«تابناک با تو» - به لطف فناوری در حال توسعه و تکنیک‌های تولید، تنوع سیستم‌های نمای ساختمان در سالهای اخیر افزایش یافته است. انتخاب متریال مناسب و اجرای حرفه‌ای، اهمیت زیادی در دوام نما دارد. توجه به عناصری مانند زیبایی، استحکام و عملکرد کمک می‌کند به مفهوم نما در معماری پی ببریم. چراکه نما بخش قابل رویت و گویای هویت ساختمان است.
اهمیت طراحی نما در معماری و انتخاب مصالح بر اساس سبک
در یک طراحی نمای ساختمان مسکونی علاوه بر رعایت جزئیات، به مصالح کاربردی نیز پرداخته می‌شود. بسیاری از مواد مختلف از چوب تا شیشه را می‌توان در سیستم‌های نما استفاده کرد. با این حال، پرکاربردترین سیستم‌های نما در معماری مدرن، بدون شک سیستم‌های نمای فلزی هستند.
نکاتی که در طراحی نمای ساختمان باید رعایت کرد
برای این که بیشتر با مفهوم نما در معماری آشنا شویم، بهتر است برخی نکات مهم در طراحی نما را مرور کنیم.
*پوشش‌های نمای ساختمان نباید تحت تاثیرات مضر آفتاب خراب شوند. نما باید در برابر اثرات شیمیایی جو مقاوم باشد.
*نمای معماری باید در برابر شرایط اقلیمی منطقه‌ای مانند باد‌های شدید از ساختمان محافظت و از نفوذ باران نیز جلوگیری کند.
*مصالح مورد استفاده در سیستم‌های نما باید از انبساط و انقباض ناشی از اختلاف دما مصون باشند.
*نمای معماری باید با سایر ترجیحات معماری ساختمان سازگار باشد.
*اگر قرار است از مواد مختلفی در روکش نما استفاده شود، جزئیات ترکیبی باید به شکلی ایده‌آل چیده شوند.
مزایای نما معماری
ساختمان‌هایی که دارای نمای اصولی هستند، نیازی به نگهداری دائمی دیوار‌های خارجی خود ندارند. قبل از شروع فرآیند ساخت نما، مواردی شامل پوشش، طرح و متریال مورد استفاده در ساختمان در یک محیط دیجیتال ترسیم می‌شوند. در صورت نیاز، این نقشه‌ها با استفاده از برنامه‌های کامپیوتری به‌صورت سه‌بعدی به تایید مشتری می‌رسند. بنابراین، مشتریان قبل از شروع فرآیند اجرا، نظرات خود را برای پیاده کردن تغییرات و تنظیمات لازم در طرح بیان می‌کنند.
یکی دیگر از مزایای سیستم‌های نما این است که ساختمان‌ها را حتی پس از سال‌ها، جدید و مدرن جلوه می‌دهند.
دیوار‌های بیرونی ساختمان‌ها به‌مرور زمان فرسوده می‌شوند که عمدتا به دلیل شرایط نامساعد جوی است. با گذشت سال‌ها، این ساییدگی که در خارج از ساختمان رخ می‌دهد، به‌عنوان نشت آب و هوا بر فضای داخلی ساختمان نیز تاثیر می‌گذارد. رفع چنین مشکلاتی، هم دشوار و هم بسیار پرهزینه است.
سیستم‌های نما با مواد مختلفی ساخته می‌شوند. با این حال، سیستم‌های نمای فلزی، هم از نظر دوام و هم از نظر ظاهر دارای مزایای بیشتری هستند. مصالح آلومینیوم و فولاد ضد زنگ عموما در سیستم‌های نمای فلزی استفاده می‌شوند.
مزایای استفاده از فلز در نما ساختمان
فولاد یک ماده بسیار مفید برای نمای ساختمان‌ها است. صفحات فولادی ضد زنگ منبسط شده روی قاب‌های ساخته شده از آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ نصب می‌شوند. فولاد‌های ضد زنگ را می‌توان در طرح‌های مختلف تولید کرد. مهندسان طراح، مناسب‌ترین طرح‌ها را برای نمای بیرونی ساختمان مشتریان خود ترسیم می‌کنند. این نقشه‌ها در محیط کامپیوتری سه‌بعدی ارائه می‌شوند.
سیستم‌های نمای فلزی، سبک‌تر و ارزان‌تر از سایر سیستم‌های نما هستند؛ بنابراین وزن زیادی روی ساختمان وارد نمی‌کنند. علاوه بر این، هزینه ساخت ساختمان را زیاد افزایش نمی‌دهند. این سیستم در برابر انواع عوامل محیطی نیز مقاوم هستند. به لطف این ویژگی‌ها، آن‌ها نیازی به نگهداری مداوم ندارند. در حالی که دیوار‌های خارجی ساختمان با نمای گچی هر ۲ تا ۳ سال یک‌بار نیاز به رنگ‌آمیزی دارند، برای نمای بیرونی ساختمان با نمای فلزی نیازی به چنین کار‌هایی وجود ندارد.
۵ ایده برای مفهوم و عملکرد نمای ساختمان
برای آشنایی بیشتر با مفهوم نما در معماری باید گفت نمای ساختمان بخش اساسی طراحی ساختمان است، زیرا نما خط مقدم در ارائه اطلاعات از یک ساختمان محسوب می‌شود. با طراحی مناسب، نما می‌تواند اطلاعاتی در مورد عملکرد و آنچه در داخل ساختمان وجود دارد، قبل از ورود، به بازدیدکنندگان ارائه دهد. در موارد دیگر، نما می‌تواند معنا و مفهوم یک ساختمان را تقویت کند. با انتخاب مصالح یا طرح‌های مناسب، نما می‌تواند نشان‌دهنده هدف ساختمان طراحی شده هم باشد. در اینجا، چند طرح نما ساختمان آورده شده‌اند که می‌توانند عملکرد و مفهوم ساختمان‌های موردنظر را نشان دهند.
ساختمان REX
REX مرکز هنر‌های نمایشی Ronald O. Perelman را طراحی کرد تا این ساختمان را به “لنگری برای جامعه ” تبدیل کند. REX در طراحی خود معنای این ساختمان را به‌عنوان شکلی از آرمان اجتماعی حفظ می‌کند؛ بنابراین طراحی مرکز هنر‌های نمایشی Ronald O. Perelman باید بتواند فضای اجرایی برای ارائه تجربیات مختلف نمایشی با عنوان «گرمای هنر» ایجاد کند.
برای تقویت مفهوم نما در معماری و نمایش جاه‌طلبی بیشتر، نمای ساختمان با پیچیدگی‌های زیادی ساخته شد. در این نما که پیش از آن یک نمای مرمر مکعبی ساده بود، نوعی تجربه فضایی به بیننده ارائه می‌شود. REX پانل‌های مرمر سفید را در سرتاسر نمای ساختمان نصب و آن‌ها را با پانل‌های سیاه در پایین ترکیب کرد. این نوآوری خلاقانه باعث ایجاد تصور شناور بودن در ساختمان مرکز هنر‌های نمایشی رونالد او پرلمن شد.
طراحی نمای Ronald O. Perelman به بازدیدکنندگان احساس ظرافت و سادگی را می‌دهد. علاوه بر این، اگرچه در نما از سنگ مرمر استفاده شده، اما متریال انتخاب شده نسبتا نازک است تا نور طبیعی در طول روز به شکاف‌ها نفوذ کند. برعکس، در شب، نور از داخل ساختمان به بیرون می‌تابد.
ساختمان مرکز هنر‌های نمایشی Ronald O. Perelman در سایت مرکز تجارت جهانی چشمگیر به نظر می‌رسد؛ زیرا با نمای شیشه‌ای خود، تفاوت زیادی با اکثر ساختمان‌های اطراف دارد.
ساختمان Louis Vuitton
همکاری Jun Aoki و Louis Vuitton برای ساخت یک فروشگاه لویی ویتون، نتیجه‌ای خارق‌العاده و زیبا به همراه داشت. جون آئوکی این مفهوم را از تاریخ شهر اوزاکا که به‌عنوان یک شهر تفریحی شهرت دارد، گرفته است. او ساختاری سفید و روشن را با الهام از کشتی باری سنتی هیگاکی کایزن و بادبان‌های بخار با نقوش قاب فلزی تصویر کرده است.
این پروژه گویی روی آب شناور است. به‌علاوه، این فروشگاه از نور طبیعی استفاده می‌کند که با ارائه حس آرامش به بازدیدکنندگان، احساس دریافت انرژی مثبت از محیط را در آن‌ها پدید می‌آورد.
موزه تاریخ نینگبو
استودیو معماری آماتور، نمای برجسته موزه تاریخ نینگبو را طراحی کرده است. نمای موزه تاریخ نینگبو، طیف گسترده‌ای از آجر‌ها و کاشی‌های بازیافتی دارد که برخی از آن‌ها دارای بیش از هزار سال قدمت هستند. این مصالح از خرابه‌های ساختمان‌های تخریب شده در این منطقه گرفته شده‌اند. این ویرانه‌های مواد با استفاده از یک تکنیک سنتی به نام waphan ترکیب می‌شوند که در آن، عناصر با اندازه‌های مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند تا ساختاری پایدار ایجاد کنند. طراح در این اثر تلاش کرده است به مفهوم نما در معماری نزدیک‌تر شود.
در این طرح، وانگ شو، معمار اصلی استودیو معماری آماتور، معتقد است که سنت را باید زندگی کرد. «به همین دلیل با صنعتگران محلی کار کردم تا سنت را از میان ویرانه‌های دیوار‌ها به این موزه بیاورم». وانگ همچنین از مقادیر زیادی بتن برای تضاد با عناصر بازیافتی استفاده کرد. او دو ماده مختلف را روی دیوار در کنار هم قرار داد. وانگ شو از قالب‌های بامبو نیز در این اثر استفاده کرد.
برج البهار
این طراحی که توسط تیم طراحی برج آدس البهار انجام شد، مورد توجه ویژه قرار گرفت. با وجود شرایط آب و هوایی سخت، البهار با فناوری و محاسبات مناسب، خود را به خوبی حفظ کرده است. در نمای این ساختمان که در ابوظبی قرار دارد، نشانه‌های فرهنگی مانند «مشربیا» و دیگر عناصر سنتی مشبک اسلامی دیده می‌شوند. تیم طراحی با استفاده از پارامتر‌های هندسی توانست عملکرد نما را با نور خورشید و حرکت آن در آسمان منطبق کند.
صفحه نمایش دو متر خارج از نمای بیرونی ساختمان روی یک قاب مستقل به‌عنوان یک دیوار پرده‌ای عمل می‌کند. هر مثلث با فایبرگلاس پوشانده شده و به‌گونه‌ای برنامه ریزی شده است که به حرکت خورشید پاسخ دهد و به‌عنوان راهی برای کاهش بهره و تابش نور خورشید باشد. بعدازظهر همه نمایشگر‌ها بسته خواهند بود. برای مهندسی پایدار و رویکرد حساس فرهنگی و شهری پروژه، این برج جایزه نوآوری ۲۰۱۲ را توسط شورای ساختمان‌های بلند و زیستگاه شهری به دست آورد.
خانه‌ای در تل‌آویو
این نما توسط Pitsou Kedem Architects طراحی شده است. در این اثر می‌توان دهانه‌های مثلثی شکل را در نمای سفید آلومینیومی خانه به‌صورت سه‌بعدی مشاهده کرد. الگو‌های گرافیکی تکرار شونده با بازشو‌های برش خورده، اجازه عبور نور را به درون ساختمان می‌دهند.
در قسمت بالایی خانه از یک سطح بتنی یکدست به‌عنوان وزنه تعادلی با نمای آلومینیومی استفاده شده است. تضاد موجود بین بتن و آلومینیوم باعث ایجاد تعادل در نمای ساختمان و نزدیک شدن به مفهوم نما در معماری شده است.
در ادامه، چند نمونه موفق از طراحی نما ساختمان‌های مختلف را در جهان مشاهده می‌کنید.
جمع‌بندی
مفهوم نما در معماری تنها به ارائه جنبه‌های زیبایی شناسانه محدود نمی‌شود. نمای یک ساختمان معرف عملکرد آن و نگاه ویژه طراح است. هنگام طراحی نمای ساختمان باید به مواردی مانند استحکام، کارکرد، زیبایی‌شناسی و بهره‌وری انرژی توجه ویژه‌ای نشان داد.
منبع: دکوبوم
