اختصاصی «تابناک با تو» - کروناویروسها (نام علمی: Coronaviruses) خانواده بزرگی از ویروسها و زیر مجموعهٔ کروناویریده هستند که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماریهای شدیدتری همچون سارس، مرس و کووید ۱۹ را شامل میشود. کروناویروسها در دههٔ ۱۹۶۰ کشف شدند و مطالعه بر روی آنها بهطور مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت. این ویروس بهطور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا میکند، با این حال تاکنون هفت کروناویروس منتقل شده به انسان، کشف شدهاست. آخرین نوع آنها، کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2)، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین با همهگیری در انسان شیوع پیدا کرد. کرونا ویروس پس از مدت کوتاهی تمام جهان را درگیر کرد.
نامشناسی
واژه «کروناویروس» از کلمه زبان لاتین "corōna" یا کلمه یونانی "κορώνη" به معنی تاج یا هاله گرفته شدهاست. این واژه به مشخصهٔ ظاهری ویریونها (شکل عفونی ویروس) که در زیر میکروسکوپ الکترونی دیده میشود، اشاره دارد که حاشیهای از سطح بزرگ و پیازدار داشته و یادآور تصویری از یک تاج سلطنتی، یا تاج خورشیدی است. از این رو کروناویروس را «ویروس تاجدار» نیز مینامند.
کرونای انگلیسی چیست؟
چندین کشور اروپایی پروازهای خود از انگلیس را به دلیل ترس از کرونا ویروس جدید که میلیون ها نفر را در انگلیس مجبور به لغو برنامه های کریسمس خود کرده، ممنوع کرده اند.
آلمان، هلند، بلژیک، اتریش و ایتالیا محدودیت های سفر به انگلیس را اعلام کردند زیرا دانشمندان هشدار دادند که سویه جدید کروناویروس با سرعت بیشتری نسبت به نسل قبلی خود در حال گسترش است.
ان بی سی نیوز در همین باره نوشت: با افزایش سریع سطح عفونت بیماری در انگلیس، "بوریس جانسون" نخست وزیر انگلیس روز شنبه در یک کنفرانس خبری گفت که لندن و جنوب شرقی انگلیس تحت سخت ترین قوانین قرنطینه معروف به سطح ۴ قرار خواهند گرفت که در نتیجه فروشگاه های غیر ضروری، سالن های ورزشی، سینماها، آرایشگاه ها و سالن های بولینگ به مدت دو هفته در این شهر تعطیل خواهند شد، در حالی که ملاقات افراد با یکدیگر از یک خانه دیگر در یک فضای عمومی خارجی نیز محدود خواهد شد.
جانسون گفت: سیاست "حباب" که اجازه میداد تا حداکثر سه خانوار در طول دوره تعطیلات در مناطقی از کشور که تحت محدودیت های سطح ۴ نیستند با یکدیگر ملاقات داشته باشند، به شدت محدود خواهد شد و این سطح فقط در روز کریسمس اعمال می شود.
یک نوع جدید و جهش یافته از ویروس کرونا در بریتانیا کشف شده است
دانشمندان بر این باورند که این سویه جدید که نام VUI-202012/01 برای آن انتخاب شده، نسبت به دیگر سویه ها از قدرت شیوع بیشتری برخوردار بوده و این موضوع به دلیل جهش در پروتئین قلاب دار است که به ویروس کمک می کند بهتر به سلول های بدن انسان بچسبد. آن ها همچنین بر این باورند افراد حامل این نسخه از ویروس تعداد بیشتری از آن را در بدن خود حمل می کنند. دانشمندان بر این باورند که نسخه جهش یافته ۷۰ درصد بیشتر از نسخه های قبلی منتشر شده و این بدان معناست که نرخ شیوع آن بالا بوده و در زمانی مشابه تعداد افراد بیشتری به آن مبتلا خواهند شد. در حالی که به طور متوسط هر فرد در بریتانیا ۱.۱ تا ۱.۲ فرد دیگر را به کرونا مبتلا می کرد، این عدد در مورد کروناویروس جهش یافته جدید ۰.۹ بالاتر است. گفته می شود که در ماه نوامبر، حدود یک چهارم موارد ابتلا در جنوب شرقی بریتانیا از نوع جدید بوده اند در حالی که در اواسط دسامبر این درصد به بیش از نیمی از موارد ابتلا رسیده است.
جهش ویروس
"ماریا ون کرخووه" سرپرست فنی کووید ۱۹ در سازمان بهداشت جهانی، روز یکشنبه گفت که مقامات بهداشت انگلستان برای اولین بار نوع جدید از کرونا ویروس را که دانشمندان انگلیسی آن را "VUI - ۲۰۲۰۱۲/۰۱" نامیده اند، در این کشور شناسایی کردهاند.
سایمون کلارک، دانشیار میکروبیولوژی سلولی در دانشگاه ریدینگ انگلستان، نیز به NBC News گفت که "جهش ویروس ها" بسیار رایج است.
وی افزود: وقتی ویروس ها باعث عفونت می شوند، وارد سلولهای بدن ما شده و سلول را تحویل می گیرند تا نسخه های بیشتری از خود را برای تولید مثل، تکثیر کنند و هر بار که این کار را انجام می دهند، برای هر ویروس جدید یک سری مواد ژنتیکی جدید ساخته می شود که در مجموع فشار جدید این ویروس مناسبتر از نمونه قبلی خود است.
سازمان بهداشت جهانی ۱۹ دسامبر در توییتر خود نوشت که ما در مورد نوع جدید ویروس کووید ۱۹ با مقامات انگلیس در ارتباط نزدیک هستیم. آنها همچنان اطلاعات و نتایج تجزیه و تحلیل و مطالعات مداوم خود را به اشتراک می گذارند. ما با کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویژگی های این نوع ویروس و هرگونه پیامد ناشی از آن، به کشورهای عضو و عمومی اطلاع رسانی کرده و آنها را در این زمینه به روز خواهیم کرد.
کریس ویتی، مدیر ارشد پزشکی انگلیس روز شنبه در بیانیه ای هشدار داد که ویروس جهش یافته کرونا با سرعت بیشتری در حال گسترش است اما وی گفت که تاکنون هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ویروس جدید از نظر بیماری شدید یا مرگ و میر آن را قویتر کرده است.
تاثیر بر روی واکسیناسیون
"پاتریک والنس" مشاور ارشد علمی دولت انگلیس روز شنبه در جلسه توجیهی خبری گفت: فرضیه کاری ما از همه دانشمندان این است که پاسخ واکسن باید برای این ویروس مناسب باشد اما "راویندرا گوپتا" استاد میکروبیولوژی بالینی در دانشگاه کمبریج گفت که او نگران است که ویروس در مسیری قرار گیرد تا در برابر واکسن ها مقاوم شود.
وی گفت: اگرچه ممکن است ویروس فعلا در برابر واکسن مقاوم نباشد، اما ممکن است پس از این تغییرات به نقطه مقاوم شدن در برابر واکسن برسد.
با این حال، "کلارک" دانشیار میکروبیولوژی سلولی در دانشگاه ریدینگ انگلستان گفت که هر سال نسخه های مختلف واکسن آنفلوانزا مورد نیاز است و او نمی داند که چرا این ویروس کرونا نمی تواند یکسان باشد.
آیا واکسن های موجود کرونا بر این نسخه جهش یافته از ویروس اثر گذار هستند؟
به نظر می رسد که واکسن های موجود به نسخه جهش یافته نیز موثر باشند و مت هنکاک وزیر بهداشت بریتانیا نیز مدعی شده که بسیار غیرمحتمل است که نسخه جدید واکنش متفاوتی به واکسن داشته باشد و به عبارت دیگر واکسن بر آن موثر نباشد. واکسن های ساخته شده باعث تولید آنتی بادی هایی علیه بسیاری از بخش های پروتئین قلاب دار می شوند و دانشمندان بر این باورند که یک یا دو تغییر در قلاب ها و شاخک های این ویروس نمی تواند واکسن را بلااستفاده نماید.
نسخه جهش یافته ویروس کرونا به بخش هایی از دیگر نقاط بریتانیا نیز سرایت کرده و مواردی از آن در دانمارک، هلند و استرالیا نیز دیده شده که به گفته مقامات منشأ اصلی آن ها شهر لندن و جنوب شرقی بریتانیا بوده است. اولین بار این نسخه جهش یافته در اواسط اکتبر از نمونه ای که در ماه سپتامبر در منطقه کنت گرفته شده بود شناسایی شد.
مدیر بخش بیماریهای همهگیر سازمان جهانی بهداشت کشف نوع جدید کرونا در انگلیس را به دلیل تغییرات ویروسی امری معمول خواند و گفت این سازمان شواهدی ندارد که نشان دهد نوع انگلیسی کرونا نرخ مرگومیر بالاتری به همراه دارد.
جلوگیری از گسترش
ون کرخووه سرپرست فنی کووید ۱۹ در سازمان بهداشت جهانی گفت که نوع جدید از کروناویروس تاکنون در دانمارک، هلند و استرالیا شناسایی شده است.
وی گفت: هرچه این ویروس بیشتر گسترش یابد، فرصت های بیشتری برای تغییر پیدا می کند، بنابراین ما در حال حاضر باید تمام تلاش خود را برای جلوگیری از گسترش آن انجام داده تا با حداقل رساندن این گسترش احتمال تغییر آن را نیز کاهش دهیم.
گوپتا استاد میکروبیولوژی بالینی در دانشگاه کمبریج هم گفت که فشار جدید ویروس باید باعث نگرانی در ایالات متحده و سایر کشورها نیز شود. وی هشدار داد که ویروس می تواند دوباره جهش یابد و "مردم باید نظارت خود را افزایش دهند."
دکتر جولیان تانگ، یک ویروس شناس بالینی در دانشگاه لستر، در بیانیه ای گفت: در انگلیس، محدودیت های شدید جدید سطح یک "اقدامات لازم" برای کنترل ویروس است اما وی هشدار داد که حتی چند ساعت در روز کریسمس نیز می تواند منجر به افزایش عفونت شود
بنابراین مقامات همچنان از افراد در سطح پایین انگلیس می خواهند تا حد ممکن فاصله اجتماعی را حفظ کنند.
با اعلام شناسایی یک نوع جدید و جهش یافته از ویروس کرونا در بریتانیا که به کرونای انگلیسی مشهور شده و سرعت انتشار بسیار بالاتری نسبت به نسخه اصلی این ویروس دارد، بسیاری از کشورها پروازهای خود به این کشور را به طور موقت متوقف کرده اند. دولت بریتانیا نیز هشدار داده که این نسخه جهش یافته از ویروس کرونا از کنترل خارج شده و ممکن است از جنوب شرقی این کشور به دیگر نقاط سرایت کند. تاکنون بیش از هزار مورد ابتلا به این نسخه جدید در بریتانیا شناسایی شده، گر چه انتظار می رود تعداد واقعی موارد ابتلا به این سویه جدید هزاران نفر باشد در شرایطی که دولت در آستانه کریسمس محدودیت های گسترده رفت و آمد را اعمال کرده است. بدنبال این خبر، کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و آلمان هرگونه سفر شهروندانشان به بریتانیا را برای جلوگیری از شیوع این نسخه جهش یافته از ویروس کرونا ممنوع اعلام کرده اند.
آیا ویروس جهش یافته کرونا احتمال مرگ را افزایش می دهد؟
از زمان شیوع ویروس کووید-۱۹ در سال ۲۰۱۹، جهش های زیادی در آن رخ داده است و وقوع چنین رخدادهایی در مورد ویروسی با این ماهیت چیزی جدید و بی سابقه یا غیرقابل انتظار نیست. اما اگر مردم بیشتری به این نسخه از ویروس مبتلا شوند به این دلیل که قدرت شیوع آن بیشتر است، این بدان معنا خواهد بود که افراد بیشتری در بیمارستان ها بستری خواهند شد. هنوز شواهد کافی برای اینکه ویروس جهش یافته جدید باعث مرگ بیشتر می شود در دست نیست. به نظر می رسد که نشانه های ابتلا همان نشانه های سه گانه قبلی- سرفه جدید و متوالی، تب یا دمای بدن بالا و تغییر در حس بویایی و چشایی- باشد. اما بسیاری از کارشناسان هشدار داده اند که هنوز زود است تا در مورد شدت تاثیرات این نسخه جدید از ویروس کرونا صحبت کرد. نکته نگران کننده دیگر این است که هرچه گردش و انتشار یک نسخه از ویروس بیشتر باشد تعداد جهش ها نیز افزایش یافته و انتقال آن به حیوانات دیگر بسیار بیشتر خواهد بود.
واکنش سازمان جهانی بهداشت به «کرونای انگلیسی»
«سیلوی بریاند» مدیر بخش بیماریهای همهگیر و اپیدمیک سازمان جهانی بهداشت در گفتوگو با شبکه خبری «بیافام تیوی» فرانسه به اظهارنظر درباره نوع جهشیافته ویروس کرونا که ابتدا در انگلیس دیده شد و حالا در چند کشور دیگر قاره اروپا گزارش شده، پرداخت.
او هم مانند مقامات انگلیسی گفت در حال حاضر سازمان جهانی بهداشت شواهدی ندارد که نشان دهد نوع انگلیسی کرونا نرخ مرگومیر بالاتری را به همراه دارد.
وی گفت: ویروسها تغییر میکنند و چیزی که اکنون در حال رخ دادن است جای تعجب ندارد. باید برای درک این که آیا تاثیر این ویروس بر سلامت انسان تغییر خواهد، تحقیقات آزمایشگاهی بیشتری انجام بشود. در این مرحله، هیچ تغییری در نرخ مرگومیر را شاهد نیستیم.
این مقام سازمان جهانی بهداشت در پاسخ به این که آیا گونه جدید بر اثربخشی واکسن کرونا تاثیر خواهد گذاشت، باز هم بر لزوم تحقیقات بیشتر تاکید کرد. وی در عین حال گفت که ویروس به ندرت بر عملکرد واکسن تاثیر خواهد گذاشت.
وی افزود: معتقدم تدابیری که در انگلیسی به کار گرفته شده در دوره آغاز واکسیناسیون امکان ممانعت از شیوع را فراهم میکند.
پیشتر رسانهها از برگزاری نشست اضطراری ۲۷ کشور اتحادیه اروپا در روز دوشنبه برای واکنش نشان دادن به «کرونای انگلیسی» خبر دادند.
به نوشته خبرگزاری «آسوشیتدپرس» به دنبال اعلام روز گذشته «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس مبنی بر پیدا شدن گونهای جدید از کرونا با سرعت شیوع بیشتر نسبت به نمونههای قبلی، چند کشور اروپایی تدابیر امنیتی را در پیش گرفتند. هلند، ایتالیا، بلژیک، بلغارستان و لوگزامبرگ تمام ارتباطهای هوایی خود را با انگلیس قطع کردند. در برخی کشورها نیز ارتباط ریلی با انگلیس متوقف شده است.
آلمان به عنوان رئیس دورهای اتحادیه اروپا خواستار برگزاری نشستی ویژه در روز دوشنبه برای بررسی نحوه مقابله با شیوع گونه جدید کرونای یافت شده در انگلیس شده است. فرانسه و اسپانیا از دیگر کشورهای عضو اتحادیه روپا هم درخواست مشابهی ارائه دادهاند. سازمان جهانی بهداشت نیز از تماس با انگلیس در این زمینه خبر داده است.
وزیر بهداشت انگلیس دوشنبه هفته گذشته از یافت شدن نوع جدید ویروس کرونا با قدرت شیوع سریعتر در این کشور خبر داد.
به نوشته وبگاه شبکه خبری «بیبیسی» «مت هانکوک» وزیر بهداشت انگلیس گفت که دستِکم ۶۰ مقام محلی مختلف در انگلیس، عفونتهایی را که بر اساس گونه جدید کرونا ایجاد شده ثبت کردهاند.