«به گزارش تابناک باتو» دکتر غلامرضا معصومی - عضو هیئت علمی سلامت در بلایای دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه سالیانه چند میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند که درصد بالایی از آنان در کشورهای توسعه یافته‌اند، گفت: این مرگ و میر به طور خاص مربوط به بیماری‌هایی چون آسم، برونشیت، تنگی نفس، حملات قلبی و آلرژی‌های مختلف تنفسی است. در عین حال باید توجه کرد که آلودگی هوا یعنی افزایش میزان گازهای سمی و ذرات ریز جامد و مایع در هوا در غلظت‌هایی که تهدیدکننده سلامتی هستند و می‌تواند برای انسان یا محیط او مضر باشند.
وی با بیان اینکه منابع آلوده‌کننده هوا به دو قسمت طبیعی و مصنوعی تقسیم میشوند، افزود: منابع طبیعی شامل فعالیت‌های آتش‌فشان‌ها و آتش‌سوزی جنگل‌ها، گرد و غبار طبیعی، دود و مونواکسیدکربن ناشی از آتش سوزی‌ها، گاز رادون ناشی از کانی‌های زمین و... و. است. در عین حال منابع مصنوعی آلوده‌کننده هوا هم وجود دارند. به عنوان مثال وسایل نقلیه موتوری مشکلی اساسی در این زمینه هستند. چراکه دی‌اکسیدنیتروژن را که مهم‌ترین آلوده‌کننده هوا محسوب میشود، تولید می‌کنند. سایر منابع مصنوعی آلوده‌کننده هوا عبارتند از زغال سنگ‌سوزها، صنایع مختلف آلودگی‌های ناشی از سوزاندن بقایای کشاورزی و... و. .
آلودگی هوا چه بیماری‌هایی را در طولانی مدت ایجاد می‌کند؟معصومی با بیان اینکه آلودگی هوا به طرق گوناگون می‌تواند آثار زیان‌بار درازمدت و کوتاه‌مدتی بر سلامت انسان‌ها بگذارد، ادامه داد: باید توجه کرد که تاثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف، متفاوت است. به طوریکه آسیب‌پذیری برخی افراد در برابر آلودگی هوا بسیار بیشتر از سایرین است و بر همین اساس کودکان کم سن و سال و سالمندان بیش از دیگران از آلودگی هوا آسیب می‌بینند. در عین حال آلودگی هوا باعث تحریک مجاری هوایی و تشدید آسم شده و هرچه میزان آلودگی هوا بیشتر باشد، تعداد بیشتری از افراد، مبتلا به آسم میشوند. همچنین تماس دراز مدت با آلودگی هوا باعث بروز برونشیت مزمن و آمفیزم شده و در طولانی مدت آلودگی هوا می‌تواند بیماری مزمن تنفسی، سرطان ریه، بیماری قلبی، آسیب به مغز، اعصاب، کبد و کلیه‌ها را ایجاد کند. همچنین برخی بیماریها مانند آسم و بیماری قلبی و ریوی در مواقع آلودگی هوا تشدید میشوند.
عضو بورد سلامت در بلایای وزارت بهداشت، حساسیت‌های چشمی، بینی و حلق، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی مانند برونشیت و ذات‌الریه، سردرد، تهوع و واکنش‌های آلرژیک را از جمله عوارض کوتاه‌مدت آلودگی هوا دانست و گفت: باید توجه کرد که بنا به دلایل مختلف کودکان بیش از بزرگسالان در معرض خطر آلودگی هوا قرار دارند؛ چراکه کودکان و شیرخوارگان با سرعت بیشتری نفس می‌کشند و این باعث افزایش تماس با مواد آلوده‌کننده هوا میشود. آنها اکثرا تنفس دهانی دارند و به این ترتیب فیلتر بینی که قسمتی از آلودگی هوا را می‌گیرد، به طور موثر نمی‌تواند عمل کند. از سوی دیگر کودکان بیش از بزرگسالان در محیط آزاد به سر می‌برند. به خصوص در فصول گرم و تابستان که سطح آلودگی شدیدتر است.
وی با بیان اینکه سیستم ایمنی و ارگان‌های وابسته در کودکان هنوز نارس است و نسبت به آلودگی حساس‌ترند، افزود: آلودگی هوا باعث تحریک انسداد راه‌های هوایی و تشدید آسم شده و بر رشد سیستم عصبی، تنفسی، ایمنی و غدد داخلی تاثیرگذار است و می‌تواند خطر سرطان را در سالهای بعدی زندگی افزایش دهد.
نتایج مطالعات یک تیم بزرگ از محققان در دانشگاه هاروارد که در مجله دیدگاه بهداشت و محیط زیست در اول ژانویه 2016 به چاپ رسید، نشان داد که با هر افزایش غلظت ذارت ریز معلق در هوا، ریسک ابتلا به بیماریهای مرتبط با بازسازی سلول های عصبی بیشتر می شود.
این اولین مطالعه اپیدمیولوژیک درباره اثرات ناشی از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض انتشار ذرات ریز معلق (PM2.5 ) بر روی بیماریهای آلزایمر و پارکینسون می باشد. دکتر ماریا نیرا ، رییس بخش سلامت عمومی و محیط زیست در سازمان بهداشت جهانی گفت: این مطالعه تایید می کند که آلودگی هوا یک مشکل بهداشت عمومی و مهم است.
محققان گروه آموزشی بهداشت محیط دانشگاه هاروارد، بر روی اطلاعات حدود 10 میلیون نفر از بیمه شدگان بالاتر از 65 سال در 50 شهر شمال شرقی ایالات متحده بین سالهای 1999 تا 2010 مطالعه کردند. آنها اثرات قرار گرفتن در معرض ذرات ریز معلق را برای کسانی که برای اولین بار در بیمارستان به خاطر آلزایمر و پارکینسون بستری شدند، ارزیابی نمودند. سوال پیشروی گروه مطالعاتی این بود که آیا نوسانات غلظت ذرات ریز معلق هوا در یکسال با نوسانات بستری شدن در بیمارستان برای اولین بار به دلیل تشخیص این بیماریها مرتبط بوده است؟
محققان دریافتند که با هر بار افزایش غلظت ذرات ریز معلق هوا ، افزایش معناداری از ریسک بستری شدن ناشی از این بیماریها در سال مشاهده میشود. این افزایش 8% برای بیماری پارکینسون و 15% برای بیماری آلزایمر برآورد شده است.
ماریا نیرا همچنین عنوان کرد که نتایج حاصل از مطالعات واقعا ما را شگفت زده نکرد ، از آنجایی که ما میدانستیم ذرات ریز معلق هوا با استنشاق وارد جریان خون میشوند. این نتایج همچنین نشان داد که ما تنها با بروز خطر سلامتی در زمان حملات حاد ناشی از آلودگی هوا مواجه نیستیم، بلکه قرار گیری در معرض آلودگی در طولانی مدت نیز خطرناک است. ما اکنون با یک نسل مواجه هستیم که در شهرهای آلوده ای در چین و هند در حال رشد هستند که سطح آلودگی هوا در آنها به حد بی سابقه ای رسیده است. نگرانی ما برای نسل هایی است که در این هوای آلوده در حال رشد هستند.
در معرض ذرات ریز معلق هوا (PM2.5 ) قرار گرفتن در طولانی مدت با عوارض جانبی گوناگونی همراه است. در سال 2014، سازمان بهداشت جهانی نتایج یک مطالعه را بر روی 7 میلیون نفر از افرادی که قبل از 65 سالگی در سال 2012 در جهان فوت کرده بودند منتشر کرد، حدود 6 میلیون نفر در آسیا و اقیانوسیه، بر اثر آلودگی هوا جان باخته بودند.
مطالعات دیگر نشان داد که آلودگی هوا خطر ابتلا به سکته قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد، همچنان که به طور مستقیم در سرطان و یا کاهش وزن نوزادان در هنگام تولد نیز نقش دارد.
مطالعات سم شناسی ارتباط بین الودگی هوا و اختلالات عصبی را تایید می کند. نکته ای که توجه به ارتباط بین آلودگی هوا و خطر ابتلا به بیماریهای آلزایمر و پارکینسون را بیشتر می کند این است که بنا به اظهار نظر تیم تحقیقاتی دانشگاه هاروارد، مطالعات انجام شده نیاز به یک مقیاس بزرگتری از جامعه آماری را دارد تا ابعاد این خطر بهتر تحلیل گردد.
از مجموع افراد مطالعه شده در این تحقیق، نیمی از افراد بیش از 75 سال سن داشتند. محققان بیش از 119000 مورد بستری شدن برای بار اول در در بیمارستان برای بیماری پارکینسون، و 260000 مورد برای بیماری آلزایمر و بیش از 203000 مورد زوال عقل را شناسایی کردند. با این وجود، اطلاعات پایه پزشکی افراد عوامل ریسک فردی مانند وضعیت اقتصادی-اجتماعی، سیگار کشیدن و رژیم غذایی را در نظر نگرفته بود.
محققان تیم مطالعاتی بر این باورند که نتایج حاصل از این مطالعه، می تواند شروع مناسبی برای مطالعات تکمیلی دیگر باشد و علاوه بر این زنگ خطری برای اقدام در جهت کاهش آلودگی هوا در شهرهای آلوده نیز می باشد.
چند توصیه مراقبتی
معصومی به مردم توصیه کرد که در روزهای بحرانی آلودگی هوا تا حد امکان از تردد در محدوده‌های مرکزی و پر ترافیک شهر اجتناب کنند. همچنین استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در سفرهای روزانه درون شهری خود را جایگزین خودروهای شخصی کرده و فعالیت یا بازی کودکان در محیط‌های باز را محدود کنند. در عین حال افراد مسن یا افرادی که دارای بیماریهای قلبی، ریوی نظیر آسم، برونشیت مزمن و نارسایی قلبی هستند، از خروج از خانه اجتناب کنند.
وی تاکید کرد: نوشیدن مایعات را در زمان آلودگی هوا افزایش دهید و آب و مایعات ساده مصرف کنید. همچنین هرشب دوش بگیرید و از دستگاه بخور، حمام بخار برای رفع علایم ناشی از آلودگی استفاده کنید.
گردآوری:تابناک باتو
