بر اساس طرح مجلس، سیستان و بلوچستان شمالی با مرکزیت زابل، سیستان و بلوچستان با مرکزیت زاهدان، سیستان و بلوچستان جنوبی با مرکزیت ایرانشهر و مکران با مرکزیت چابهار خواهد بود.
امام جمعه زابل با صراحت کلامی که دارد از مشکلات سیستان و بلوچستان و محرومیت‌هایش می‌گوید و معتقد است «تقسیم استان» راه‌حلی کارساز است؛ تصمیمی که مدت‌هاست گرفته شده اما خبری از اجرایش نیست
مجتبی عزیزی، امام جمعه زابل به مهر گفت باید سرمایه وارد منطقه شود تا آنجا رشد کند. سرمایه از دو مسیر وارد می‌شود، مسیر اول مسیر رسمی و دولتی است که اتفاقاً این سرمایه‌ها خوب وارد این منطقه شده است. مسیر دوم سرمایه‌های خصوصی است. سرمایه‌گذار خصوصی، اولین دغدغه‌ای که دارد امنیت است. ولی امروز، کسانی هستند که با ناامن کردن استان سیستان و بلوچستان تجارت می‌کنند.
تقسیم استان یک ضرورتی است که مورد تغافل قرار گرفته است. این تصمیم کارشناسی شده است و در حوزه کاری خودش در مجلس شورای اسلامی و دیگر نهادها مورد تأیید قرار گرفته است و فقط الان در نوبت رأی‌گیری مجلس قرار دارد. تمام استانداران بعد از انقلاب بر ضرورت این اقدام، صحه گذاشته‌اند.
سیستان و بلوچستان استانی است که از شمال تا جنوب بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر است. مرز بزرگی با سه کشور و دریا و اقیانوس دارد. وقتی این منطقه به چهار بخش تقسیم شود و تناسب توزیع ثروت بهتر اتفاق بیفتد، این تناسب و تناوب توزیع ثروت در استان کارساز خواهد بود.
بر اساس طرح فعلی، سیستان و بلوچستان شمالی با مرکزیت زابل، سیستان و بلوچستان با مرکزیت زاهدان، سیستان و بلوچستان جنوبی با مرکزیت ایرانشهر و مکران با مرکزیت چابهار خواهد بود. از نظر مذهبی هم در تمامی این استان‌ها، شیعه و سنی باهم وجود دارند.
درست است که بسیاری از بودجه‌ها به صورت سرانه تعلق می‌گیرد، اما فقط با تقسیم شدن استان به بخش‌های کوچک‌تر می‌شود هزاران شغل ایجاد کرد. از طرف دیگر از نظر امنیتی هم می‌توان راحت‌تر وضعیت را کنترل کرد، چرا که چهار استاندار و چهار استان با ویژگی‌های امنیتی و اختیارات خاص خود وجود خواهد داشت.
تقسیم سیستان و بلوچستان، یک ضرورت است که مردم هم آن را می‌خواهند. مهمترین مانعی که در این تصمیم‌گیری وجود دارد، این تصور است که این تصمیم باعث تکه پاره شدن و از بین رفتن فرهنگ بلوچی می‌شود. البته این یک وهم است. تقسیم استان، دست‌های بلند تفکر تکفیری را کوتاه می‌کند و به همین دلیل با آن مخالفت می‌شود.
از نظر مذهبی هم در تمامی این استان‌ها شیعه و سنی باهم وجود دارند. اگر در سیستان و بلوچستانی شمالی اکثریت شیعه هستند؛ در مکران اکثریت اهل سنت هستند. همچنین در دو استان سیستان و بلوچستان و سیستان و بلوچستان جنوبی جمعیت شیعه و اهل سنت قابل ملاحظه است
سیستان و بلوچستان، دغدغه‌ها و محرومیت‌ها و ناگفته‌هایی دارد که با یکی دو گزارش و روایت، نمی‌توان پرونده‌اش را بست. بی‌آبی، اوراق هویتی و شناسنامه نداشتن شمار زیادی از ساکنان، محرومیت، ریزگردها، خشکسالی، ناامنی، تلاش عده‌ای برای ایجاد گسست در بافت مردم و چندین عنوان دیگر، هر کدام پرونده‌هایی هستند که حل و فصل‌شان به شفاف‌سازی، اطلاع‌رسانی، و پیگیری نیاز دارد. این منطقه حرف‌هایی دارد که خیلی‌ها دوست دارند آن را بشنوند و افسوس بخورند، اما داوطلب زیادی برای بازگو کردن یا خدمت کردن ندارد.
طرح تقسیم استان سیستان و بلوچستان در مداقه نقد
محسن دهنوی عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی چهارشنبه ۲۸ آبان از اعلام وصول چند طرح از جمله طرح تفکیک استان سیستان و بلوچستان به چهار استان خبر داد.
به گزارش آوای سنت، بنا به گفته این عضو هیات رئیسه مجلس در روز مذکور طرح اصلاح قانون نظام صنفی کشور و طرح تفکیک استان سیستان و بلوچستان به چهار استان نیز به صورت عادی اعلام وصول شد.
این اولین بار نیست که موضوع تفکیک استان سیستان و بلوچستان به عنوان یکی از بزرگ ترین استانهای ایران مطرح می‌شود، اما هر بار به دلیل مخالفت گسترده مردم و نمایندگان استان در مجلس این طرح ،مسکوت مانده است. استان سیستان و بلوچستان یکی از استانهای محروم با شاخص توسعه انسانی بسیار پایین است.
خردادماه سال جاری نیز کارزاری به نام “نه به تقسیم استان سیستان و بلوچستان” در وب سایت “کارزار” مردم استان سیستان و بلوچستان شکل گرفت که تنها در مدت یک ماه بیش از ۱۱ هزار نفر آن را امضا کردند. این کارزار از یکم آذرماه امسال مجدد تشکیل شده و تا تنها در عرض سه روز بیش از هفت هزار نفر به آن رای داده اند.
محمد نعیم امینی فرد، نماینده فقید ایرانشهر در مجلس از جمله مخالفان طرح تفیک استان سیستان و بلوچستان بود که حفظ یکپارچگی هویتی استان را یکی را از مهم ترین دغدغه‌های نمایندگان برای تقسیم استان می‌دانست.امینی فرد دلیل مخالفت نمایندگان با تقسیم‌های متوالی استانهای کشور را همگونی برخی از مناطق کشور و اختصاص امکانات بیشتر به آنها ذکر کرده بود.
دکتر ملک فضلی نماینده مردم سروان در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره اینکه در این خصوص روز شنبه هفته جاری نشست مجمع نمایندگان استان تشکیل شده است، گفت: بحث تقسیم استان سیستان و بلوچستان به مدت چندین سال متوالی در جریان بوده و اگر قرار است این طرح به مرحله اجرا در بیاید طبعا می بایست بر اساس خواست جامعه عملیاتی شود.
وی با اشاره به این مطلب که نمایندگان مجلس در ارائه طرح آزادی عمل دارند، افزود: طرحی تنظیم شده و معمولا چند نفر نیز آن را امضا می کنند، لیکن باید دید آنچه ارائه می شود، منطقی است یا خیر. لذا تصویب یک طرح در صحن علنی مجلس به چندین عامل از جمله بررسی علمی، نظر رسمی وزارت کشور و موافقت آحاد جامعه با آن بستگی دارد.
اسماعیل حسین زهی، نماینده خاش هم با اشاره به اینکه مردم استان سیستان و بلوچستان مانند اعضای یک خانواده هستند، در این باره اظهار داشت: در حال حاضر نمی توانیم اظهار نظر دقیقی درباره این طرح جدید تقسیم کنیم، اما تا مطالعه نشود، بنده مخالف هستم و باید نظر کارشناسان و مردم لحاظ شود. یکی از مهمترین دلایل موافقان طرح این است که می توان با اجرایی کردن طرح تقسیم استان، اعتبارات بیشتری برای عمران و آبادانی جذاب کرد.
حسین زهی با اشاره به این مطلب که می توان به صورت دیگری این مشکل را حل کرد، ادامه داد: برای مثال دولت می تواند با تعیین ادارات کل در شمال و جنوب استان این مشکل را حل کند. در زمان ارائه این طرح در مجلس دهم نیز اکثر نمایندگان و علمای اهل سنت در میان مخالفان قرار داشتند.
هما شیرانزایی فارغ التحصیل دکترای علوم سیاسی از دانشگاه زاهدان تقسیم استان به ۴ استان کوچک را باعث افزایش مشکلات برای مردم سیستان و بلوچستان خواند و گفت: هر چند که زاهدان مرکز استان است، لیکن حتی خود این شهر نیز از محرومیت رنج می برد. در طرح تقسیم جدید زاهدان و خاش در مجموعه یک استان قرار می گیرند. زابل در همجواری زاهدان که خود قرار است یک استان شود، کاملا از نعمت آب کشاورزی محروم است و نیم نگاه جوان جویای کار آن به رونق اقتصادی بندر چابهار می باشد که بتواند به توسعه استان کمک کند. اگر وضعیت خاش را هم در نظر بگیریم، می بینیم که خود این شهرستان با محرومیت بالایی دست و پنج نرم می کند.
شیرانزایی خاطر نشان ساخت: در نقشه جدید شهرستان سرباز به دو نیم شده و بخشی از آن به استان چهارم وصل می شود. این یک اتفاق نادر در کشور است که یک شهرستان به دو نیم شده و از یکدیگر مجزا شوند. ایرانشهر و سراوان علاوه بر اینکه از خشکسالی و کمبود امکانات اولیه مانند نبود شبکه گاز رسانی و بیکاری رنج می برند، جاده های بسیار بی کیفیت خطرناکی هم دارند که خود عامل اصلی مرگ و میر در تصادف شناخته می شوند. با اجرای این طرح شاید مردم استان چهارم که چابهار در آن قرار دارد بتوانند اندکی به رونق برسند و اگر آنها بخواهند برای جذب نیروهای کار اولویت بندی کنند، مطمئن باشید دست سیتانی ها، ایرانشهری ها و خاشی ها از کار در بندر چابهار کوتاه خواهد شد.
اما از سوی دیگر ناهید تیره عیدو زهی دارنده مدرک کارشناسی ارشد مدیریت دولتی و کاندیدای مجلس یازدهم ضمن اعلام موافقت با طرح تقسیم استان آن را گامی در جهت جذب بودجه بیشتر برای محرومیت زدایی و اشتغالزایی نیروهای آماده بکار خواند و عنوان نمود: بنده صرف نظر از نحوه نامگذاری استان های تقسیم شده با توجه بدلایل ذیل با این اجرای این طرح موافقم. با توجه به وسعت وپراکندگی استان و دوری نقاط محروم از مرکز استان، رسیدگی به همه نقاط توسط دستگاه های تصمیم گیری و اجرایی که در مرکز استان متمرکز هستند، مطلوب نمی باشد.
وی افزود: طی سال ۴۲گذشته علی رغم خدمات خوب نظام و دولت، متاسفانه بسیاری از مناطق محروم بدلیل وسعت و پراکندگی مغفول مانده به نحوی که هم اکنون در جنوب استان روستاهای بسیاری فاقد آب بهداشتی بوده و با مشکلات زیر ساختی از قبیل برق و دسترسی به اینترنت دست و پنجه نرم می کنند.
این بانوی فعال اهل سنت ادامه داد: اگر استان به چندین استان تقسیم شود، ضمن ایجاد ادارات کل متعدد وتوزیع امکانات درسایر شهرستان ها می توان شاهد افزایش اعتبارات و نظارت بیشتر بدلیل کوچک شدن وسعت حوزه نظارت و نیز دسترسی آسان روستاییان به مراکز استانی و همچنین توسعه واشتغال باشیم که نمونه آن در استان خراسان اتفاق افتاد. با این ترتیب اعتبارات عادلانه تقسیم خواهد شد. هم اکنون بخش اعظم اعتبارات از مرکر استان در پروژه های خاص هزینه می گردد.
اخیرا نیز سعیده خاشی، فعال سیاسی اهل سیستان و بلوچستان هم در این خصوص گفته بود: طرح تقسیم استان سیستان و بلوچستان بارها و بارها مطرح می شود، اما هیچ گاه شاهد ارائه طرحی حقیقی، مستند و مبتنی بر پژوهش نبوده‌ایم. استانهای همجوار سیستان و بلوچستان که تقسیم استان در آنها انجام شده به عنوان نسخه موفق همواره مطرح می شوند، اما در کنار آن شاهد نسخه ای ناموفق همچون الصاق برخی مناطق بلوچستان به کرمان بودیم که هیچ وقت برایشان توسعه را فراهم نکرد و حتی شاهد توسعه نیافتگی و فقر در این منطقه هستیم.
وی یاد آور شد: طرح تقسیم استان سیستان و بلوچستان نگرانی‌های متعددی برای ساکنان این استان به همراه دارد، از حذف نام بلوچستان گرفته تا تخصیص امکانات بیشتر به برخی مناطق و شدت گرفتن تبعیض که همه این موارد باید مد نظر قرار گیرد.
