علل وعوامل ایجاد شوره سر وراه های درمان آن

از قدیم دانشمندان عقیده داشتند پوسته های ریز روی سر یا همان شوره سر  توسط قارچ کوچکی که روی پوست سر رشد می کند، ایجاد میشوند. وجود چنین قارچهایی اثبات  شده است. شوره سر باعث می شود سلول های پوست سر سریع تر تقسیم شوند و بعد از آن، محیط مناسبی برای رشد قارچها فراهم شود. هنوز هم کسی نمی داند علت چند میلیون پوسته سر که هر روزه روی لباس افراد مختلف می ریزد چیست؛ البته به اندازه ای که درباره ایدز و سرطان تحقیق می شود و هزینه صرف می گردد، به شوره سر توجه نمی شود؛ اما مقالات و تحقیقات مختلفی هر روزه در ژورنال های تخصصی پوست و... به چاپ می رسند. همچنین آزمایشگاه های بسیاری وجود دارند که مشغول تحقیق درباره شوره سر هستند.

 در شرکتهای سازنده شامپوهای ضد شوره، میکروبیولوژیست ها بدقت مشغول رشد دادن قارچهایی هستند که از پوسته های ریز سر به وجود آمده اند. هدف آنها این است که بفهمند این قارچها روی چه موادی بهتر رشد می کنند. اگر آنها این مطلب را بفهمند و بتوانند تغییر مختصری در این مواد که روی پوست سر وجود دارند، ایجاد کنند، درمان شوره سر را کشف کرده اند.

علل و دلایل

شوره سر به علت های مختلفی از قبیل تغذیه ی نادرست، هیجان و نگرانی و استرس، هوای گرم و مرطوب، یا سرد و خشک، پوست چرب، تعریق زیاد، عدم تعادل هورمونها بخصوص آندروژنها ، مصرف بی رویه ی مواد آرایشی مو و عدم رعایت نظافت مو (شامپو نزدن مرتب ، عدم شست و شوی کافی سر متعاقب استفاده از شامپو و یا باقی ماندن بقایای صابون در پوست سر) ظاهر می شود.

در زیر دو علت شوره سر بیان شده است:

- بیماری های پوستی

 بیماری های پوستی نیز می تواند علت شوره سر باشد چراکه بیماری هایی همچون اگزما پوسته ریزی شدیدی در پوست سر بوجود می آورند و گاهی بیماری های عفونی مثل زرد زخم و شپش سر یا پدیکولوز به صورت پوسته در سر ظاهر می شوند. سایر اختلالات پوستی از جمله درماتیت سبوروئیک و درماتیت آتوپیک، دندرو(زمان بلوغ)، روزاسه،آکنه،پسوریازیس،چاقی، بیماری پارکینسون، استفاده از لوسین های خشک کننده حاوی الکل و بیماری ایدز از بیماری هایی هستند که باعث شوره شدید سر می شوند.در مرد درمان شوره و پیشگیری آن باید گفت نمیتوان از آن پیشگیری قطعی بعمل آورد؛ اما برای به حداقل رساندن شدت یا دفعات شعله ور شدن بیماری می توانیم از روشهای زیر استفاده کنیم

- قارچ

از قدیم، دانشمندان عقیده داشتند پوسته های ریز روی سر یا همان شوره سر، توسط قارچ کوچکی که روی پوست سر رشد می کند، ایجاد می شوند. امروزه ، وجود چنین قارچ هایی اثبات شده است. التهاب پوست هم نکته ای مهم است.

دو گونه از قارچها هستند که باعث شوره سر می شوند: «مالاسزیا وستریکتا» و «مالاسزیا گلوبوسا». تنها علتی که باعث شده است همه فکر کنند «مالاسزیا فورفور» عامل شوره سر است، این است که این قارچها روی محیطهای کشت رشد می کنند؛ اما دوگونه دیگر، حساستر از آن هستند که روی چربیهای حیوانات یا گیاهی رشد کنند و برای رشد، حتماً نیاز به چربی پوست انسان دارند.

قارچها ابتدا روی پوست سر ساکن می شوند و بعد روی چربی موجود بر پوست سر. آنها این چربی ها را به اسیدهای چرب دلخواه خودشان تجزیه می کنند و حتی موادی را که مانع و مزاحم رشد آنهاست از بین می برند. این التهاب باعث می شود سلول های پوست سر سریعتر تقسیم شوند و بعد از آن  محیط مناسبی برای رشد قارچها فراهم شود. همه اینها دست به دست هم می دهند و باعث تقسیم سریع تر سلول های پوست سر و در نتیجه ایجاد شوره سر می شوند.

هنوز هم کسی نمی داند علت چند میلیون پوسته سر که هر روزه روی لباس افراد مختلف می ریزد چیست. در شرکت های سازنده شامپوهای ضد شوره ، میکروبیولوژیست ها به دقت مشغول رشد دادن قارچ هایی هستند که از پوسته های ریز سر به وجود آمده اند.

هدف آنها این است که بفهمند این قارچ ها روی چه موادی بهتر رشد می کنند. اگر آنها این مطلب را بفهمند و بتوانند تغییر مختصری در این مواد که روی پوست سر وجود دارند، ایجاد کنند، درمان شوره سر را کشف کرده اند. دو گونه از قارچ ها هستند که باعث شوره سر می شوند:

• مالاسزیاوستریکتا
• مالاسزیاگلوبوسا

تنها علتی که باعث شده است همه فکر کنند مالاسزیا فورفور عامل شوره سر است ، این است که این قارچ روی محیطهای کشت رشد می کند. اما دوگونه دیگر، حساستر از آن هستند که روی چربی های حیوانات یا گیاهی رشد کنند و برای رشد ، حتماً نیاز به چربی پوست انسان دارند. در حال حاضر ، فقط قارچها مسوول ایجاد شوره سر به حساب نمی آیند.

عوارض

بیماری شوره سر یکی از بیماریهای شایع مو است که یک بیماری مزمن است، غالباً بیماری مدت ها خاموش باقی می ماند. در هنگام مرحله فعال بیماری ، علایم و نشانه های شوره سر را می توان با درمان کنترل کرد. این بیماری باعث ریزش مو نمی شود و موی چرب و شوره نقشی در طاسی سر ندارند. ولی دست پاچگی و عدم احساس راحتی در برخوردهای اجتماعی و عفونت باکتریایی ثانویه در نواحی درگیر از عوارض آن هستند .

درمان

شوره سر و خارش پوست در اثر ریزش شدید سلول های مرده پوست سر و بازسازی تسریع شده روپوست (اپیدرم) ایجاد می شود. یعنی مدت این فرآیند که باید به طور متوسط 28 روز باشد به حدود 14 روز می رسد. شوره سر اغلب با خارش و ناراحتی همراه است. قارچ (مالاسِزیا) به طور طبیعی بر روی سر سالم وجود دارد و از چربی ترشح شده از فولیکول مو تغذیه می کند. گاهی رشد این قارچ به دلایل نامشخص غیرقابل کنترل می شود و در نتیجه، بازده سلولی و تولید سلول های جدید افزایش می یابد و سلول های مرده بیشتری ریزش می کنند و شوره تولید می شود.

اگر با وجود امتحان کردن محصولات بازار هنوز سر شما می خارد و ریزش مو دارید، به پزشک مراجعه کنید. برای شوره سر شدید باید از شامپوی تجویزی استفاده کنید.

وقتی پزشک تایید کرد که فرد شوره سر (درماتیت سبورئیک) دارد، روش های درمانی اصلی برای آن شامل شامپوهای ضد شوره،پاک کننده ها و کرم ها و لوسیون های ضد التهاب می شود. مهم تر از همه، اغلب مواقع موثرترین شیوه درمانی که متخصصین امراض پوستی از آن استفاده می کنند ترکیب داروهای مختلف به طور همزمان است. شامپوهای تجاری و کرم استروئید درمان های معمول هستند. تمیزکردن و شستن بیشتر مو با شامپو معمولا توصیه می شود.

در موارد شدیدی که  ترکیب کرم های استروئید قدرتمند، فوم ها، اسپری ها یا لوسیون ها جواب نمی دهند، درمان های جایگزینی مورد استفاده قرار می گیرد. در موارد شدیدی که با روش های درمانی معمول برطرف نشده است، مراجعه به متخصص امراض پوستی بسیار مفید است.

موارد شدید نادری به درمان کوتاه مدت با استروئیدهای خوراکی از قبیل پردنیزون (دلتازوم، اورازون، پردنیزون-M، لیکوئید پرد) نیاز دارند. قرص های خوراکی نباید به شکل روتین مصرف شوند و درمان اصلی شوره سر نیستند.

- برس زدن

برس زدن مرتب موها در درمان شوره سر اهمیت زیادی دارد زیرا سبب می شود که جریان خون سریعتر شود و سلول ها تغذیه شوند. هر شب پیش از رفتن به رختخواب با یک برس مویی، موهای خود را از جهات مختلف برس بزنید، به طوری که در حدود صدبار برس روی سرتان حرکت کند و در تمام نقاط خون را به جریان بیندازد. شانه کردن مرتب موها بویژه در هوای آزاد و تمیز، تأثیر بسیاری در درمان شوره سر دارد. زیرا این کار موجب افزایش جریان خون به سلولهای بافت پوست سر می شود .

روزانه یک بار سر خود را به خوبی شامپو کنید. طریقه شستن سر با شامپو اهمیت بیشتری از نوع شامپو دارد. هنگام شامپو کردن، پوسته ها را با ناخن هایتان سست کنید و سرتان را حداقل ? دقیقه مالش دهید. برای تمیز کردن موها، از شامپوی متناسب با جنس موهایتان استفاده کنید. می توانید به این شامپو بر حسب نوع موها مقداری مواد تقویت کننده گیاهی یا حیوانی بیفزایید .

- رژیم غذایی

به گفته بعضی متخصصین علل اصلی شوره سر بر اثر بد غذایی است. درصورتی که شوره سر در اثر بدغذایی باشد، رژیم غذایی مناسب برای آن توصیه می شود. پرهیز از خوردن چربی های حیوانی، پرهیز از زیاده روی در مصرف شیرینی ها، شکلات، آجیل، غذاهای سرخ شده و پر ادویه سلامت را به موها باز می گرداند. برای کسانی که با مشکل شوره سر رو به رو هستند، خوردن سبزیها و میوه ها و مواد پروتئین دار به مقدار فراوان تجویز می شود. غذاهایی که ویتامین های ،A,E,Bو پروتئین به حد کافی دارند، از شوره سر جلوگیری می کنند

- درمان سنتی شوره سر

بهترین درمان طبیعی برای شوره سر آب سیب است. برای معالجه موهایتان را با آب سیب ماساژ دهید. اسیدهای طبیعی موجود در این میوه سلولهای مرده را از سر جدا می کند. پس از چند دقیقه سرتان را با شامپو بشویید. سرکه سیب همراه با آب گرم نیز می تواند به عنوان ضد شوره و ضد چربی عمل کند.

- دارو

برای رفع شوره مختصر سر می توانید از شامپوهای طبی ضدشوره از جمله سلنیوم سولفید، کتوکونازول، پیریتنیوم زینک (پریتیون روی) و انواع شامپوهای پلی تار و شامپو های آنتی سپتیک مانند شامپو ستاولون و نیز لوسیون های نرم کننده پوست استفاده کنید. در موارد شدیدتر، امکان دارد شامپوهای حاوی قطران یا کرم پوست سر حاوی کورتیزون تجویز شود. برای مالیدن دارو روی پوست سر، موها را در قسمت کوچکی از سر هم باز کنید و پماد یا لوسیون را به خوبی روی پوست سر بمالید. این کار را در سایر نقاط مورد نظر تکرار کنید. در شوره شدید سر (با پوسته ریزی و دلمه) پماد ? درصد اسید سالیسیلیک مفید است

- مواد گیاهی

استفاده از ترکیبات گیاهی راه دیگری برای درمان شوره سر محسوب می شود.

2 قاشق چایخوری اکلیل کوهی(Rosmary) و 2 قاشق چایخوری آویشن را در کاسه  ریخته و دو سوم فنجان آب جوش به آن بیفزایید و در ظرف را بگذارید و اجازه دهید تا مدت 20 دقیقه خیس بخورد. آب مخلوط بالا را بعد از 20 دقیقه بگیرید و درون بطری بریزید و سپس سرکه سیب را اضافه کرده و هم بزنید.

بطری را در محل خشک و خنکی نگهداری نمایید. سر خود را بعد از شستن با شامپو آبکشی کنید. کمی از محلول داخل بطری را بر روی سرریخته و ماساژ دهید. قبل از خوابیدن در بین دفعات شامپوکردنها، سر خود را با مقداری از محلول ماساژ دهید. این کار می تواند شوره سر شما را ازبین ببرد .

- مراقبت های پوستی روزمره برای شوره سر ملایم:

پوست سر را هر روز یا یک روز در میان با شامپو ضد شوره  بشویید.

در صورت نیاز از نرم کننده مو استفاده کنید ( آن را روی پوست سر نمالید).

در صورتی که علائم شدیدتر باشند، باید موهای خود را بیشتر با شامپو بشویید.

مراقبت های پوستی روزمره برای شوره سر متوسط:

هر روز پوست سر را با شامپوهای ضد شوره بشویید.

در صورت نیاز از نرم کننده مو استفاده کنید ( آن را روی پوست سر نمالید).

در صورتی که علائم شدیدتر باشند، باید موهای خود را بیشتر با شامپو بشویید.

مراقبت های پوستی روزمره  برای شوره سر شدید:

در ابتدا پوست سر را با یک شامپوی کل تار از قبیل Neutrogena T/Gel یا DHS Tar بشویید.

پوست سر را با آب بشوئید.

سپس، پوست سر را با شامپوی اسیدسالیسک از قبیل DHS Sal یا Neutrogena T/Sal بشویید.

در صورتی که شوره سر ملایمی دارید، به آسانی می توان آن را برطرف کرد:

برای درمان شوره سرملایم کارهای زیر را می توانید انجام دهید:

سعی کنید هر روز موی خود را با یک شامپوی ملایم بشویید تا شوره ها از بین بروند. شامپوهای حاوی روغن درخت چای به شدت کارآمد هستند.

در هنگام استفاده از شامپو سر خود را نخارانید. در عوض، بدون خاراندن پوست سر خود را به آرامی ماساژ دهید، زیرا این کار به مو یا پوست سر شما آسیب وارد نمی کند

از محصولات مویی از قبیل اسپری مو و ژل تا زمان برطرف شدن شوره سر استفاده نکنید

رفتن به فضای باز در زیر نور آفتاب برای کاهش شوره سر مفید است. با این حال، مطمئن شوید که از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظت در برابر  نورخورشید مناسب برای محافظت از پوست خود استفاده می کنید.

- شامپوهای ضد شوره

همه شامپوهای ضد شوره شبیه به هم نیستند. بعضی از شامپوها مواد تشکل دهنده فعال متفاوتی دارند:

شامپوی کول تار (  محافظ درمانی دنورکس، نتروژنا T/ ژل، سیترا)

شامپو پیروتین روی ( سلسون آبی برای پوست سر خشک خارش دار، نتروژنا T، شامپو ضد شوره  Gel Daily Control، Head & Shoulders)

شامپو اسید سالیسیک ( نیروژنا T، سال)

شامپو اسید سالیسیک و سولفور ( سبکس، سبولکس)

شامپو سولفید سلنیوم (داندرکس، مقاومت بالینی Head & Shoulders ، سلسون)

کتاکونازول ( اکستینا، نیزورال A-D، Xolegel  )

در صورتی که یک نوع شامپو در ابتدا شوره سر را کنترل کند، اما در دفعات بعدی کارایی خود را از دست بدهد، باید نوع شامپوی خود را تغییر دهید.

تعداد دفعاتی که باید از شامپوی ضد شوره استفاده کنید بین هر روز تا چند روز در هفته متغیر است.  به دستورالعمل های روی شامپو توجه کنید.

وقتی سرخود را با شامپو می شوئید، شامپو را به خوبی به پوست سرخود بمالید.  قبل از شستن سر با آب، اجازه دهید تا شامپو به مدت 5 دقیقه یا بر طبق  مدت زمان نوشته شده بر روی قوطی شامپو باقی بماند.

سرخود را به طور کامل با آب بشوئید. باقی ماندن شامپو باعث سوزش پوست شما می شود.

وقتی شوره تحت کنترل باشد، می توانید کمتر از شامپوی شوره استفاده کنید.

علل و دلایل خارش سر  و راه های درمان آن

منبع :iranbeautyclinic