تلف شدن ۶ یوز طی ۵ سال، در یک محدوده مشخص جاده‌ای آنقدر اهمیت دارد که مسئولان محیط‌زیست را وادار به چاره‌جویی برای رفع این مشکل کند.
به‌ویژه آنکه بنا به اعلام مسئولان پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با خوش‌بینی تنها ۷۰ قلاده از این حیوان زیبا در کره‌زمین باقی مانده است و جالب‌تر آنکه زیستگاه این ۷۰ بازمانده فقط به سرزمین ایران محدود می‌شود و در هیچ جای دیگری از کره‌زمین نمی‌توانید یوزپلنگ آسیایی را ببینید؛ حیوانی که نماد حیات‌وحش ایران را یدک می‌کشد.
همین توضیح کوتاه جای هیچ توجیهی برای کوتاهی در حفاظت از آخرین بازماندگان یوز باقی‌نمی‌گذارد. حتی اگر بهانه‌ای هم وجود داشته باشد، نصب یک تابلو هشداردهنده و ساخت چند پل روگذر سازگار باطبیعت که صد‌ها نمونه آن در کشورهای دیگر اجرا شده است، نباید کار دشواری باشد.
آمار تلفات جاده‌ای یوز‌ها مدت‌هاست زنگ خطر نابودی نگین حیات‌وحش کشور را به صدا درآورده است و حالا ایران دارد آرام و بی‌صدا، نماد حیات‌وحش‌اش را ازدست می‌دهد. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست سال گذشته از تعامل با وزارت راه وشهرسازی برای نصب تابلوی‌های هشداردهنده در مسیرهای تردد حیات‌وحش خبرداد؛ اما اینکه این تابلو‌ها چطور و کجا نصب شده‌اند و تا چه حد کارایی دارند هرگز مورد مطالعه سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار نگرفت که اگر چنین مطالعه‌ای صورت گرفته بود یوزماده‌ای که چهارشنبه‌شب هفته گذشته در برخورد با خودروی عبوری تلف شد اکنون زنده بود و توله ۱۰ماهه‌اش در حاشیه جاده و همان محدوده‌ای که مادرش تلف شد سرگردان نبود تا محیط‌بانان و فعالان محیط‌زیست ناگزیر شوند هرشب تا صبح در دوطرف جاده لاستیک آتش بزنند تا این توله به جاده نزدیک نشود و از تصادف در امان بماند.
خوب است، مسئولان حوزه حیات‌وحش از نزدیک از محور مشهد - تهران در حاشیه پارک ملی توران و پناهگاه حیات‌وحش می‌اندشت بازدید کنند. بروند ببینند در همان نقطه کوری که هراز گاهی یوزی زیر چرخ‌های خودروهای عبوری جان می‌بازد، تابلوی نصب شده چه سرعتی را نشان می‌دهد؟ سرعت مجاز در این نقطه‌بلاخیز ۱۱۰کیلومتر است و ۳تابلوی هشداردهنده عبور حیات‌وحش نیز در نقاطی نصب شده که در شب اصلا دیده نمی‌شود و به همین دلیل هر‌گاه یوزی از این منطقه عبور می‌کند قربانی می‌شود.
دکتر امیرحسین ولیان، دبیر جمعیت دیده‌بان طبیعت شاهرود، با اعلام اینکه ۴۰ تا ۶۰درصد یوز‌ها به‌خاطر تصادفات جاده‌ای تلف می‌شوند به همشهری گفت: یکی از مهم‌ترین نقاط حادثه‌خیز برای یوز‌ها، محدوده‌ای از جاده تهران- مشهد در شمال پارک ملی توران و جنوب پناهگاه حیات‌وحش می‌اندشت است که عباس‌آباد نامیده می‌شود؛ محدوده‌ای به طول تقریبی ۳ کیلومتر. وجود یک تپه ماهوری دراین محدوده سبب شده تا یوز‌ها برای عبور از این منطقه احساس امنیت کنند و در طول شب برای عبور از جاده از این محدوده عبور کنند و از آنجایی که سرعت مجاز در این محدوده ۱۱۰کیلومتر تعریف شده و تابلوهای هشداردهنده مبنی بر عبور حیات‌وحش در نقاطی نصب شده که در شب دیده نمی‌شود در نتیجه عبور یوز‌ها از این محدوده همواره با حادثه همراه است.
این فعال محیط زیست از تدوین طرحی خبر می‌دهد که اجرای آن مناطق دهگانه تردد یوز‌ها را دربرمی‌گیرد و مانع از تلفات جاده‌ای می‌شود. ولیان در توضیح این خبر می‌افزاید: این طرح که توسط جمعیت دیده‌بان طبیعت شاهرورد تهیه شده مبتنی بر ساخت ۱۰پل روگذر سازگار با طبیعت و فنس‌کشی به طول ۵ کیلومتر در محدوده مورد نظر در محور مواصلاتی مشهد- تهران است.
او می‌گوید: این پل‌های روگذر به گونه‌ای طراحی و اجرا می‌شود که پوشیده از گیاه است و در نتیجه حیات‌وحش بدون واهمه و تردید از آن عبور می‌کنند و مانع از تداخل محل عبور حیوانات و خودروهای عبوری در جاده می‌شود.
ولیان تأکید می‌کند: اجرای این طرح برای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی که مورد توجه جهان است بسیار ضروری است و انتظار می‌رود مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست اجرای این طرح را در اولویت قرار بدهند.
اقدامات فوری برای نجات یوز‌ها
دکتر امیرحسین ولیان، دبیر جمعیت دیده‌بان طبیعت شاهرود می‌گوید: تا هنگام ساخت روگذر برای نجات یوز‌ها ضروری است بدون از دست دادن زمان، نسبت به نصب تابلوی کاهش سرعت در منطقه (از ۱۱۰کیلومتر به ۵۰کیلومتر)، چراغ چشمک زن و روشنایی در طول نقاط حادثه‌خیز و نیز تابلوهای هشداردهنده در نقاطی که در شب هم دیده شود اقدام شود.
همشهری
