شهرستان
بوانات با وسعت 4697 کیلومتر مربع و به مرکزیت شهر سوریان، از شمال با
شهرستان ابرکوه (استان یزد)، از شرق با شهرستان خاتم (استان یزد)، از جنوب
با شهرستانهای ارسنجان و نیریز و از غرب با شهرستانهای پاسارگاد و خرمبید
در همسایگی است. شهر سوریان در 220 کیلومتری شمال شرقی شیراز قرار گرفته
است.
جاذبه های گردشگری شهرستان بوانات :
مسجد جامع سوریان
مسجد جامع سوریان،پل بزرگ سوریان، چهار طاقی ساسانی،
امامزاده شاه میر حمزه، قلعه تاریخی سیمکان، کاروانسرای برد شیراز، تفرجگاه
پیر کدوئیه، غار کان گوهر ، گورستان تاریخی سوریان ، شاه خاقان ، آثار
تاریخی روستای شیدان ، روستای هدف گردشگری بزم ، امامزاده بی بی خاتون ،
قنات ابراهیم و شاهزاده ابوالقاسم و آثار تاریخی شهر کُره ای .
جاذبه های تاریخی و باستانی شهرستان بوانات :
چهارطاقی ساسانی :
در روستای مُنج شهرستان بوانات و در بالای یک تپه در کنار رودخانه، بنایی
عظیم بوده که امروزه تنها چهار ستون همراه با طاق های متصل به آن برجای
مانده است. بعضی از کارشناسان بر این باورند که بنای یاد شده، بنایی
آیینی-مذهبی بوده و به دوران ساسانی تعلق دارد. حوض آبی که در وسط بنا قرار
دارد احتمالا محل تطهیر بوده است. اهالی روستای منج از این بنا به عنوان
قلعه حیدربیگ یاد می کنند. این بنا در سال 1380 به ثبت آثار ملی و تاریخی
در امده است.
پل آجری ( بزرگ ) سوریان :
این پل که بر روی رودخانه سوریان قرار گرفته متعلق به دوره صفویه است و
تاریخ نگاران ، تاریخ ساخت آن را نیمه های سده هفتم تا هشتم قمری می دانند
که در متون تاریخی به پل آجری سوریان و در منطقه ، به پل بزرگ معروف است .
این پل در گذشته ، واسطه ارتباطی مردم این شهر با اهالی روستاهای جنوب این
شهرستان بوده و مصالح به کار رفته در آن سنگ گچ ساروج ونمای آجراست . پل
بزرگ ، دارای یک دهنه ودوپایه با قوسی هشتی است که به آن جلوه ای زیبا و
هنری بخشیده است . این بنا که از آثار ثبت ملی می باشد در سال 1384 توسط
میراث فرهنگی مرمت گردیده است .
کاروانسرای برد شیراز :
این بنا که درضلع غربی شهر سوریان قرار دارد. قلعه ای است مستحکم و عظیم
باقی مانده از دوران صفویه که البته بعضی معتقدند بنای اولیه کاروانسرا
مربوط به دوره ساسانی می باشد. این بنا که در آبادی برد شیراز قراردارد
درحقیقت اتراقگاه کاروان های تجاری بوده که از این مسیر به طرف شرق ایران
طی طریق می کردند.
همچنین یکی از انشعابات جاده ابریشم نیز از مسیر این کاروانسرا می گذشته
است. این بنا که در منطقه ای کویری واقع شده در بعضی از کتب قدیمی فارس از
آن به نام عروس کویر یاد کرده اند. بنای فوق دارای 6 برج دیده بانی با
تیرکش های متعدد و همچنین یک قسمت شاه نشین و انباری های نسبتا بزرگ و محل
نگهداری احشام می باشد. این بنا نیز از آثار ثبت ملی و تاریخی و تحت
حفاظت میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری فارس است.
مسجد جامع سوریان
بنای اصلی این مسجد به دوران ساسانیان برمی گردد و در زمان عضدالدوله دیلمی
تغییر کاربری یافته و به مسجد تبدیل شده است.مسجد جامع در دورههای گوناگون
به صورت عمده بازسازی و قسمتهایی به آن افزوده شده است . قسمتهای داخلی
گنبد، منقوش به آیات قرآنی است که از سده ششم برجای مانده است. این بنا
درمرکز شهر سوریان و بافت قدیمی شهر قرار دارد.این اثر ثبت ملی تا کنون
چندین بار مرمت گردیده است .
منبر مسجد جامع سوریان
این منبر در سال 771 هـ. ق. به دستور مظفرالملک، از محل ماترک خواجه سعدبن
زنگی و از چوب چنار ساخته شده است و دارای 11 پله میباشد. این منبر دارای
طراحی زیبا و منبتکاری بیمانندی است و هم اکنون در موزه ایران باستان تهران
نگهداری میشود.
امامزاده شاه میرحمزه(ع) :
بقعه شاه میر حمزه بن موسی بن جعفر(ع) از بناهای مذهبی بوانات است که در
روستای بزم و 18 کیلومتری جنوب شرقی شهر سوریان قرار دارد و در میان مردم
شهرستان به امام زاده بزم معروف است .
تاریخ بنای یاد شده به دوران صفویه میرسد و بر اساس نوشتههای متون
تاریخی، معجر چوبی آن که از سه طرف منقوش و کندهکاری شده، به دستور شاه
عباس ساخته شده است.
از نکات قابل توجه این بنا ، گنبدی بلند به ارتفاع حدود 16 متر با کاشی
کاری های فیروزه ای ، مدور و منقوش به کتیبه های کوچک با خط کوفی بنایی
میباشد که پیرامون بنا را با آن تزیین کردهاند. همچنین در محوطه این بنا ،
قناتی با آب گوارا و درختان چنار کهنسالی که قدمت برخی از آن ها به
بیش از چند صد سال بازمیگردد وجود دارد که به این منطقه جلوه ویژه ای داده
است .
این بنا از آثار ثبت ملی و تحت حفاظت اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری فارس است.
جاذبه های طبیعی گردشگری :
چشمه پیر کَدوئیه
در این مکان چشمههای جوشانی جاری است که بخش گستردهای را زیر پوشش خود قرار
داده است. در نزدیکی چشمه، درختان تنومند و بزرگی است که توجه هر بینندهای
را به خود جلب مینماید.
هر ساله تعداد بیشماری از گردشگران شهرستانهای مجاور، برای گذران اوقات
فراغت خود به این محل سفر مینمایند. این چشمه در غرب روستای مزایجان و در
40 کیلومتری شهر سوریان قرار گرفته است. در گذشته ،آب این چشمه ، نزد عشایر
و دامداران منطقه از تقدس خاصی برخوردار بوده است. به عنوان مثال هنگامی
که عشایر از گرمسیر به مناطق بوانات کوچ می کردند هنگام ورود به مراتع
بوانات بر این اعتقاد بودند که باید دام های خود را در مراسمی به نام
گوشواران (گوسفندشوران) از امراض و بلایا در امان نگه دارند . همچنین این
مکان به لحاظ تحقیقات تاریخی و فرهنگی، قابل اهمیت است.
گردشگاه محمد حنفیه :
این مکان، باقیمانده بنایی آیینی از دورانهای پیش از اسلام و مورد احترام
اهالی منطقه بوده و نزد مردم عامه به قدمگاه محمد حنفیه معروف است . وجود
درختان سرسبز و خرم و چشمهای زیبا که از دل تخته سنگی بزرگ جاری است، این
مکان را به تفرجگاهی خوش منظره و زیبا تبدیل کرده است . گردشگاه محمد حنفیه
در جنوب شهر سوریان و در دامنه کوه خاتون قرار گرفته است.به گفته باستان
شناسان ، قبل از اسلام، سنت هدیه دادن به الهه آب ، در میان مردم این مکان
رواج داشته است .
این تفرجگاه در جنوب شهر سوریان و در دامنه کوه خاتون قرار گرفته است .
روستای گردشگری قنات ابراهیم و شاهزاده ابوالقاسم :
قبرستان تاریخی روستای قنات ابراهیم در کنار جاده اصلی سرچهان یکی از اثار
ثبتی می باشد. روستای تاریخی و گردشگری شاهزاده ابوالقاسم با پیشینه ای
طولانی و طبیعتی دل انگیز و سرسبز و یکی از روستاهای گردشگری بخش سرچهان می
باشد. ساختمان بسیار زیبای امام زاده، قبرستان تاریخی و درختان سر به فلک
کشیده این روستا باعث شده است سالانه تعداد بسیار زیادی گردشگر از استان
فارس و استانهای هم جوار از این منطقه بازدید کنند. در جوار این امام زاده
محوطه سازی بسیار زیبایی برای اسکان مسافرین مهیا شده است.
قالی ، گلیم ، تابلو فرش و خراطی از صنایع دستی شهرستان بوانات می باشد .
کشمش، گردو ، جوزقند، انگور و مویز از سوغات بوانات و آش چله ، دلمه، آش اسفندو قورمه از غذاهای محلی این منطقه است .
