آیا مثانه می ترکد؟

  اختصاصی «تابناک باتو»؛ حتما برای شما هم زیاد پیش آمده است که مجبور شده اید به دلایل مختلف، تمام تمرکز و توان خود را در بخش میانی بدن متمرکز کرده و سعی کنید خودتان را نگه دارید. به خصوص اگر به خاطرات دوران کودکی تان مراجعه کنید، حتما چند مورد خاطره دردناک پیدا خواهید کرد که مثلا در اتوبوس، تاکسی، خانه آشنایان، مدرسه، خیابان، مسافرت و ... ادرار خود را به مدت طولانی نگاه داشته اید. اگر از این دست خاطرات دارید، امیدواریم با پایان خوشی همراه بوده باشند! ولی با توجه به فشار و درد زیادی که فرد هنگام نگه داشتن ادرار در مثانه تحمل می کند، ممکن است این سؤال در ذهن به وجود آید که انسان چه حجمی از مایعات را می تواند در خود نگاه دارد و اینکه آیا امکان دارد در صورت فشار بیش از حد، مثانه بترکد؟
پیش از آن که به این پرسش پاسخ دهیم، باید نگاهی به ساز و کار کلی مثانه، این عضو بادکنکی و کشسان بدن بیندازیم.

مثانه چیست؟
 

از آن جا که مثانه بافتی کشسان و بادکنکی است، می تواند حجم های متفاوتی از مایعات را درون خود نگه دارد. البته صرف نظر از این مسأله، به طور کلی باید گفت که ظرفیت مثانه در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. ظرفیت مثانه از 300 تا 600 میلی لیتر می تواند متغیر باشد. البته این حجم، حداکثر توان مثانه نیست. اگر شما به اندازه کافی به خودتان فشار وارد کنید احتمالا می توانید حتی تا حجم 1 لیتر را هم درون این کیسه پر آب حفظ کنید (البته انجام آن را توصیه نمی کنیم!). البته سن و سال هم تأثیر قابل ملاحظه ای در ظرفیت مثانه دارد. مثلا کودکان توان نگه داری حجم های بسیار کمتری نسبت به بزرگسالان را دارند. همچنین معمولا افراد سالخورده نیز دیگر توانایی دوران جوانی خود را از دست می دهند. به همین دلیل است که افراد سالخورده به مراتب بیشتر از افراد دیگر به سرویس های بهداشتی نیاز پیدا می کنند.

حد تحمل مثانه
 
فرض می کنیم که فردی می خواهد به این پرسش جواب دهد و برای این منظور خودش دست به کار می شود. در محتمل ترین حالت، او نهایتا تحت فشار، درد و احساس نیاز به تخلیه مثانه تسلیم می شود. در واقع از نظر پزشکی انسان نمی تواند بیشتر از یک مقدار مشخص مثانه خود را پر کند، زیرا در این صورت، سیستم عصبی خودکار دستور به تخلیه مثانه می دهد. عضله مثانه با آن که که نسبتا نازک و کشسان است، تحمل بالایی در برابر فشار دارد؛ بنابراین، توصیه ما این است که اگر می خواهید این فرضیه را آزمایش کنید، حتما پیش از شروع آزمایش مطمئن شوید که در مکان مناسبی قرار دارید.

البته این در شرایطی است که سیستم بدن به درستی کار کند. اگر به هر دلیل سیستم خودکار بدن این فرد خیالی که آزمایش نگه داشتن ادرار را انجام می دهد، به خوبی کار نکند آن وقت ممکن است مشکلات جدی بعدی گریبان گیر او شوند. به طور مثال کسانی که شدیدا الکلی هستند، ناخواسته در ارسال پیام های عصبی بدن خود اختلال ایجاد می کنند؛ یعنی احتمال دارد زمانی که مثانه پر می شود، هیچ پیامی به مغز مخابره نشود یا پیام مخابره شده ولی مغز به آن پاسخی ندهد. در هر صورت نتیجه این اختلال در ارسال و دریافت می تواند پارگی مثانه باشد. با آن که این اتفاق بسیار نادر است، ولی برخی افراد که الکل را بخشی جدا ناپذیر از زندگی روزانه خود می دانند، به این مشکل دچار می شوند. به خصوص عدم حفظ تعادل و به طور کلی از خود بی خود شدن فرد الکلی، احتمال آسیب وارد شدن به مثانه پر شده او را بیشتر هم می کند؛ هرچند مثانه می تواند در برابر فشار داخلی مایع درون خود تاب آورد، تحمل هم زمان این فشار و فشار ناشی از ضربات خارجی را ندارد.

افراد سالم هم باید دقت داشته باشند که نگه داشتن ادرار اگر به یک عادت تبدیل شود، می تواند عوارض جانبی خودش را داشته باشد. به طور مثال این افراد بیشتر در معرض ابتلا به عفونت های مثانه هستند. ادرار در بیشتر مواقع حاوی باکتری ها، میکروب ها و مواد زائد بدن است که باید هر چه زودتر از بدن خارج شوند و نگه داشتن آن می تواند مشکل آفرین شود.

جالب است بدانید که شیوع مشکلات و بیماری های مجاری ادراری بسیار بوده و علت این امر هم احساس خجالت و شرم از در میان گذاشتن آن با پزشکان است.

 مترجم: عباس رهامی