وقتی کشوری برای جنگ آماده می‌شود چه اتفاقی برای گنجینه فرهنگی یا آثار هنری آن رخ می‌دهد؟ تابلو نقاشی «گلدان گل» اثر «یان فن هایسوم» که یک نقاشی هلندی طبیعت بی‌جان است، در طول جنگ جهانی دوم داخل یک صندوقچه چوبی بسته‌بندی و به حومه «توسکانی» فرستاده شد، اما به دست یک سرباز آلمانی افتاد و جهان تا ۷۵ سال اثری از آن ندید.
در آغاز جنگ جهانی دوم، مدیران موزه‌ها و گالری‌های ایتالیا تصمیم گرفتند که نقاشی‌ها و سایر گنجینه‌های هنری را بسته‌بندی کنند و به سلامت به مکان دیگری منتقل کنند. در زمانی که ایتالیا آماده خسارات و تخریب‌های اجتناب‌ناپذیر شده بود، مقام‌ها چندین کامیون از آثار هنری را به ویلاهای اطراف فرستادند. اشیائی که همچون مجسمه‌ها غیرقابل جابه‌جایی بودند، درون برج‌های آجری محصور شدند تا از بمب‌ها و حملات هوایی در امان بمانند.
زمانی که مسوولان در سال ۱۹۴۰ میلادی «کاخ پیتی» در فلورانس را تخلیه کردند، نقاشی «گلدان گل» اثر «یان فن هایسوم» یکی از آثار هنری بود که درون صندوقچه‌های چوبی به حومه شهر فرستاده شدند تا از آسیب در امان بمانند. زمانی که نیروهای آلمان روند عقب‌نشینی از ایتالیا را آغاز کرده بودند، این صندوقچه‌ها را پیدا کردند و آن‌ها را با خود به سمت شمال و مرزهای آلمان بردند. در جولای سال ۱۹۴۴ میلادی بود که یک سرباز آلمانی جعبه چوبی «گلدان گل» را باز کرد و آن را به عنوان هدیه برای همسرش فرستاد. به این ترتیب این نقاشی تا ۷۵ سال از انظار عمومی دور نگه داشته شد.
در پایان جنگ جهانی دوم، قطاری حامل آثار هنری با کمک نیروهای متفقین به فلورانس بازگردانده شد. در ۲۱ جولای سال ۱۹۴۵ میلادی بود که مردم بازگشت این صندوقچه‌ها را جشن گرفتند. اما زمان زیادی نگذشت که مقامات دریافتند که بسیاری از آثار هنری از جمله «گلدان گل» اثر «یان فن هایسوم» هنوز پیدا نشده‌اند.
«یان فن هایسوم» (۱۷۴۹-۱۶۸۲) یکی از ماهرترین هنرمندان هلندی هنر طبیعت بی‌جان در قرن هجدهم بود. «فن هایسوم» هنرمند پرکاری در «عصر طلایی هلند» بود و آثارش در آن زمان طرفداران زیادی داشت. او اغلب به فضاهای پر از گل و گیاه سفر می‌کرد تا گل‌های نادر را تماشا و طراحی کند. او که در به تصویر کشیدن جزئیات استاد بود، سوژه‌ها را با جزئیات زیاد نقاشی می‌کرد و برای بررسی سوژه‌ها از ذره‌بین استفاده می‌کرد.
معمولا نقاشی‌های طبیعت بی‌جان، معنای عمیق‌تری را از طریق اشیاء معمولی منتقل می‌کنند. در نقاشی «گلدان گل»، گل‌های رز نمادی از عشق و رشد، پروانه نمادی از فانی بودن زندگی، سنجاقک نماد پلیدی و آشیانه‌ای با تخم‌مرغ‌هایی درون آن نمادی از زندگی جدید هستند.
به گفته مدیر گالری «اوفیتزی»، این وظیفه اخلاقی آلمان بود که این اثر هنری را به صاحبان حقیقی آن بازگرداند. این نقاشی کوچک از سال ۱۸۲۴ میلادی به عنوان بخشی از مجموعه «دوک لئوپولد دوم» بر روی دیوار «کاخ پیتی» آویزان شده بود. در ژانویه سال ۲۰۱۹، مدیر این گالری دادخواستی را تنظیم کرد. او خواستار بازگرداندن این شاهکار هلندی توسط آلمان به «کاخ پیتی» شد که بخشی از گالری‌های «اوفیتزی» است. این مدیر به عنوان بخشی از درخواست احساسی خود، عکس سیاه و سفیدی از نقاشی را بر دیوار گالری نصب کرد و برچسب «ربوده‌شده» را به آن اضافه کرد.
در نهایت در ۱۹ جولای سال ۲۰۱۹، آلمان نقاشی «گلدان گل» را پس از حدود یک قرن به مقام‌های ایتالیا پس داد. وزیران فرهنگ و میراث و وزیران امور خارجه آلمان و ایتالیا در مراسم رونمایی از این نقاشی حضور پیدا کردند.
ایسنا
