اینستاگرام یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در حال حاضر شناخته می‌شود و اغلب کاربران رده سنی جوان در آن فعالیت می‌کنند. البته این محبوبیت چشمگیر همچنین باعث شده است تا اینستاگرام به پلتفرم مناسبی برای فعالیت اسکمرها و کلاهبردارها هم تبدیل شود.
در ادامه قصد داریم تا ده مورد از رایج‌ترین نوع کلاهبرداری اینستاگرامی را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید تا ضمن آشنایی با این خطرات، راهکار مقابله با کلاهبردار را هم یاد بگیرید. این مطلب کاربردی را برای دوستان و عزیزان خود هم ارسال کنید. این روزها کلاهبرداری اینستاگرامی و اینترنتی غوغا می‌کند!
۱۰ کلاهبرداری اینستاگرامی رایج و راهکارهای پیشگیری از آن‌ها
۱. اهدای جایزه و برنده شدن در قرعه کشی
انواع قرعه کشی‌ها و شرط بندی‌های کاملا واقعی و معتبر هر روزه در اینستاگرام انجام می‌شود؛ چون یکی از بهترین راهکارهای تبلیغاتی برندها برای پروموت کردن محصولات و خدماتشان است. از طرفی همیشه باید به بررسی و تایید اصالت هر حساب کاربری پشت این قرعه کشی‌ها اهمیت داد. کلاهبردارها معمولا یک حساب کاربری جعلی با هویت فرد یا کمپانی دیگری راه اندازه کرده و تصاویر و ویدیوهای صاحبان اصلی را در صفحه خودشان بازنشر می‌کنند.
آن‌ها به این روش برای خودشان تایید مخاطب دریافت می‌کنند و سپس برنامه قرعه کشی و اعلام برندگان شرط بندی را به اجرا درمی‌آورند. در همین روند است که شیادان، شروع به درخواست اطلاعات هویتی و بانکی بیشتر و برخی جزئیات غیر ضروری دیگر می‌کنند. برخی از آن‌ها هم حساب جعلی حقیقی/حقوقی دیگران را ایجاد نمی‌کنند؛ بلکه از ابتدا با نام و برند مخصوص خودشان به اعتماد سازی میان مخاطبان مشغول می‌شوند.
در قرعه کشی‌های رایج معمولا از کاربران خواسته می‌شود تا پست اینستاگرامی را لایک کنند؛ صفحه خاصی را دنبال کنند یا برای مطالب نظر به ثبت برسانند. اقدام خارجی دیگر در اغلب موارد لازم نیست و تعداد کمی در این میان وجود دارند که از کاربران درخواست می‌کنند به منظور شرکت در قرعه کشی باید در خبرنامه ایمیلی عضو شوند.
همچنین شاید برخی مسابقه‌ها نیازمند اقدام خلاقانه بیش از این موارد باشد، اما برگزارکننده همیشه دستورالعمل راهنما را پیش از آغاز به اطلاع کاربران می‌رساند. اگر در این مسابقه‌ها برنده شوید، کمپانی بعدا با شما تماس می‌گیرد. هرچند همچنان توصیه می‌کنیم نسبت به کلیک کردن روی لینک‌ها حتما جانب احتیاط را رعایت کنید. برخی از لینک‌های URL ممکن است مشکوک و مربوط به حمله فیشینگ باشند.
۲. فیشینگ
منظور از حمله فیشینگ (Phishing) درواقع استفاده از صفحات وب جعلی است تا کاربران را به منظور اشتراک اطلاعات شخصی مانند داده‌های بانکی یا رمز عبور اینستاگرام گول بزنند.
کلاهبرداران اینستاگرامی با روش فیشینگ می‌توانند حساب بانکی شما را به سرعت خالی کنند یا کنترل حساب اینستاگرامتان را به سرعت به دست بگیرند. علاوه بر این، کلاهبردارها شما را در معرض خطر اخاذی، جعل هویت یا استفاده از فراداده برای ورود به سایر خدمات اینترنتی قرار خواهند داد.
خوشبختانه وقتی با ساز و کار فیشینگ آشنا می‌شوید، دیگر قادر خواهید بود از احتمال وقوع آن جلوگیری کنید. متا یا اینستاگرام هرگز شما را به تعلیق حساب کاربری تهدید نمی‌کنند؛ مگر اینکه نتوانید هویت خود را به عنوان صاحب حساب تایید کنید. برای مثال، باز کردن ایمیل، واتساپ یا لینک ارسال شده پیامکی می‌تواند هویت شما را برای ورود به اینستاگرام تایید کند.
آدرس‌های اینترنتی فیشینگ با آدرس‌های متعلق به شرکت‌های واقعی تفاوت دارند. بدین ترتیب وقتی یک URL با عبارتی مانند Instagram.com یا bank.com آغاز نشود، احتمالا نشان دهنده زنگ خطر برای کاربر خواهد بود.
وقتی از اینستاگرام یک لینک را باز می‌کنید، همیشه به آدرس دامنه توجه کنید و به دنبال اشتباه‌های احتمالی تایپی و املایی بگردید. اشتباه املایی، ترجمه عجیب و غریب و سایر نشانه‌ها می‌توانند نشانگر این موضوع باشند که وب‌سایت پیش رو احتمالا تقلبی و کلاهبرداری است.
۳. فروش محصول جعلی
برخی شیادها مدعی فروش محصولات لاکچری با تخفیف چشمگیر هستند. شما به عنوان خریدار می‌توانید برای آن‌ها پول واریز کنید؛ اما اگر محصولی هم به دستتان رسید مطمئن باشید که اصلی نخواهد بود. در برخی موارد از این نوع کلاهبرداری اینستاگرامی، فروشنده ادعا کرده صاحب همان برندی است که محصولاتش را می‌فروشد.
ساده‌ترین نکته در این باره چیست؟ اینکه وقتی قیمت یک محصول بیش از حد پایین اعلام شده، باید به اصالت آن مشکوک شوید. یک کیف لاکچری از برند هرمس یا لویی ویتون هرگز با محصول فروشگاه معمولی یکسان نیست.
کمپانی لاکچری دیگری مانند اپل، به ندرت گوشی لوکس آیفون خود را با تخفیف جزئی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. شما هرگز نمی‌توانید یک آیفون ۱۵ سطح بالا را به قیمت یک میان رده اندرویدی از یک شرکت بی اساس بخرید!
فروشندگان جعلی هم تا حدودی مانند لینک‌های فیشینگ قابل شناسایی هستند. در آدرس‌های آن‌ها هم گاهی اشتباه املایی، ترجمه نادرست یا URL نامتعارف دیده می‌شود. علاوه بر این موارد، به تصاویر تبلیغاتی از محصولات این فروشندگان توجه کنید. در اغلب موارد می‌توانید ادیت زیاد و فوتوشاپ شدید در عکس محصول مشاهده کنید.
این موضوع را هم به خاطر داشته باشید که فروشندگان محصولات جعلی محدود به اینستاگرام نیستند و شاید از کانال‌های ارتباطی دیگر مانند پیامک یا تلگرام و واتساپ شما را مورد هدف قرار دهند. خبر خوش اینکه ارسال تبلیغات در چنین پلتفرم‌هایی می‌تواند نشان دهنده کلاهبرداری باشد. کمپانی‌ها و فروشنده‌های بزرگ نیازی به جذب مشتری از این روش ندارند!
۴. اینفلوئنسرهای جعلی
این دسته بندی وسیع است و می‌تواند با موارد دیگری هم از این فهرست (مثلا مورد بعدی) همپوشانی داشته باشد. گاهی ممکن است شخصی پیام دهد تا درباره سرمایه گذاری یا بهبود دیده شدن در اینستاگرام به شما مشاوره دهد. در مورد دوم یعنی شخصی که ادعا می‌کند معروف است، وعده می‌دهد با کمک خودش تعداد لایک و دنبال کنندگان شما را با کاربران واقعی یا بات افزایش دهد.
تشخیص اینفلوئنسرهای جعلی به سادگی بررسی صفحه پروفایل آن‌ها است. توضیحات آن‌ها مختصر به نظر می‌رسد و همه تلاش خود را به کار می‌گیرند تا شما را به کلیک کردن روی لینک ارسالی وادار می‌کنند.
در این موارد از باز کردن لینک خودداری کنید؛ چون این لینک احتمالا بدافزار یا ابزار فیشینگ است. تصویر پروفایل آن‌ها معمولا جذاب انتخاب شده تا نظر شما را جلب کند؛ حتی اگر هیچ ربطی به محصول تبلیغی خودشان نداشته باشد. احتمال زیادی وجود دارد که این تصاویر همگی دزدی یا ساختگی باشند.
۵. کلاهبرداری اینستاگرامی به سبک کریپتو
برخی مردم توانسته‌اند در سالهای اخیر با فعالیت در بازار رمز ارزها بسیار ثروتمند شوند. از طرفی هم فرصت سو استفاده برای رویا فروشان به وجود آمده تا به کاربران بقبولانند هر کسی می‌تواند با کمترین تلاش و سرمایه به سرعت خودرو فراری خودش را خریداری کند.
با تقریب بالایی می‌توانیم بگوییم هر شخصی “ضمانت” کرد از خرید و فروش رمز ارزها ثروتمند می‌شوید، حتما به دنبال پول درآوردن از خود شماست. البته اگر یک مدرس پیدا کردید که وعده فروش دستورالعمل راهنمای فعالیت در بازار رمز ارزها را داشت، می‌توانید با آن شروع کنید.
برخی کلاهبرداران خبره در ترغیب کاربران هم مدعی هستند که می‌توانند تنها در چند ساعت برای کاربران سودآوری کنند. البته حواستان باشد که برخی از این شیادها دیگر زرنگ شده‌اند و وعده زمانی طولانی‌تر می‌دهند تا به منطقی بودن فعالیت اعتماد کنید.
پیش از سرمایه گذاری در کریپتو، در منابع اصلی به دنبال اطلاعات کافی بگردید. خودتان سرمایه گذاری کنید و پول را به شخصی دیگری ندهید. همچنین خودتان را برای ضرر آماده کنید و انتظار سود خالص و سریع هم نداشته باشد.
۶. فلیپینگ و سرمایه گذاری
این نوع شیادی به کاربران رویای سودآوری به کمک یک سرمایه گذاری اولیه را می‌دهد. منظور از این نوع سرمایه گذاری می‌تواند چیزی شبیه خرید رمز ارز باشد که در موارد قبلی هم به آن پرداختیم. البته خرید سهام یا محصولات فیزیکی هم ممکن است در این نوع کلاهبرداری راه پیدا کنند. کلاهبردار پس از دریافت پول شما تحت عنوان سرمایه گذاری اولیه، راه‌های ارتباطی را می‌بندد و غیب می‌شود. حتی اگر غیب نشود هم شما دیگر نمی‌توانید پول خود را برگردانید.
نشانه‌های این کلاهبرداری اینستاگرامی Flipping هم کم و بیش شبیه مواردی هستند که قبلا ذکر کردیم. شاید برجسته‌ترین نشانه آن هم تاکید کلاهبردار بر “موفقیت” در صفحه اینستاگرام او باشد. آن‌ها خودشان را با سبک زندگی لاکچری، عمارت چشمگیر و خودروی شخصی میلیاردی پروموت می‌کنند. همیشه پست‌هایی شامل تصاویر سفرهای گران قیمت به اشتراک می‌گذارند و شعارشان در اغلب مواقع “مدیر خودت باش” است. یادتان باشد که آل کاپن هم رئیس خودش بود!
۷. حامی جعلی
اگر خودتان اینفلوئنسر هستید، ممکن است کلاهبردارها با وعده پشتیبانی و حمایت نزدیکتان شوند و قرارداد پیشنهادیشان هم مشکوک به نظر برسد. منظور از این موارد شک برانگیز، درخواست گردش یا اطلاعات حساب بانکی شما است. شاید آن‌ها شماره شبا یا حساب شما را با وعده پرداخت سهم در سود یا هدیه طلب کنند.
برخی از آن‌ها حرفه‌ای عمل می‌کنند و از اینفلوئنسر برای یک سفر گران قیمت با هزینه به عهده خودشان دعوت می‌کنند تا در آخر بتوانند بیشتر سرش کلاه بگذارند. به طور کلی هر کمپانی که پیشنهاد همکاری به شما می‌دهد، باید هزینه اقامت و هتل را پیش پرداخت کند.
شاید در ابتدا متوجه جدی بودن قضیه نشوید، اما کلاهبرداری از اینفلوئنسرها یکی از رایج‌ترین انواع شیادی در حال حاضر شمرده می‌شود. ممکن است کلاهبردارها یک اینفلوئنسر را هدف گرفته و به سفر دعوت کنند. سپس در هنگام سفر از او دزدی کنند یا حتی او را به قتل برسانند.
پیش از آنکه با وعده سفر لوکس راضی شوید، درباره کمپانی تحقیقات انجام دهید و حساب‌های شبکه‌های اجتماعی آن را زیر نظر بگیرید. همیشه از صداقت و ادعای دعوت کننده اطمینان حاصل و بعد به پیشنهاد جذابشان فکر کنید.
۸. دعوت به مشاغل جعلی
وقتی بیکار هستید، ممکن است برای امرار معاش و پرداخت بدهی‌های خود به اشتغال در هر کاری رضایت دهید. شاید هم آگهی‌های شغلی واقعی در اینستاگرام به اشتراک گذاشته شوند؛ اما وقتی استخدام کننده از شما اطلاعات بانکی و کد ملی درخواست می‌کند دیگر باید به او شک کنید. کلاهبرداری اینستاگرامی در این روش، معمولا بدون درخواست مصاحبه انجام می‌شود.
برای پیشگیری از این نوع شیادی‌ها بهتر است از پلتفرم‌های اختصاصی کاریابی برای پیدا کردن کار مناسب بهره بگیرید. مثلا پروفایل لینکدین و ایندید خود را به روز نگه دارید و شعار open to work را روی آن قرار دهید.
هرگاه استخدام کننده پیشنهاد حقوقی بالاتر از حد متعارف بازار کار را برای انجام وظایف کمتر ارائه داد، به واقعی بودنش مشکوک شوید.
۹. کلاهبرداری عشقی و عاطفی
بسیاری از کاربران مرد اینستاگرام تا به حال پیام‌هایی از کاربران ظاهرا زن دریافت کرده‌اند که در اغلب مواقع هم وسوسه انگیز بوده است! به وعده‌ها توجه نکنید؛ چون هیچکدام از آن‌ها محقق نخواهند شد. اگر واقع بینانه به این پیام‌ها بنگرید، به خوبی متوجه رویکرد شیادانه آن‌ها می‌شوید. معمولا لینک‌های مشکوک در پروفایل این افراد وجود دارد.
اما بدترین نوع این کلاهبرداری، فریبکاری رومانتیک بلند مدت است. برخی کلاهبردارها به شما نزدیک می‌شوند و توهم رابطه عاطفی واقعی را برایتان ایجاد می‌کنند. آن‌ها صبورانه به انتظار می‌نشینند تا شما عاشقشان شوید و هوش از سرتان بپرد.
سپس یک مورد اضطراری به ناگهان در زندگیشان به وجود می‌آید که به پول زیادی نیاز پیدا می‌کنند. این مورد ممکن است وضعیت پزشکی حاد یا مشکل ویزا بیان شود. آن‌ها امیدوار هستند شما برای کسی که نمی‌شناسید و ملاقات نکرده‌اید، مقداری پول بفرستید.
۱۰. تبلیغ جعلی موسیقی
امروزه تعداد قابل توجهی از مردم در اتاق خودشان به آهنگسازی و خوانندگی مشغول شده‌اند و امید دارند که روزی مشهور می‌شوند. اگر از این نوع هنرمندان خانگی هستید، ممکن است هدف کلاهبردارانی قرار گیرید که ادعا می‌کنند می‌توانند صدای شما را به مردم برسانند و معروفتان کنند.
این حربه هم نوعی کلاهبرداری اینستاگرامی با محوریت اینفلوئنسرها دسته بندی می‌شود. البته تفاوت احتمالی در این است که اگر به شیاد پول بدهید تا آثارتان را منتشر کند، ممکن است با دستکاری آمار و ارقام شما را قانع کند که در حال معروف شدن هستید. برای طبیعی جلوه دادن شاید از ربات استفاده کند؛ اما ربات که به فهرست شما در اسپاتیفای گوش نمی‌کند و آلبومتان را نمی‌خرد.
برای پیشگیری از فریب خوردن وعده‌های این افراد را باور نکنید، مگر آنکه فرد معرف حضورتان باشد و به کارش آگاهی داشته باشید. اگر بتوانید به خوبی مهارت و استعداد خود را نشان دهید، مطمئن باشید افراد واقعی زیادی وجود دارند که قادر هستند به شما کمک کنند.
اگر قربانی کلاهبرداری اینستاگرامی شدید باید چکار کنید؟
ابتدا تا می‌توانید، مستند سازی کنید. اطلاعات پروفایل متهم به کلاهبرداری را ثبت و هر چه می‌توانید اسکرین شات جمع آوری کنید؛ چون شما نمی‌دانید کلاهبردار ممکن است چه زمانی ناپدید شود. حواستان به گردآوردی اطلاعات از مکالمه‌ها، نظرات یا هر پیام دیگری که در سایر پلتفرم‌ها ارسال کرده‌اید هم باشد.
در تلاش برای گرفتن انتقام نباشید. به اینستاگرام گزارش کلاهبرداری را ارسال کنید. آن‌ها احتمالا نمی‌توانند پول از دست رفته شما را بازگردانند؛ اما حداقل قادر هستند حساب کاربری شیاد را به تعلیق درآورند تا از آسیب رساندن به دیگران جلوگیری شود.
اگر مطمئن هستید که جرم جدی ارتکاب شده یا ممکن است به دیگران هم آسیب وارد شود، موضوع را با پلیس در میان بگذارید و طرح شکایت کنید. برای این کار به همان مستندات و اسکرین شات‌هایی که قبلا اشاره کردیم نیاز پیدا می‌کنید.
گجت نیوز
