همشهری- سیدمحمد فخار: جمله دیروز مهدی چمران در حاشیه جلسه شورای شهر در شرایطی مطرح شد که خودروهای شهرستانی بسیاری درحال حاضر در معابر اطراف شورای شهر تردد می‌کردند. هرچند که پیش و پس از آن نیز این تردد بوده و خواهد بود. ساماندهی ماشین‌های پلاک شهرستانی در پایتخت یک ضرورت است. نگاهی به معضلاتی که از تردد خودروهای پلاک شهرستان در تهران ایجاد می‌شود، فهرستی بلندبالا از مسائل اجتماعی است که دامنه آن هر روز وسیع‌تر می‌شود.
البته شهر ۹میلیون نفری تهران خود از میلیون‌ها شهرستانی تشکیل شده، ولی ۲۰میلیون تردد روزانه وسایل نقلیه، عددی نیست که بشود آن را نادیده گرفت. ساماندهی همه خودروهای تهران برای همه مدیران شهری و انتظامی یک ضرورت است، اما اینکه در این بین گروهی از خودروها اصول حضور در تهران را رعایت نکنند، مشکلی است که باید هرچه سریع‌تر رفع شود که اگر نشود، تردد آنها کار را سخت‌تر می‌کند.
چه تعداد هستند؟
آخرین آمار درخصوص تردد خودروهای پلاک شهرستان به فروردین سال۱۴۰۰یعنی روزهای فراگیری کرونا و ممنوعیت تردد خودروهای پلاک شهرستان در تهران بازمی‌گردد که سردار محمدحسین حمیدی، رئیس سابق پلیس راهور تهران رسما اعلام کرد: «تهران نزدیک به ۴میلیون سفر و تردد دارد که از حاشیه شهر و شهرستان‌های اطراف تهران به هسته مرکزی تهران آمده و به مبدا خود بازمی‌گردند و عمده ترددهای این وسایل‌نقلیه در تهران صورت می‌گیرد؛ لذا قطعاً ۴میلیون تردد پلاک‌های شهرستان وجود دارد.»
برای روشن‌تر شدن وضعیت آمار فعلی و مسائلی که خودروهای پلاک شهرستان برای تهران ایجاد کرده‌اند، سراغ مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک تهران رفتیم. حمید برادران در گفت‌وگو با همشهری درباره خودروهای پلاک شهرستان تهران می‌گوید: برای اینکه آمار مشخصی از ترددهای روزانه این خودروها داشته باشیم، باید بگویم ۱۰درصد از خودروهایی که روزانه وارد محدوده طرح ترافیک می‌شوند در سامانه «تهران من» ثبت‌نام نکرده‌اند. این آمار به‌طور میانگین ۲۶هزار خودروی روزانه است که عدم‌ثبت نام آنها نشان می‌دهد به‌احتمال زیاد شهرستانی هستند. البته ما در شرکت کنترل ترافیک تهران عوارض را به‌صورت آرشیو در سامانه به نام پلاک این افراد نگه می‌داریم که به محض ثبت‌نام و قبل از استفاده از هرنوع خدماتی در تهران، نخست بدهی خود را پرداخت کنند تا بتوانند از امکانات شهری تهران برخوردار شوند.
برادران ادامه می‌دهد که اگر به سامانه وزارت کشور متصل شویم و تأیید آنها صورت بگیرد، می‌توانیم این عوارض را در مرحله اخذ معاینه فنی آنها از شهرستان‌ها دریافت کنیم.
مافیای ۲۰۲۴
خودروهای پلاک شهرستان مانند خودروهای پلاک تهران جریمه نمی‌شوند. جلال بهرامی، معاون سابق حمل‌ونقل تهران مرداد امسال گفته بود: «چند سالی است پدیده تردد خودروهای پلاک شهرستان به‌دلیل ناهماهنگی بین شهرداری و راهنمایی و رانندگی وجود دارد و باعث شده همچنان خودروهای پلاک شهرستان به‌صورت غیرمجاز و عدم‌اعمال قانون در محدوده آنها تردد کنند؛ این خودروها چون می‌دانند اعمال قانون برای آنها صورت نمی‌گیرد در نتیجه وارد می‌شوند.»
در دهه‌های ۶۰ تا ۹۰پلیس دستی جریمه طرح ترافیک را انجام می‌داد و مشخص می‌شد که خودروهایی که ثبت‌نام نکرده‌اند، کدام‌ها هستند و بیشتر آنها خودروهای شهرستانی بودند، ولی در سالهای اخیر که پردازش اطلاعات براساس سامانه‌های مجازی و صرفا بر مبنای ثبت‌نام اینترنتی صورت گرفته، شرایط برای مدیریت خودروهای پلاک شهرستان در محدوده‌های ترافیکی مهیا نشده است. حمید برادران می‌گوید: به هر حال تاریخچه تردد هر خودروی شهرستانی در سامانه وجود دارد. مورد دیگر نیز توافق شهرداری با اسنپ بوده که خودروهای پلاک شهرستان نتوانند در محدوده تهران سفر دریافت کنند. این خود از ترددهای فزاینده خودروهای پلاک شهرستان بیشتر جلوگیری می‌کند.
معضلاتی که کم نیست
معضلاتی که خودروهای پلاک شهرستان برای تهران پدید می‌آورند حتی از نگاه مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک تهران نیز دور نمانده است. او می‌گوید: بخش بزرگی از این خودروها با توجه به دیدگاه‌های اقتصادی جذب شهر تهران می‌شوند برای مسافربری که برخی خطوط حومه به اشغال گروهی آنها درآمده است. آنها حتی به‌صورت جمعی با رانندگان تهرانی درگیر می‌شوند و بعضا زد و خوردهایی نیز پدید می‌آید. نکته دیگر شب‌خوابی آنها در حاشیه پارک‌های شهر است که خود منجر به برخی مسائل و معضلات اجتماعی شده است. نکته دیگر هم اینکه این رانندگان از زیرساخت‌های شهر تهران برای کسب درآمد استفاده می‌کنند؛ بی‌آنکه مانند تهرانی‌ها عوارض مختلف شهری را پرداخت کنند.
