بَهرام یا مریخ چهارمین سیاره
منظومه شمسی از خورشید است. این سیاره علاوه بر مریخ به نام
سیاره سرخ هم نامیده میشود که دلیل آن سطح قرمز آن است.
مریخ یک سیاره صخرهای با اتمسفری نازک است. سطح این سیاره دارای مشخصات زمینشناختی مشابهی به کره زمین و قمر آن، ماه است از قبیل آتشفشان، صحرا، دره، کوه. این سیاره دارای مرتفعترین بلندی منظومه شمسی است: کوه الیمپیوس با 28 کیلومتر ارتفاع، معادل سهبرابر ارتفاع کوه اورست.
«گراند کنیون» مریخ
بزرگترین تنگه (کنیون) منظومه شمسی هم با نام والس مراینر در این سیاره قرار دارد. علاوه بر این تشابهات زمینشناختی بازههای زمانی چرخشی و دورههای فصلی این سیاره هم شبیه به وضعیت موجود در زمین است.
این سیاره یکی از همسایه های نزدیک زمین در فضا است؛ مانند بقیه اجرام موجود در منظومه در حدود 6/4 بیلیون سال تخمین زده می شود. سیاره مریخ، مانند زمین، دارای ابر در اتمسفر و رسوبات یخ در قطبهاست؛ اما بر خلاف زمین، مریخ در سطح خود آب مایع ندارد. قرمز بودن رنگ این سیاره به دلیل وجود مقادیر زیاد آهن در خاک آن است.
عکس کوههای صخرهای مریخ که توسط مریخ پیمای کنجکاوی گرفته شده است.
بر فراز سطح این سیاره اتمسفری وجود دارد که 100 مرتبه از اتمسفر زمین رقیق تر است. با این حال این اتمسفر به اندازه ای تراکم دارد که بتواند یک سیستم آب و هوایی شامل ابرها و بادها را ایجاد نماید. توفانهایی مهیب همراه با گرد و خاک گاهی همه سطح این سیاره سرخ را در بر می گیرند. مریخ از زمین بسیار سردتر است. دمای آن از 125- درجه سانتیگراد در نزدیک قطبها در فصل زمستان تا 20 درجه سانتیگراد در میان روز و نزدیک استوا متغیر است. میانگین دمای مریخ حدود 60- درجه سانتیگراد است.
سنگهای مریخ
مریخ با زمین تفاوت های زیادی دارد و این تفاوت ها بیشتر از فاصله دور مریخ از خورشید و کوچکتر بودن آن نسبت به زمین ناشی می شود. میانگین فاصله مریخ از خورشید حدود 227.920.000 کیلومتر و این فاصله تقریبا 5/1 برابر فاصله زمین تا خورشید است. میانگین شعاع مریخ 3.390 کیلومتر یعنی تقریبا نصف شعاع کره زمین است.
از چپ به راست به ترتیب تیر (عطارد)، ناهید (زهره یا ونوس)، زمین و بهرام (مریخ)
مانند زمین، مریخ نیز حول محور طولی از غرب به شرق درحرکت است. روز خورشیدی مریخ 24 ساعت و 39 دقیقه و 35 ثانیه طول می کشد. این مدت زمانی است که مریخ یک دور کامل حول محور خود نسبت به خورشید طی می کند.
توفان شن در دوره زمستان قطبی در مریخ
محور طولی مریخ نسبت به صفحه مداری آن عمود نیست بلکه زاویه ای تقریبا برابر 19/25 درجه دارد. انحراف این سیاره باعث می شود که در زمانهای مختلف، تابش نور خورشید به قسمتهای مشخص، متغیر باشد. در نتیجه در مریخ نیز مانند زمین شاهد تغییر فصل هستیم.
غروب خورشید در مریخ
غروب خورشید در مریخ به سبب وجود ذرات ریز غبار در اتمسفر، درخشش خاصی ایجاد می نماید.
بزرگترین «هزارتو» کره مریخ که از مجموعه درههای گره خورده و متقاطع به وجود آمده و طول آن حدود 1200 کیلومتر است.
مریخ دو قمر دارد؛ فوبوس و دیموس که بسیار کوچک هستند و شکل فضایی نامتقارنی دارند. مریخ با چشم غیرمسلح از سطح کره زمین دیده میشود.
درهای در منطقه قطب شمال کره مریخ
دانشمندان هنوز مطالب زیادی در مورد درون مریخ نمی دانند. یک روش خوب برای شناسایی درون این سیاره کار گذاشتن تجهیزات لرزه سنج در سطح مریخ است. این تجهیزات کوچکترین حرکات و تکان های سطح و درون سیاره را ثبت کرده و به این شکل به دانشمندان برای تشخیص آنچه درون مریخ است کمک می کند. محققان به تازگی از این روش برای مطالعه درون زمین نیز استفاده کرده اند.
گردآوری: گروه وبگردی «تابناک باتو»
منابع: سایت نجوم ایران، همشهری، ویکی پدیا، فارس
چه دليلي بر مرگ اين سياره مي توان ارائه كرد؟
ايا همانطور كه در فيلم جان كارتر اشاره شده اين موضوع ناشي از توقف فعاليت ماگمايي و تكتونيكي اين سياره بعنوان يكي از عوامل اصلي ايجاد كننده آب و هيدروسفر سيارذه اي نيست؟ )الگوي سياره اي ورنادسكي
بعلاوه بسياري معتقدند كه ماه نيز در گذشته داراي فعاليت اتشفشاني بوده است؟
در اين صورت آيا چهره منظومه شمسي در عصر كرتاسه (عصر پاياني خزندگان عظيم) متفاوت نبوده است؟
عصر مهاجرت موجودات هوشمند كرتاسه از زمين پس از وقوع فاجعه بزرگ