اختصاصی «تابناک با تو»؛ بهار زیباترین فصل سال است که در آن جشنواره ای از رنگ های شاد قابل تماشاست. این فصل تولد و رویش دوباره زمین است.
بهار بهترین فصل برای سفر و سیاحت از مناظر زیبای طببیعت و آشنایی با آداب و رسوم اقلیم ها و فرهنگ های مختلف است.
با آغاز سال نو و حلول سال جدید «تابناک با تو» قصد دارد تا هر روز با شما به گوشه و کنار سرزمین پهناورمان ایران سفر کند. در این گزارش با آداب و رسوم های نوروز در دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی همراه خواهید بود.
آذربایجان شرقی
سمنو پزان با وضو
از اوایل اسفند خانه تکانی آغاز می شود. گذشته از خانه تکانی می توان به سمنو پزی، سفره ی هفت سین، آب چهل یاسین، دید و بازدید و سیزده به در اشاره کرد. در تمام این مراسم، آب و سبزه به عنوان دو نماد حضور دارند که با نشانه های دیگری همراه می شوند. سمنو را زنان با وضو می پزند و یک شب بیرون می گذارند تا حضرت فاطمه (س) بر آن نظر کند و آن را تبرک سازد.
سفره نوروز، نشانه برکت و محصول خوب
در سفره نوروز به ویژه در گذشته خوراکی هایی چون ماست دست نزده، برنج سفید پخته یا خام، گوشت و غذاهایی که اصولا نشانه برکت و محصول خوب باشد می گذارند. نمادهایی مانند آینه، تخم مرغ، سمنو، سبزه، شیرینی، آب چهل یاسین نیز در کنار آن قرار می دهند که ترکیبی از برکت و باروری است.
قرابیه، نوعی شیرینی سنّتی تبریز است. این شیرینی در شهرهای مختلف از جمله تبریز و شهرستان های قزوین، مراغه و زنجان
پخته می شود. این شیرینی از سوغاتی های مخصوص تبریز و زنجان به شمار می رود
آب چهل یاسین
در برخی مناطق آذربایجان شرقی، مردم کوزه یا کاسه ای آب را نزد روحانی محل می برند و روحانی بر آن چهل بار سوره ی یاسین می خواند. سپس این آب تبرک را بر گوشه و کنار خانه به ویژه بر محصولات می ریزند و به کودکان می دهند، تا هم برکت و باروری را زیاد کند و هم شفا بخشد.
جنگل ارسباران یکی از مناطق بکر و دست نخورده تبریز است.جنگلی سرسبز که انواع گونه های جانوری وگیاهی را در دل خود جای داده است
بایرام پایی
یکی از مهمترین رسوم عید در آذربایجان شرقی که هم اکنون نیز در اغلب خانواده ها حفظ شده است فرستادن غذا از خانه پدری به خانه دختران شوهر کرده است. «بایرام پایی» به عبارتی تبریک عید مادر به دختران شوهر کرده است که نه تنها در سال های نخست ازدواج دختر بلکه تا زمانی که والدین در قید حیات اند به جا آورده می شود. مادران با پختن غذاهایی مانند پلو، مرغ، کوکو، قیمه گوشت وماهی دودی آب پز به تناسب تعداد اعضای خانواده به همراه هدایایی مانند پارچه در مجموعه های مسی بایرام پایی را روانه خانه دختر می کنند.
موسیقی «عاشیقلار» یادگاری از دوره شاه اسماعیل صفوی، ارزشمند ترین میراث معنوی ایران زمین که با زیبایی و حرکت و ریتمی بسیار دل نشین قرن هاست در منطقه آذربایجان شامل تبریز، ارومیه، و اردبیل نواخته میشود و ترنم آن تار و پود وجود همه ایرانیان را به وجد و تحسین وا می دارد
آذربایجان غربی
هیس آلماق
در آذربایجان غربی از اواسط اسفندماه، گرد و غبار خانه ها را با آیین خانه تکانی می زدایند و رنگ و بوی تازه ای می گیرند. این رسم در منطقه به «هیس آلماق» موسوم است.
دید و بازدیدهای عید نوروز از رسوم رایج در این منطقه می باشد
سبزه نوروز
از دیگر رسوم درست کردن سبزه عید نوروز است که بانوان شهری و روستایی آذربایجان از چند روز مانده به پایان سال دانه های گندم، عدس و... را در ظرفی خیس می کنند روی آن پارچه نازکی می کشند و هر از گاه روی آن آب می پاشند تا دانه ها اندک اندک جوانه زنند و سبز شوند. برخی از زنان با سلیقه نیز، این کار را بر روی کوزه های سفالی انجام می دهند، پس از چند روز با جوانه زدن و ریشه دواندن سبزه ها، کوزه شکل سبز و زیبایی به خود می گیرد.
آش دوغ از آش های محبوب شهرهای مختلف و ایلات و عشایر ایران می باشد که دارای دستورهای پخت مختلفی می باشد. متداول ترین مواد پخت آش دوغ شامل دوغ، سبزی، برنج، سیر، نخود و... است. آش دوغ محلی آذربایجان غربی معروف (عیران آشه) از خوشمزه ترین انواع آن است
یمیش سوفراسی (سفره خوراکی)
در گذشته خانواده های آذربایجانی سفره سفید پارچه ای به نام «بایرام سوفراسی» سفره عید یا «یمیش سوفراسی» سفره خوراکی را در اتاق مهمان پهن می کردند و هر مهمانی که از راه می رسید پای آن می نشست و صاحب خانه از آن پذیرایی می کرد، این سفره در واقع هم سفره پذیرایی بود و هم سفره هفت سین.
احترام به بزرگتر بر سر سفره هفت سین
معمولا در این گونه مجالس بزرگترها در بالا و صدر مجلس و کودکان در پایین سفره می نشستند و در مقابل هر دو نفر هم یک بشقاب گذاشته می شد. معمولا در سفره های عید قدیمی و سنّتی تنقلاتی مانند نخود، کشمش، مغز بادام و گردو، شیرینی های رنگین، شیرینی نعناعی، سنجد، خرما، انجیر، انار، سیب، قیزیل ئوزوم «انگور سرخ»،ترشی خربزهیا ترشی انگور، شیرینی کوکه، حلوای خانگی و همچنین موادی مانند سجوق، سماق، سیر، سکه، لپه، برنج، بلغور و سبزه را به عنوان سفره هفت سین در کنار اقلام یاد شده بالا می گذاشتند، سبزه را معمولا از پخله «باقلا» یا گندم درست می کردند و در برخی خانواده ها از سنب و... تهیه می شود.
ییلاق سیلوانا به عنوان یکی از 19 منطقه جهان که دارای اکسیژن خالص است به عنوان یکی از مناطق نمونه گردشگری آذربایجان غربی
شناخته شده است، وجود چشمه ها و دریاچه هایی که از آب شدن طبیعی برف ارتفاعات به وجود می آیند منطقه زیبایی را به وجود آورده است. این منطقه یکی از مرغوب ترین عسل های طبیعی ایران را دارد.
میر نوروزی
یکی از رسم های مربوط به ایام نوروز در مناطق کرد زبان مانند مهاباد، پیرانشهر، بوکان و سردشت، رسم میر میرن یا همان میر نوروزی است که گویا در زمانهای گذشته به مدت سیزده روز اول فروردین ماه اجرا می شده است. بعدها مردم منطقه زمان اجرای آن را فراموش کرده و تنها به مدت یکی دو روز انجام می دادند و اکنون نیز به بوته فراموشی سپرده شده است. میر فردی عامی و از توده مردم خود شهرها ویا روستاها بود که او را تحت شرایطی انتخاب و زمام امور محلی را برای مدتی به دست او می سپردند. گویا طی این مدت ارباب محل از سمت خود خلع شده و امورات به دست میر و افرادش می افتاد.
یکی از زیباترین اداب و رسوم در دنیا.