عمل می‌کند و از آنزیم‌های وابسته به گلوتاتیون محافظت می‌کند؛ بنابراین با هم کار کردن ویتامین C و E به بازسازی گلوتاتیون کمک می‌کنند و می‌تواند به حفظ شما از هر بیماری کمک کنند. خوردن این غذا‌های سرشار از ویتامین C و E باید در لیست غذایی ما باشد. آن‌ها با هم به حفظ تعادل در سطوح بهینه کمک می‌کنند به علاوه سیستم ایمنی بدن و عملکرد کلی بدن را افزایش می‌دهند.

ویتامین C

پرتقال – ۱ عدد بزرگ: ۸۲ میلی گرم (بیش از ۱۰۰٪ DV)
فلفل قرمز خرد شده، خام – ½ فنجان: ۹۵ میلی گرم (بیش از ۱۰۰٪ DV)
کلم – ۱ فنجان: ۸۰ میلی گرم (۱۳۴٪ DV)
بوته برزیلی پخته شده – ½ فنجان: ۴۸ میلی گرم (۸۰٪ DV)
کلم بروکلی پخته شده – ½ فنجان: ۵۱ میلی گرم (۱۰۷٪ DV)
توت فرنگی – ½ فنجان: ۴۲ میلی گرم (۷۰٪ DV)
گریپ فروت – ½ فنجان: ۴۳ میلی گرم (۷۱٪ DV)
میوه گواوا – ۱ عدد: ۱۲۵ میلی گرم (بیش از ۱۰۰٪ DV)
کیوی – ۱ قطعه: ۶۴ میلی گرم (۳۳٪ DV)
فلفل سبز خرد شده ½ فنجان: ۶۰ میلی گرم (۱۰۰٪ DV)

ویتامین E

بادام – ۱ اونس: ۷.۳ میلیگرم (۲۷٪ DV)
اسفناج – ۱ دسته: ۶.۹ میلی گرم (۲۶٪ DV)
سیب زمینی شیرین – ۱ قاشق غذاخوری: ۴.۲ میلی گرم (۱۵٪ DV)
آووکادو – ۱ عدد کامل: ۲.۷ میلی گرم (۱۰٪ DV)
جوانه گندم – ۱ اونس: ۴.۵ میلی گرم (۱۷٪ DV)
دانه آفتابگردان – ۲ قاشق غذاخوری: ۴.۲ میلی گرم (۱۵٪ DV)
روغن نخل – ۱ قاشق غذاخوری: ۲.۲ میلی گرم (۱۱٪ DV)
قارچ صدفی خوراکی- ۱ فنجان: ۲ میلی گرم (۷٪ DV)
ماهی قزل آلا – ۳ اونس: ۲ میلی گرم (۷٪ DV)
روغن زیتون – ۱ قاشق غذاخوری: ۲ میلی گرم (۷٪ DV)

جگر گاو

جگر گاو نه تنها در فهرست غذا‌های سرشار از سلنیوم قرار دارد، بلکه نشان داده شده که تولید سلنیوم و گلوتاتیون را بهتر از مکمل‌ها افزایش می‌دهد. مطالعات حاکی از آن است که از آنجا که ارزش غذایی گوشت گاو در کبد آن متمرکز می‌شود، خوردن جگر گاو راهی بسیار موثر برای افزایش سطح گلوتاتیون است.

به علاوه اینکه سطوح سلنیوم در گوشت گاو و در کبد گاو، بسیار بیشتر از مکمل‌ها است. به منظور افزایش تولید سلنیوم و گلوتاتین، توصیه ما به شما استفاده از جگر گاو خشک شده و یا خام با کیفیت بالا است.

خواص گلوتاتیون برای سلامتی

مواردی که درادامه خواهید دید، بخشی از خواص گلوتاتیون هستند:

۱. فعالیت آنتی‌اکسیدانی

رادیکال‌های آزاد موجب بروز علایم کهولت سن می‌شوند و خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را افزایش می‌دهند. آنتی‌اکسیدان‌ها از بدن دربرابر آسیب ناشی از این رادیکال‌ها محافظت می‌کنند.

همان‌طور که پیش از این گفته شد، گلوتاتیون نوعی آنتی‌اکسیدان بسیار قدرتمند است. گلوتاتیون بخشی از این اثرگذاری قابل‌ملاحظه را مدیون حجم زیاد خود در بدن است: این آنتی‌اکسیدان با غلظت بسیار بالایی در تمامی سلول‌های بدن وجود دارد.

۲. جلوگیری از پیشرفت سرطان

بعضی از تحقیقات نشان می‌دهند که گلوتاتیون می‌تواند در پیشگیری از پیشرفت سرطان تأثیرگذار باشد.

درعین‌حال، نکتهٔ دیگری هم در این تحقیقات روشن شده است؛ اینکه گلوتاتیون می‌تواند حساسیت تومور‌های سرطانی را نسبت به شیمی درمانی، که از رایج‌ترین درمان‌های سرطان است، کم کند.

برای مشخص شدن نقش دقیق گلوتاتیون در بهبود سرطان، باید منتظر تحقیقات بیشتری باشیم.

۳. کاهش صدمات سلولی در بیماری‌های کبدی

هپاتیت (التهاب کبد)، سوءمصرف نوشیدنی‌های الکلی و کبد چرب، به سلول‌های کبد آسیب وارد می‌کنند.

آزمایش کوچکی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، مشخص کرد که گلوتاتیون به‌دلیل داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی و سم‌زدایی بدن، می‌تواند صدمات ناشی از کبد چرب غیرالکلی را درمان کند.

البته محققان این آزمایش عنوان کرده‌اند که برای تأیید قطعی این خاصیت گلوتاتیون به تحقیقات گسترده‌تری نیاز است.

۴. افزایش حساسیت انسولین

مقاوت دربرابر انسولین می‌تواند منجر به بروز دیابت نوع ۲ شود. بدن با تولید انسولین، گلوکز (قند) موجود در خون را به سلول‌ها منتقل و از آن به‌عنوان منبع انرژی استفاده می‌کند.

مطالعهٔ کوچکی در سال ۲۰۱۸ مشخص کرد که بدن افراد مقاوم به انسولین، معمولا سطوح کمتری از گلوتاتیون را تولید می‌کند. به‌خصوص اگر افراد سابقهٔ ابتلا به اختلالاتی مثل نوروپاتی (نوعی اختلال عصبی است) یا رتینوپاتی (یا شبکیه رنجوری، نوعی آسیب‌دیدگی در شبکیهٔ چشم است) را هم داشته باشند. پژوهشی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد نیز این نتایج را تأیید می‌کند.

۵. تخفیف علائم بیماری پارکینسون

بنابر نتایج برخی تحقیقات، شواهدی به دست آمده است که نشان می‌دهند با ثابت نگه داشتن سطوح گلوتاتیون در بدن، می‌توان به کاهش علائم بیماری پارکینسون کمک کرد.

این تحقیقات تزریق مکمل گلوتاتیون را به‌عنوان درمانی مناسب برای بیماران مبتلا به پارکینسون پیشنهاد داده‌اند. از سوی دیگر راجع به مصرف قرص مکمل گلوتاتیون توضیح چندانی داده نشده است. به همین خاطر در این مورد هم باید منتظر تحقیقات بیشتری باشیم.

۶. کاهش آسیب ناشی از کولیت رودهٔ بزرگ (کولیت اولسراتیو)

همچون سایر اختلال‌های التهابی، کولیت رودهٔ بزرگ نیز با آسیب اکسایشی (به انگلیسی oxidative damage، به برهم ریختن تعادل میان رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان موجود در بدن گفته می‌شود) و اضطراب در ارتباط است.

طی مطالعاتی که در سال ۲۰۰۳ در این باره صورت گرفت، مشخص شد که مکمل‌های حاوی گلوتاتیون می‌توانند تاحدودی آسیب واردشده به رودهٔ بزرگ را در موش‌ها بهبود بخشند.

البته اثرگذاری گلوتاتیون بر بهبود رودهٔ بزرگ انسان نیازمند بررسی‌های بیشتری است.

۷. درمان اختلال‌های طیف اوتیسم

بخشی از شواهد به‌دست‌آمده از بررسی‌ها، حاکی از آن هستند که سطح گلوتاتیون موجود در بدن کودکان مبتلا به اوتیسم، درمقایسه با دیگر کودکان کمتر است.

در سال ۲۰۱۱، محققان به این نتیجه رسیدند که مکمل خوراکی گلوتاتیون یا آمپول آن می‌تواند به کاهش برخی از علایم اوتیسم کمک کند. البته محققان در این آزمایش بهبود علایم اوتیسم در کودکان را موردبررسی قرار ندادند، بنابراین برای اثبات تأثیر گلوتاتیون در بهبود اوتیسم به بررسی‌های بیشتری نیاز است.

نکاتی در خرید قرص گلوتاتیون

قرص گلوتاتین حاوی ویتامین c در حین انتخاب قرص گلوتاتیون نیز سعی کنید محصولی را خریداری نمایید که در ترکیبات آن از ویتامین C هم استفاده شده باشد. این ویتامین که در کرم ضد لک عالی نیز وجود دارد، به افزایش تأثیر گلوتاتیون در بدن کمک می‌کند. گفته می‌شود که ویتامین E و سلنیم نیز باعث تأثیر بیشتر گلوتاتیون در بدن می‌شود و در نتیجه بد نیست اگر این مواد هم در ترکیب قرص گلوتاتیون سفیدکننده‌ای که تهیه می‌کنید وجود داشته باشند.

در هر حال و مانند همیشه درباره داروها، پیشنهاد می‌کنیم این قرص‌ها را با تجویز پزشک مصرف کنید. از این طریق مطمئن خواهید شد که بهترین قرص را از معتبرترین مراکز دارویی خریداری کرده‌اید.

آخرین نکته‌ای که باید در خصوص قرص‌های گلوتاتیون سفیدکننده در نظر داشته باشید این است که نتیجه مصرف این قرص‌ها در بازه زمانی بلند مدت مشاهده می‌شود و گاهی اوقات ماه‌ها و حتی سال‌ها زمان می‌برد تا شاهد تأثیر این قرص‌ها در روشن شدن پوست خود باشید.

البته مصرف قرص‌های گلوتاتیون از مقدار مشخصی نباید تجاوز کند. در پایان، این نکته را نیز در نظر داشته باشید که با توجه به بازه زمانی طولانی مدت تاثیر قرص‌های گلوتاتیون سفیدکننده پوست، سعی کنید محصولی انتخاب کنید که در دراز مدت امکان تهیه آن وجود داشته باشد.

سخن پایانی

گلوتاتیون یک آنتی اکسیدان مهم است که در درجه اول توسط خود بدن ساخته می‌شود، اما در منابع غذایی نیز یافت می‌شود. متأسفانه، سطح این آنتی اکسیدان، به دلیل عوامل زیادی، چون پیری، رژیم ضعیف غذایی و سبک زندگی بی تحرک می‌تواند کاهش یابد. خوشبختانه، شما می‌توانید با افزایش فعالیت بدنی، اجتناب از مصرف زیاد الکل، خواب کافی و داشتن یک رژیم غذایی متعادل، سطح گلوتاتیون مناسب بدنی خود را حفظ کنید.

مصرف خار مریم، زردچوبه یا مکمل پروتئین آب پنیر ممکن است به تقویت سطح گلوتاتیون شما کمک کند. نهایتا اینکه، روش‌های ساده و طبیعی بسیاری وجود دارد که می‌توان به واسطه آن، سطح این آنتی اکسیدان مهم و قدرتمند در بدن را افزایش داد.