این قبیله کوچک شجاع، جنگل‌های آمازون را نجات داد

اختصاصی «تابناک با تو»؛ جنگل‌های بارانی آمازون به تنوع‌زیستی خود معروف است، این جنگل‌ها، بزرگترین جنگل‌های بارانی جهان و ریه‌های زمین به شمار می‌روند به همین دلیل نه تنها برای جوامع محلی و قبایل بومی بلکه برای کل جهان بسیار مهم هستند. متأسفانه، جنگل‌زدایی همراه با اکتشاف نفت و گاز، حیات این گوهر طبیعی را به شدت تهدید می‌کند. به همین خاطر، وقتی این قبیله کوچک و بومی در اکوادور در دعوای حقوقی بزرگ علیه حفاران زمین و جویندگان نفت،  پیروز شدند همه جهان جشن گرفتند و فریاد شادی سردادند. با این پیروزی نیم میلیون جریب از زمین‌های آمازو از حفاری‌های نفتی نجات پیدا کردند.

«وائورانی‌ها Waorani» که به آنها «هوائورانی Huaorani» نیز گفته می‌شود، آمازونی‌های بومی اکوادور به شمار می‌روند. این آمریکایی‌های بومی زمانی بزرگ‌ترین جمعیت، مناطق استان‌های پاستازا، اورلانا و ناپو را پوشش می‌دادند، اما امروزه این قبیله تنها حدود ۲۰۰۰ نفر جمعیت دارد. آنها شکارچیان عشایری هستند که در آبادی‌های کوچک زندگی می‌کنند.

مبلغان آمریکایی برای اولین بار در سال ۱۹۵۸ با آنها تماس گرفته و ارتباط برقرار کردند. از آن زمان به بعد، بسیاری از خانواده‌های وائورانی به شهرهای بزرگ‌تر نقل مکان کردند یا به آیین مسیحیت گرویدند. با این حال، آنها مدت‌هاست برای سازگاری با جامعه مدرن تلاش می‌کنند. وائورانی‌ها هرجا که باشند،  آمازون را خانه خود می‌نامند، با این وجود بیشتر زمین‌های آنها به دلیل قطع درختان و منافع نفتی شرکت‌های بزرگ از بین رفته‌است.

اکوادور می‌خواست از جنگل‌های بارانی بهره‌برداری بیشتری کند و ذخایر گاز و نفت خود را توسعه بخشد تا از این رهگذر، حرکت کند اقتصادی خود را بهبود ببخشد و بدهی خارجی و کسری مالی زیادش را کم کند. با این حال، طرح دولت برای به حراج گذاشتن بخش قابل‌توجهی از زمین‌های آمازون برای حفاری‌های نفتی مورد پذیرش قبایل بومی قرار نگرفت. در واقع، تاریخ تنش بین شرکت‌های بزرگ نفتی و قبایل و اجتماعات بومی از دهه ۱۹۶۰ و زمانی آغاز شد که شرکت «تکساکو Texaco» که امروزه «شورونChevron» نامیده می‌شود، برای اولین بار در آمازون فعالیت خود را راه انداخت.

تنش بین شرکت‌های نفتی و جوامع بومی در اکوادور بیش از شش دهه است که وجود دارد، اما زمانی که دولت اکوادور به دنبال حراج نزدیک به نیم میلیون هکتار از جنگل‌های بارانی آمازون برای حفاری‌های بزرگ نفتی بود، بومیان به مقابله پرداختند.

اگرچه دولت حق استخراج مواد معدنی و توسعه پروژه‌های انرژی در هر زمینی را داشت، اما ابتدا باید با جوامع بومی و عشایر محلی مشورت و آنها را در مورد پروژه و تأثیرات احتمالی آن آگاه می‌کرد.

وائورانی‌ها با تصمیم دولت به این دلیل مبارزه کردند که قبل از تصویب پروژه به درستی با آنها مشورت یا اطلاع‌رسانی نشده‌بود. اگرچه این قبیله در دادگاه پیروز شد، اما دولت به این تصمیم اعتراض کرد. در نهایت، وائورانی ها برنده دادگاه تجدیدنظر نیز شدند.

در آوریل ۲۰۱۹، وائورانی‌ها نخستین نبرد حقوقی خود در برابر تصمیم دولت مبنی بر حراج زمین‌ها را به‌دست آوردند. در ژوئیه همان سال، این قبیله پیروز دادگاه تجدید نظر شد که روند مشورتی دولت اکوادور با مردم بومی را برای همیشه باطل می‌کرد و حراج زمین بومیان را برای مدت نامحدودی به حالت تعلیق درمی‌آورد.

هیئتی متشکل از سه قاضی حکم مهمی را صادر کردند که طی آن به چندین نقص ساختاری که در فرآیند مشاوره در سال ۲۰۱۲ رخ داده بود اشاره کردند. هم از نظر طراحی و هم در اجرا، نارسایی‌های گسترده‌ای در طرح شرکت‌های نفتی وجود داشت.

این حکم تاریخی یک پیروزی بزرگ برای وائورانی‌ها بود و نه تنها از سرزمین آنها محافظت می‌کرد، بلکه یک سابقه قانونی برای سایر قبایل بومی ساکن آمازون اکوادور نیز شکل می‌داد. تصمیم دادگاه حتی توسط افراد مشهوری مانند لئوناردو دی‌کاپریو و مارک‌روفالو نیز مورد تحسین قرار گرفت.

تصمیم دادگاه تضمین کرد که دولت اکوادور نمی‌تواند زمین این قبیله را بدون رضایت آنها به حراج بگذارد. این حکم به طور کامل، حراج نزدیک به ۱۶ بلوک نفتی را که در ۷ میلیون هکتار از زمین‌های آمازون گسترده شده بود، متوقف کرد. مبارزه وائورانی‌ها علیه تصمیم دولت نه تنها بخش قابل‌توجهی از جنگل‌های بارانی را نجات داد، بلکه به سایر گروه‌های بومی منطقه نیز امید و فرصتی داد تا زمین‌های خود را از حفاری نفت نجات دهند.

پس از صدور حکم دادگاه، صدها زن و مرد وائورانی با پیروزی در خیابان‌های «پویو» راهپیمایی کردند. مردم سراسر جهان از طریق شبکه‌های اجتماعی به این جشن پیوستند. سلبریتی های هالیوود مانند لئوناردو دی کاپریو و مارک‌روفالو نیز به آن‌ها پیوستند و اینگونه یک قبیله کوچک، ریه‌های زمین را از آسیب جدی نجات داد.