این کوزه در اصل در سال ۲۰۱۰ کشف شد اما بررسی و تمیزکاری محتویات آن مدت زیادی به طول انجامید.
در آن سال باستان‌شناسان مؤسسه باستان‌شناسی آلمان برای یافتن پایین‌ترین لایه ساختمان‌ها در سکونتگاه باستانی حجیرات‌الغزلان انجام دادند و در اتاقی در پایین‌ترین سطح یک خانه، یک کوزۀ سفالی گرد کوچک یافتند که دست نخورده بود و هنوز با یک درپوش سفالی مهر و موم شده بود. وقتی ینس نوتروف باستان شناس آن را بلند کرد، صدای چیزهای درون آن بلند شد.
به گزارش فرادید؛ بعد از تمیز کردن کوزه و هنگامی که درپوش آن با دقت برداشته شد، مشخص شد که این ظرف پر از اشیاء ریز است. حالا هر کدام از این اشیاء نیز باید برداشته و تمیز می‌شدند.
ینس نوتروف باستان‌شناس در حال جابه‌جا کردن کوزه؛ کوزۀ دیگری که در تصویر دیده می‌شود فقط پر از شن بود
نهایتا معلوم شد که محتویات کوزه گنجینه‌ای از مهره‌های ساخته شده از استخوان و صدف است. تقریبا هزاران مهرۀ صدفی و استخوانی ریز در ظرف وجود داشت که همگی سوراخ شده و صیقلی بودند. تمیزکاری و جدا کردن این مهره‌ها زمان زیادی برد. اندازه بعضی از آنها در محدوده میلی‌متر بود. نوتروف می‌گوید برخی از آنها از بقیه بزرگ‌تر بودند و همچنین شکل کشیده‌تری داشتند.
این که این یافته دقیقا چیست و چه کاربردی داشته است، باستان‌شناسان را تا به امروز در سردرگمی و تردید قرار داده است. نوعاً این مهره‌ها به عنوان زیورآلات و تزیینات لباس شناخته می‌شوند، اما مکان و انبوه آنها بی‌نظیر است. نوتروف می‌گوید: «شاید این نوعی ذخیره برای یک کسب و کار بوده است. دقت و ظرافت برش و صیقل مهره‌ها نشان می‌دهد که آنها احتمالا ارزش بالایی داشته‌اند».
کوزه کشف شده حاوی هزاران مهرۀ صیقلی از جنس استخوان و صدف در اندازه‌های مختلف بود
یافته‌های اتاق مجاور نیز حاکی از آن است که این ساختمان باید ساختمان خاصی بوده باشد. در اینجا تصاویری از حیوانات بر روی دیوار پشتی سایت کشف شد که با انگشت بر روی خاک رسی که هنوز مرطوب بوده نقش بسته بودند. بزهای کوهی و جانوران شکارچی از جملۀ این تصاویر بودند. باستان‌شناسان همچنین چندین شاخ بز و لایه‌های بزرگ خاکستر را کشف کردند. بنابراین ممکن است این ساختمان در آتش‌سوزی از بین رفته باشد.
تل حجرات الغُزلان در 2.5 مایلی شمال عقبه، یک شهرک مستحکم بود که بین 4000 تا 3500 سال قبل از میلاد محل سکونت بود. سازه‌هایی با مخلوطی از دیوارهای سنگی و دیوارهای خشتی در آنجا پیدا شده است که بر اساس شواهد، یک بار پس از آسیب دیدن در زلزله تقویت شده‌اند. اما به نظر می‌رسید زمانی که زلزله دیگری رخ داده، این مکان ویران و متروکه شده است. اما بقایای هزارتوی این سکونتگاه با دیوارهایی به ارتفاع 5 متر با گچ بری‌های اصلی، پنجره‌ها، درگاه‌ها و ستون‌هایی که پشت‌بام‌ها را نگه داشته‌اند، هنوز باقی مانده است.
این سطح خارق‌العاده حفاظت و مدت اشغال نسبتاً کوتاه به باستان‌شناسان فرصتی بی‌نظیر می‌دهد تا یک سکونتگاه مربوط به عصر مس را به طور کامل بررسی کنند. این دوره زمانی است که ذوب مس برای اولین بار در اسناد باستان‌شناسی ظاهر می‌شود.
معمای کوزۀ مهره‌ها هنوز در انتظار رمزگشایی نهایی است؛ مکان کشف این یافته همچنان در حال ارزیابی بیشتر است.
فرادید
